اخوان‌المسلمین و منابع نزدیک به دولت ترکیه در حال بحث روی ارائه راهکاری به عربستان هستند که بتواند با حفظ چهره، از جنگ یمن خارج شود و به همین دلیل به دنبال نزدیک شدن بیش از پیش به عربستان و حتی کمک به او در این جنگ هستند.
تغییر سیاست دولت بایدن در قطع حمایت‌های نظامی و اطلاعاتی واشنگتن از خاندان سعودی و همچنین برنامه وی برای خودداری از فروش سلاح‌های تهاجمی به عربستان، باعث شده است که ترکیه فرصت را غنیمت دانسته و سعی کند بهترین نتیجه را از انزوای عربستان برای خود به دست بیاورد. از روزهای پایانی اسفندماه، خبرها حکایت از این داشت که ترکیه به دنبال فرستادن تجهیزات نظامی و مهم‌تر از آن، گروه‌های مبارز سوری (تروریست‌ها) به عربستان برای همراهی با این کشور در جنگ یمن است. حضور یکباره و ناگهانی ترکیه در زمین جنگ یمن، آن هم در زمانی که آمریکا و عربستان سعودی به دنبال خروج آبرومندانه از این رسوایی بزرگ قرن هستند، برای بسیاری از تحلیلگران حوزه بین‌الملل جای تعجب و شگفتی باقی گذاشته بود. با این حال تیره بودن روابط آنکارا ـ ریاض در طول چند سال گذشته به دلیل حمایت اردوغان از قطر در ماجرای تیرگی روابط قطر و عربستان، باعث شد ترکیه در همین مدت باقیمانده تا اعلام نهایی پایان یافتن جنگ در یمن، سعی کند نام خود را در کنار عربستان قرار دهد.
حمایت ترکیه از عربستان احتمالا شامل ارائه پهپادهای نظامی به این کشور باشد؛ ابزاری نظامی که توانست در درگیری‌های لیبی و همچنین جنگ چند‌روزه آذربایجان و ارمنستان بخوبی بدرخشد و نتیجه جنگ را تغییر دهد. براساس گزارش‌های خبری منتشر شده در رسانه‌های عربستانی، ظاهرا سران حزب‌الاصلاح یمن که یکی از شاخه‌های اخوان‌المسلمین در این کشور است، از ترکیه خواسته‌اند که به نفع عربستان وارد میدان مبارزه شود. با این حال جایگاه حزب‌الاصلاح نیز در ماجرای یمن چندان به صورت واضح و مشخص تبیین نشده است. امارات که خود یکی از متحدان عربستان در حمله به یمن بوده است، از همان ابتدای امر مخالف حضور و فعالیت حزب‌الاصلاح و درگیری‌اش با مساله جنگ بوده است و تا به امروز این تنها عربستان بوده است که با محافظه‌کاری و تردید فراوان اجازه فعالیت این حزب در کمپین حمله به یمن را داده است.
عربستان سعودی نیز از این توافق جدید با ترکیه هم در مساله جنگ یمن و هم در مسائل بین‌المللی سود خواهد برد. بعد از منتشر شدن گزارش دولت بایدن و سازمان سیا از قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار عربستانی که در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید، سعودی‌ها از این بیم دارند که با از دست دادن پشتیبانی آمریکا بویژه پشتیبانی دولت بایدن از محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، مجبور شوند در شرایطی جنگ یمن را به پایان برسانند که به هیچ کدام از اهداف خود در این جنگ نرسیده‌اند. حضور ترکیه در این جنگ نشان می‌دهد هم در ماجرای قتل خاشقجی و هم در مساله یمن، ترکیه می‌تواند متحد خوبی برای عربستان باشد. این اتحاد به زعم سعودی‌ها می‌تواند حاوی پیام مهمی به ایران در منطقه نیز باشد و آن پیام این است که در صورت حضور نداشتن آمریکا در منطقه یا حتی بازگشتش به برجام، ائتلاف خاندان سعودی با اردوغان می‌تواند موازنه قدرت در منطقه را به نفع سعودی‌ها تغییر دهد.
ترکیه در بحران‌های مختلف منطقه‌ای نشان داده است سعی دارد از حضور خود در مرزهای سوریه بیشترین نفع را ببرد. از همین رو است که در جنگ بین ارمنستان و آذربایجان، خبرها از فرستادن تروریست‌های سوری به آذربایجان برای جنگ با ارمنستان حکایت داشت و حالا نیز قرار است این گروه‌ها که در سوریه نتوانستند اقدامی انجام دهند و در مقابل دولت بشار اسد شکست خوردند، به یمن بروند تا شکستی بر شکست‌های مزدوران سعودی بیفزایند. بر اساس خبر‌های منتشر شده، ترکیه به هر کدام از این تروریست‌ها پیشنهاد حقوق و دستمزد ۲۵۰۰ دلار در ماه را داده است تا بتوانند به همراه دیگر مزدوران سعودی در جنگ با یمن شرکت کنند. لیندسی اسنل، یکی از خبرنگاران مستقر در ترکیه در شبکه اجتماعی خود ضمن اشاره به این مبلغ گفته است به فایل صوتی‌ای دسترسی دارد که نشان می‌دهد این مبارزان ۴۰۰ دلار هنگام عزیمت به یمن دریافت می‌کنند و ۲هزار دلار نیز بعد از مستقر شدن‌شان در جبهه جنگ به خانواده‌های‌شان داده می‌شود در این میان ۱۰۰ دلار نیز به آنها داده می‌شود تا بتوانند پاسپورت تهیه کرده و خرج سفرشان به عربستان را بدهند. او بیان کرده است که پیش از این تعدادی از آنها در جبهه آذربایجان بودند و در آن زمان نیز به همین میزان حقوق دریافت می‌کردند. البته برخی از آنها در همان زمان اعلام کرده بودند این مبلغ را نمی‌گیریم تا در خط مقدم جبهه باشیم و جان‌مان را به خاطر آذری‌ها نمی‌دهیم!
یکی دیگر از مسائلی که نشا‌ن‌دهنده همکاری نزدیک ترکیه با عربستان در جنگ با یمن است، ساقط شدن یک پهپاد ترکیه‌ای به دست نیروهای انصارالله در یمن است. این پهپاد مربوط به کارخانه «وستل کارایل» بوده است. همان کارخانه‌ای که گفته می‌شد دولت ترکیه در ازای فروش ۴۰ فروند از این پهپادها به عربستان مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار از خاندان سعودی دریافت کرده است. استفاده از این نوع پهپادها قبلا در درگیری‌های لیبی نیز توسط ترکیه سابقه داشته است و برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد در بحران قفقاز نیز نیروهای ترک، از همین پهپادها در مقابل نیروهای ارمنستان استفاده کردند.
ترک‌ها تنها با این توجیه به جنگ یمن و شریک شدن در رسوایی و بی‌آبرویی این جنگ پیوسته‌اند که احساس می‌کنند «عربستان سعودی در این جنگ تنها مانده است»! روزنامه ینی شفق از روزنامه‌های حامی دولت اردوغان در این باره نوشته است: «ترکیه تنها کشوری است که می‌تواند حافظ عربستان در این جنگ باشد»! برخی تحلیلگران بر این عقیده‌اند بیشتر از اینکه ترکیه تمایلی برای حضور در جنگ یمن داشته باشد، این عربستان است که خواهان حضور آنکارا و حمایت اردوغان است زیرا می‌داند پس از خروج آمریکا از منطقه نمی‌تواند به دشمنی همزمان خود با ترکیه و ایران ادامه دهد و کشاندن ترکیه به نزدیکی خود، تنها راه برای مقابله با ایران است. با وجود همه این خبرها و تحلیل‌ها، حقیقت آشکار در زمین جنگ یمن، قدرت گرفتن هر روزه انصارالله و مردم یمن و ضربات محکمی است که به مواضع و منافع سعودی در کشور خودش می‌زنند. حملات پهپادی و موشکی یمنی‌ها به تاسیسات نفتی سعودی، موازنه قدرت در روزهای پایانی این جنگ را به نفع مردم یمن تغییر داده است و عربستان حالا بدون حمایت دولت ایالات متحده به دنبال راهی برای خروج آبرومندانه از این جنگ است.
برخی دیگر از رسانه‌های منطقه‌ای در این خصوص نوشته‌اند حتی اگر آنکارا نیز به دنبال راهی برای محکم کردن پیوندهای خود با عربستان بود، جنگ یمن، بدترین جا برای آشتی دوباره ۲ کشور به حساب می‌آید. ترکیه هم‌اکنون در طرف اشتباه ایستاده است و زمانی وارد میدان نبرد با حوثی‌ها شده که از هم‌اینک نیز مشخص است حتی اگر مردم یمن پیروز این جنگ نباشند، عربستان نیز پیروز میدان نخواهد بود.
فرزانه دانایی
