با توجه به شرایط سیاسی و بین المللی آمریکا و نیز رویکرد جدید دولت جو بایدن در مواجهه با پرونده هسته ای ایران ، تحلیلها در زمینه اقدامات رییس جمهور آمریکا در برخورد با برجام تنوع زیادی دارد. برخی که نسبت به تحولات منطقه و آمریکای بایدن خوشبین بودند، تصور می‌کردند واشنگتن در همان هفته‌های اول به توافق هسته‌ای باز خواهد گشت. با گذشت یک ماه از روی کار آمدن بایدن، توافق برجام همچنان در وضعیت بلاتکلیفی قرار دارد و رئیس جمهور دموکرات این کشور همچنان قصد ندارند تا اقدام غیرقانونی دونالد ترامپ در خروج از برجام را اصلاح کند.
در مقابل کاخ سفید از ایران خواسته تا به کاهش تعهدات برجامی کاهش دهد تا شاید در عوض برخی از تحریم‌ها را کاهش دهد. کشورمان اما به صراحت با این درخواست طلبکارانه مخالفت و تاکید کرده که آمریکا همانطور که اولین کشوری بوده که از برجام خارج شده، اکنون هم باید اولین کشوری باشد که به توافق هسته‌ای باز می‌گردد.
ما به همین بهانه و به منظور تشریح زوایای مختلف نگاه آمریکا و کشورهای غربی به توافقنامه برجام و همچنین سیاست‌های کهنه و بعضا از هم گسیخته جو بایدن در قبال منطقه غرب آسیا، مصاحبه ای با «اسکات بنت» افسر سابق جنگ روانی آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا، ترتیب دادیم که مشروح آن در ادامه خواهید خواند:
ایران نیازی به برداشتن گام اول در بازگشت به برجام ندارد
۱)همان طور که می‌دانید ایران تا به حال به تمامی بند‌های توافقنامه هسته‌ای پایبند بوده و تخلفی در این زمینه انجام نداده؛ در حالی که آمریکا در زمان ریاست جمهوری ترامپ به یکباره تصمیم گرفت از این توافقنامه خارج شود حالا به نظر شما چرا با اینکه آمریکا اول تصمیم به ترک برجام گرفت حالا ایران باید نخست به این توافقنامه بازگردد؟
فیلم اصلی
اسکات بنت: به نظرم اصلا نیازی نیست که ایران در وهله اول اقدامی برای بازگشتن یا اثبات خود در توافقنامه هسته‌ای انجام دهد. به نظر کشورهای اروپایی مثل فرانسه، آلمان، انگلیس و روسیه هم این را پذیرفته اند که ایران به تمامی وظایف خود در این توافقنامه عمل کرده و هرگز از هیچ یک از بند‌های آن سرپیچی نکرده و خلافی از این کشور سر نزده است. ولی در مقابل، این آمریکا بود که به صورت یکجانبه از این توافقنامه خارج شده است. الان هم بایدن و تمام اعضای دولت رییس جمهور فعلی آمریکا تمام تلاش خود را می‌کنند تا به هر راهی که شده به برجام و توافق هسته‌ای بازگردند. من امیدوارم این اتفاق بیفتد، ولی برداشت شخصی من این است که آمریکا در حال حاضر در منطقه درگیری‌های ذهنی زیادی دارد که یکی از آن‌ها گرفتار شدن در جنگ سوریه است که اساسا آمریکا را دچار چالش‌های جدی کرده، الان دولت بایدن تمایل زیادی برای برقراری ارتباط با ایران دارد، ولی در این زمینه خیلی محتاطانه و با سرعت پایین عمل می‌کنند.
ما قبلا اقدامات دولت اوباما و فعالیت‌های بایدن در آن زمان و در قبال اوکراین و لیبی را دیده‌ایم؛ اینکه آمریکا چطور مدت‌ها گروه تروریستی داعش را مسلح کرد و از نظر نظامی آن‌ها را حمایت نمود و اینکه چگونه در منطقه مدافع عربستان سعودی بود و باعث بالندگی به ظاهر سیاسی این کشور شد. تمامی این دستورات و اقدامات در حالی انجام شد که در زمان ریاست جمهوری اوبا ما، بایدن معاون رییس جمهور بود. الان هم دخالت‌های ترکیه و فشار‌های اسرائیل در سوریه دولت بایدن را با مشکل مواجه و استراتژی‌های منطقه‌ای رییس جمهور آمریکا را دچار چالش کرده است.
حضور آمریکا در منطقه غرب‌آسیا احمقانه است
۲)نظر شما درباره سیاست‌های بایدن در خاورمیانه چیست؟
اسکات بنت: بهتر است در مورد سیاست‌های امنیتی و جاسوسی آمریکا در این منطقه صحبت‌های کنیم. از لحاظ جغرافیایی آمریکا فاصله زیادی با منطقه خاورمیانه دارد و اهداف بلندمدت، استراتژیک و جغرافیایی سیاسی آمریکا این کشور را به این منطقه کشیده است؛ و الان در حال حاضر آمریکا نخستین مسئول وضعیت فعلی در برخی کشورهای خاورمیانه است؛ به نظرم این اقدام آمریکا برای حضور در خاورمیانه جدای از تمامی انتقاد‌های سیاسی و تحلیل‌های مختلف، اقدامی احمقانه بوده است که از سال ۲۰۰۱ تشدید شده است. به نظرم دولت بایدن هیچ راهی جز بازگشتن به راه‌های صلح آمیز و نشستن بر سر میز مذاکره برای خلاصی نسبی از این وضعیت ندارد. شاید این اقدام موجب شود منطقه تا حدی به آرامش برسد و انتقاد‌ها درباره آمریکا کاهش پیدا کند.
اسلامی که در ایران رواج دارد، اسلامی واقعی است
۳) شما آینده توافقنامه هسته‌ای ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اسکات بنت: به نظرم آینده توافقنامه هسته‌ای ایران خیلی روشن است؛ چراکه ایران هرگز از بند‌های این توافقنانه سرپیچی نکرده، هرگز اقدامی برخلاف این توافقنامه انجام نداده است و بعد از اتفاقاتی که در زمان ریاست جمهوری ترامپ افتاد از جمله شهادت سردار قاسم سلیمانی به نظر خیلی بعید است که ایران حاضر باشد دوباره به میز مذاکره با آمریکا حاضر شود که البته حق هم دارد. ایران با ارتباط‌هایی که با کشورهای منطقه از جمله روسیه دارد و احتمال دارد در برخی از مواضع خود ارتباطاتش را با کشورهای اروپایی اصلاح نماید می‌تواند بدون هیچ مشکلی در منطقه و در جهان به پیشرفت‌های خودش ادامه دهد. ایران حتی قادر است مقابل اقدامات نسنجیده اسرائیل در منطقه بایستد و خودش به قدرت اسلامی منطقه تبدیل شود و در مراودات تجاری و اقتصادی ارتباط‌های خوبی با کشور‌هایی مانند چین داشته باشد. از آنجایی که اسلامی که در ایران اشاعه دارد اسلام واقعی است و فاصله زیادی با اسلام سلفی و وهابی دارد از این رو ایران می‌تواند به کشوری موفق و پرچمدار در خاورمیانه تبدیل شود. ایران فاصله زیادی از این لحاظ با عربستان که اسرائیل نقش زیادی در آن بازی می‌کند، دارد. راه‌های زیادی در مقابل ایران هست. این کشور می‌تواند مدیریت انرژی در منطقه را به دست گیرد؛ و در این صورت کشورهای منطقه به عنوان یک دوست به ایران نگاه خواهند کرد نه به عنوان یک دشمن منطقه ای.
ملت آمریکا نمی‌خواهد پسران و دختران بیشتری را در جنگ‌های بی‌معنی از دست دهد/ آمریکا دیگر رهبر جهان نیست
۴) ممنونم از شما آقای بنت. به عنوان آخرین سوال آیا ما در ایران باید نسبت به سیاست‌های آمریکا به ویژه در زمینه پرونده هسته‌ای خوش بین باشیم یا بدبین؟
اسکات بنت: من معتقدم که در حال حاضر دولت بایدن در یک حالت گیجی و بلاتکلیفی به سر می‌برد و نمی‌داند باید چه اقدامی دقیقا انجام دهد و در عین حال این کشور و رییس جمهور جدیدش زیر ذره بین کشورهای جهان قرار دارند و خیلی‌ها هنوز معتقدند انتخاب بایدن صحیح نبوده و از طریق تقلب توانسته ترامپ را در این انتخابات شکست دهد؛ بنابراین بایدن در وضعیت ثبات سیاسی قرار ندارد؛ همین موضوع باعث شده که کشورهای دیگر هم در جهان در مورد سیاست‌های خود در قبال بایدن تردید داشته باشند. حالا اگر بخواهیم فقط به دولت بایدن نگاه نکنیم به طور کلی آمریکا دیگر در حالت رهبری جهان قرار ندارد و فعلا وارد مرحله سکون و انزوای سیاسی شده است. اقدامات رژیم صهیونیستی باید با دقت فراوان رصد شود، چراکه آن‌ها ناامیدانه به دنبال پیدا کردن بهانه‌ای برای حمله به ایران هستند و سعی می‌کنند تا آمریکا را متقاعد کنند که در این راه حمایتشان کند؛ و حمله به سوریه هم در همین راستا بود. اسرائیل سعی می‌کند تا شعله‌های تخاصم را زنده نگه دارد. فکر نمی‌کنم این تلاش‌ها به موفقیت بیانجامد، چراکه ملت آمریکا نمی‌خواهد که پسر‌ها و دخترهایشان در شمار زیادی از جنگ‌ها بدون توجیه که نفعی برای ایالات متحده نداشته، شرکت کنند. آن‌ها به جو بایدن اجازه نمی‌دهند که در چنین فعالیت‌هایی شرکت کند. به آینده ایران خیلی خوشبین هستم. آینده ایران تا حد زیادی به لبخند، خوشی و امید جوانان گره خورده است. آن‌ها آماده‌اند تا دست‌هایشان را به نشانه دوستی دراز کنند نه اینکه شمشیر‌ها را برای جنگی به حرکت درآورند.
