«سلبریتی فردی است که به دلایل مختلف مشهور شده و حال گروهی از مردم به‌ویژه نوجوانان در صدد الگوبرداری و پیروی از آن‌ها هستند. این افراد هیچ‌گاه با دانشمندان علمی، صاحب‌نظران و بزرگان کشور قابل قیاس نیستند چراکه بزرگان کشور همواره ماندگارند و این افراد تنها در برهه زمانی کوتاه قابل توجه عموم هستند.»
این روز‌ها برخی رفتار‌های سلبریتی‌ها پیام‌های متفاوتی را به جامعه منتقل کرده است. از کمک‌های محسن چاوشی برای آزادی تعدادی از زندانیان تا رفتار‌های یکی از بازیگران زن مطرح کشور در توهین به اقوام، همگی در دو سوی این رفتار‌های متناقض قرار دارند.
۲۰ زندانی مالی شهرستان اسدآباد در مجموع با بدهی ۱۲۵ میلیون تومان با کمک محسن چاووشی خواننده معروف پاپ کشور از طریق اینستاگرام و با فراخوان به خیرین به‌منظور شرکت در این امر خیرخواهانه نسبت به آزادی این تعداد زندانی مالی آزاد شدند و از سوی دیگر در قسمت اخیر مجموعه «شام ایرانی» که به کارگردانی سعید ابوطالب تولید شده، بهاره رهنما که میزبان مریم امیرجلالی، فلور نظری و شهرزاد کمال‌زاده است، در دیالوگی عنوان می‌کند که «ماشاالله دخترای امروزی سر و وضعشان نیکول کیدمنه و طرز فکرشون لر.»
با اینکه این هنرپیشه در ادامه با پست‌های اینستاگرامی از این کلام خود عذرخواهی کرد، اما اثر این رفتار و عباراتی که بر زبان راند تا مدت‌ها مورد بحث محافل اجتماعی و مورد اعتراض اقوام مختلف کشور قرار می‌گیرد.
این دو موضع نشان داد که اگر سلبریتی‌ها از موقعیت و جایگاه خود مطلع باشند، می‌توانند تا اندازه زیادی جامعه را تحت تأثیر رفتار‌های خود قرار دهند و الگو‌هایی مثبت یا منفی برای جامعه تلقی شوند.
برای آشنایی بیشتر با اهمیت و جایگاه سلبریتی‌ها در جامعه گفت‌وگویی بایکی از جامعه‌شناسان مطرح کشورمان ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
تفکر غربی و ارزش‌های فراموش‌شده
امان‌الله قرایی مقدم، جامعه‌شناس و رفتارشناس اجتماعی بیان کرد: «گویا در شرایط حال حاضر، سلبریتی‌ها ارزش رفتاری خود را به فراموشی سپرده‌اند چراکه همواره با خالکوبی‌ها، موسیقی‌های ناشایست، پیروی از تفکر غربی و آرایش‌های زننده موجب فروریختگی ارزش‌های رفتاری می‌شوند.»
وی افزود: «این‌گونه افراد، در بیشتر اوقات از خانواده‌های فرودست و سطح پایین جامعه هستند که حال به شهرت رسیده و در میان آحاد مردم مورد توجه قرار گرفته‌اند. به همین خاطر دچار خودفراموشی و در برخی موارد توجه‌طلبی می‌شوند.»
قرایی مقدم تصریح کرد: «نوجوانان و جوانان نوپای جامعه به دلیل تفکر احساسی، بیش از آنچه ارزش این افراد است، به آن‌ها ارزش‌دهی و از رفتارهایشان پیروی می‌کنند. با بررسی رفتار بزرگسالان جامعه به‌صراحت آشکار می‌شود که تفکر ادراکی در پی الگوبرداری از آنچه که این افراد انجام می‌دهند، نیست.»
جایگاه اجتماعی سلبریتی‌ها بر اساس شایستگی آن‌ها سنجیده می‌شود
این جامعه‌شناس و رفتارشناس اجتماعی همچنین خاطرنشان کرد: «سلبریتی فردی است که به دلایل مختلف مشهور شده و حال گروهی از مردم به‌ویژه نوجوانان در صدد الگوبرداری و پیروی از آن‌ها هستند. این افراد هیچ‌گاه با دانشمندان علمی، صاحب‌نظران و بزرگان کشور قابل قیاس نیستند چراکه بزرگان کشور همواره ماندگارند و این افراد تنها در برهه زمانی کوتاه قابل توجه عموم هستند.»
او یادآور شد که با رشد تفکر ادراکی و کاهش تفکر احساسی به‌طور ناخودآگاه حضور این افراد کمرنگ و دیگر جایگاه ویژه‌ای در اذهان عمومی نخواهند داشت.
وی گفت: «جایگاه اجتماعی به معنای آن است که اجتماع برای آن فرد ارزش قائل باشد و فرد جایگاه درستی را نیز اشغال کرده باشد. می‌توان در نظر گرفت که هر فرد در جامعه یک صندلی دارد و آن صندلی را بر اساس شایستگی، منزلت، دانش و مقام طبقه اجتماعی تشکیل می‌دهد. به طورحتم هنگامی که شایستگی، منزلت، دانش و مقامی روی آن صندلی نباشد جایگاه اجتماعی نیز شکل نخواهد گرفت. متأسفانه سلبریتی‌ها جایگاه خوبی را در سطح جامعه ندارند چراکه رفتار‌های آن‌ها در بسیاری از مواقع ناشایست و فاقد ارزش اجتماعی است.»
قرایی مقدم اظهار کرد: «بر اساس تفکر ادراکی و سنجش شایستگی توسط جامعه، این افراد که عموما سلبریتی خطاب می‌شوند، بی‌ارزش و گاه مورد تمسخر جامعه نیز قرار می‌گیرند. با بررسی تاریخ مشخص می‌شود که هنرمندان و هنجار فرستان، در رعایت ارزش‌های اجتماعی همواره ضعیف عمل کرده و در سطح پایینی قرار داشته‌اند.»
این جامعه‌شناس و رفتارشناس اجتماعی در پایان عنوان کرد: «ماندگاری یک فرد در جامعه به میزان خدمت او به مردم و جامعه بستگی دارد که متأسفانه برخی سلبریتی‌ها در خدمت به مردم جامعه نیستند و تنها با برخی الگو‌های رفتاری، به ترویج رویکرد‌های نامناسب می‌پردازند.»
