کیومرث یزدان پناه دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران درباره غنی سازی ۲۰ درصدی ایران، گفت: با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی کشورمان، در راستای تصویب قانون بازدارندگی در برابر فشار‌های غیر متعارف غربی‌ها به ویژه آمریکا نسبت به بی‌تعهدی‌شان در توافقنامه برجام و اینکه دولت را ملزم کردند که در یک بازه زمانی در صورت عدم تعهد غربی‌ها، ایران غنی سازی ۲۰ درصد خود را در نیروگاه‌های هسته‌ای به ویژه در فردو آغاز می‌کند، بر همین اساس روز گذشته غنی سازی ۲۰ درصدی ایران وارد فاز اجرایی شد.
او افزود: با توجه به واکنش‌های متعددی که در عرصه جهانی و منطقه‌ای نسبت به غنی سازی ۲۰ درصدی ایران شد و حتی در عرصه داخلی ایران، دو نکته وجود دارد؛ اول اینکه غنی سازی ۲۰ درصدی جزء حقوق قانونی ایران به عنوان عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی و NPT است، لذا با مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان مراجع معتبر، قانونی و شناخته شده جهانی نیست و قاعدتا نباید واکنش جهانی نسبت به این موضوع منفی باشد.
یزدان پناه در پاسخ به این سوال که آیا غنی سازی ۲۰ درصد ایران با برجام مغایرت داد، گفت: از نگاه ایران مغایرت ندارد، چراکه برجام یک تعهد چندجانبه بود، سپس تبدیل به یک قطعنامه در سازمان ملل متحد شد، قاعدتا باید همه کشور‌های امضا کننده سند برجام به آن پایبند باشند. در واقع مدت زیادی است که آمریکا یک طرفه از برجام خارج شد و با خروج از برجام فشار‌های بی رحمانه‌ای را در راستای تشدید تحریم‌ها به ایران وارد کرد. از طرف دیگر طرف‌های اروپایی هم متاسفانه فقط شعار دادند و نه تنها به تعهدات خود عمل نکردند بلکه از ترس آمریکا به طور رسمی و غیر رسمی ایران را تحت فشار می‌گذاشتند.
اگر غرب فشار‌ها را از دوش کشورمان برندارد، ایران تنها در نیروگاه فردو متوقف نخواهد شد
دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران تصریح کرد: طبیعی بود که ایران برای استیفای حقوق خود در سطح بین المللی و اغنای افکار عمومی خود یک اقدام راهبردی انجام دهد تا حداقل در درون کشور متهم به انفعال نشود، لذا با پذیرش همه تبعات این موضوع طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، اقدام به آغاز غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم در نیروگاه فردو کرده است، به نظر من این گام اول است و اگر غربی‌ها به تعهداتشان برنگردند، پایبند واقعی و راهبردی به برجام نشوند و فشار‌ها را از روی دوش ایران برندارند، ایران تنها در نیروگاه فردو متوقف نخواهد شد و قطعا این موضوع را در دیگر نیروگاه‌های اتمی خودش هم دنبال خواهد کرد.
او افزود: طبیعی است که این اقدام ایران در راستای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران انجام شد تا ابزاری برای فشار بر غربی ها باشد. بسیاری از کشور‌های طرف برجام تصور می‌کردند که با گذشت چند سال از توافق هسته‌ای، بسته بودن نیروگاه‌ها و سیاست غلط سیمان ریختن در برخی از مخازن نیروگاهی در کشور باعث فرسودگی صنعت ایران شده و و امکان اینکه کشورمان بخواهد برگردد و غنی سازی را شروع کند، وجود ندارد، اما اکنون با این اقدام، ایران نشان داد که چنین چیزی صحت ندارد و می‌تواند در کمترین زمان ممکن نیروگاه‌هایی که توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی پلمپ شده بودند را فک پلمپ کند و تحت نظارت همین آژانس هم کپسول گاز اورانیوم‌ها را تعویض کند و سپس شروع کند به غنی سازی و افزایش درصد غنی سازی.
ایران با بازگشت آمریکا به تعهداتش، غنی سازی ۲۰ درصد را متوقف می کند
یزدان پناه ادامه دد: حتی اگر این اقدام ایران خروج از برجام باشد، حق طبیعی ایران است، چراکه طرف‌های مقابل به برجام پایبند نبودند و از این توافق چیزی باقی نمانده بود که ایران بخواهد به طور یک طرفه همچنان پایبند آن باشد، تعهدی که اساسا نفعی برای کشور ایران نداشته است و مسلما حداقل با از سر گیری غنی سازی می‌تواند با ابزار هسته‌ای برای چانه زنی قدرتمند و فشار بیشتر به طرف‌های اروپایی از جمله آمریکا باشد که آن‌ها به تعهدات خود برگردند.
او افزود: مسلما اگر کشور‌های برجامی به تعهدات خود برگردند و به ویژه بعد از ۲۰ ژانویه که قاعدتا باید تغییر قدرت در آمریکا اتفاق بیفتد، رئیس جمهور جدید آمریکا اگر به برجام و تعهدات خود برگردد، مسلما ایران هم به نقطه قبلی تعهدات خود برمی‌گردد و غنی سازی ۲۰ درصد را متوقف خواهد کرد.
