در گزارش تفریغ بودجه در تبصره ۱۶ بودجه سال ۹۸ به بررسی عملکرد بانک مرکزی و بانکها در حوزه اعطای تسهیلات قرضالحسنه بانکها براساس تبصره بودجه سال مذکور پرداخته شده است.
طبق جدول ارائه شده، بانکها در سال ۹۸ معادل ۲۶ هزار و ۳۳۴ میلیارد و ۲۷۴ میلیون تومان وام قرضالحسنه ازدواج پرداخت کردهاند در حالی که بانک مرکزی برای بانکها سهمیه ۴۰ هزار و ۴۵۴ میلیارد تومان تعیین کرده بود. درواقع ۶۵ درصد از سهمیه تعیین شده توسط بانک مرکزی برای بانکها در سال ۹۸ پرداخت شده است.
متن تفریغ بودجه به شرح زیر است:
بودجه بند الف تبصره ۱۶ - بهمنظور حمایت از ازدواج جوانان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف اسدت از محل پسانداز و جاری قرض الحسنه نظام بانکی تسهیلات قرض الحسنه ازدواج به زوجهایی که تاریخ عقد ازدواج آنها بعد از ۱۳۹۶/۰۱/۰۱ میباشد و تاکنون وام ازدواج دریافت نکردهاند، با اولویت نخست پرداخت کند. تسهیلات قرضالحسنه ازدواج برای هر یک از زوجها در سال ۱۳۹۸ سیصد میلیون (۳۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ) ریال با دوره بازپرداخت پنجساله با اخذ یک ضامن معتبر و سفته است. بانک مرکزی میتواند یارانه پرداختی به اشخاص را بهعنوان تضمین در این زمینه بپذیرد. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است گزارش عملکرد این بند را هر ۶ ماه ماه یکبار به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
تفریغ بند الف- تفریغ بند (الف) مطابق قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب سال ۱۳۶۲ منابع قرضالحسنه بانکها و مؤسسات اعتباری در قالب «حساب پسانداز قرضالحسنه» و «حساب جاری قرضالحسنه» بوده و هیچ نوع حساب دیگری تحت عنوان «پسانداز» «جاری» و «سپرده قرض الحسنه» وجود نداشته و سایر حسابهای بانکها و مؤسسات اعتباری به صورت سپردههای سرمایهگذاری کوتاهمدت و بلندمدت میباشد.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در راستای ایفای تکلیف بانکها نسبت به ارائه تسهیلات این بند براساس آمار مأخوذه از پایگاه اطلاعرسانی ثبت احوال کشور و بررسی روند تعداد ازدواج در سنوات گذشته تعداد برآوردی مزدوجین در یکسال به علاوه تعداد متقاضیانی که از سال ۱۳۹۷ در صف تسهیلات قرار داشتهاند پیشبینی جذب منابع قرضالحسنه بانکها در سال ۱۳۹۸ سهمیه قرضالحسنه ازدواج بانکها و مؤسسات اعتباری و همچنین پذیرش أخذ یک ضامن معتبر و سفته یا قبول یارانه پرداختی به اشخاص بهعنوان تضمین را طی نامه مورخ ۱۳۹۸/۰۱/۰۶ به بانکها و مؤسسات اعتباری ابلاغ نموده است.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طی نامه مورخ ۱۳۹۸/۰۱/۰۶ سهمیه هر یک از بانکها و مؤسسات اعتباری کشور را بر اساس میزان رشد نقدینگی میزان تغییر در ماند حسابهای قرضالحسنه پسانداز و جاری وصولیهای اقساط بازگشتی و پیشبینی جذب منابع قرضالحسنه بانکها در سال ۱۳۹۸ محاسبه و تعیین و به شرح جدول زیر ابلاغ نموده است:
مغایرت بین تعداد «متقاضی» و «پرداختی» ناشی از عوامل ی از قبیل عدم پوشش وثایق جهت دریافت کامل تسهیلات و یا عدم پوشش فیش حقوقی نسبت به دریافت سقف مقرر تسهیلات و همچنین عدم توانایی مشتری در بازپرداخت تسهیلات (بالاخص سهم تسهیلات ایثارگران که مبلغ زوجین معادل یک میلیارد و دویست میلیون (۱،۲۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال بوده است) میباشد. به استثناء بانکهای ملی، پست بانک، مسکن، کشاورزی، و آینده سایر بانکها و مؤسسات اعتباری کمتر از سهمیه مقرر تسهیلات پرداخت نمودهاند که مبین عدم رعایت مفاد حکم این بند است.
علیرغم ابلاغ اولیه از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای صندوق کارآفرینی امید دی و سرمایه در تاریخ ۶/۱/۱۳۹۸ لیکن به علت آنکه سهمیههای ابلاغی به بانکها براساس میزان رشد نقدینگی میزان تغییر در مانده سپردههای قرضالحسنه پسانداز و جاری وصولیها (اقساط بازگشتی) و پیشبینی جذب منابع قرض الحسنه بانکها در سال مورد نظر محاسبه و تعیین میگردد بانک مذکور برای آنها سهمیهای در نظر نگرفته است.
به علت ادغام بانکهای حکمت ایرانیان انصار قوامین و مؤسسه اعتباری کوثر با بانک سپه علیرغم ابلاغ اولیه از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱۳۹۸/۰۱/۰۶ سهمیه جداگانهای برای آنها تعیین نشده است.