حفظ سلامت مردم و مصون ماندن آن‌ها از ویروس کرونا موضوعی است که به دغدغه اصلی مسئولان برای تجدید نظر در نحوه برگزاری انتخابات 1400 تبدیل شده است.
فقط شش ماه دیگر تا برگزاری انتخابات دوره سیزدهم ریاست جمهوری باقی مانده است و این در حالی است که ویروس کرونا تاکنون سبک زندگی مردم را در شرایط مختلف تغییر داده است و به طور حتم این ویروس منحوس انتخابات ۱۴۰۰ را هم تحت الشعاع قرار می‌دهد. حفظ سلامت مردم و مصون ماندن آن‌ها از ویروس کرونا موضوعی است که به دغدغه اصلی مسئولان برای تجدید نظر در نحوه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تبدیل شده است؛ دغدغه‌هایی که باعث شده وزارت کشور به عنوان یکی از متولیان برگزاری انتخابات راهکار‌های مختلفی پیشنهاد بدهد.
جمال عرف معاون سیاسی وزارت کشور اخیرا در یکی مصاحبه‌های خود درباره دو روزه برگزار کردن انتخابات صحبت و بیان کرده است که پیشنهاد وزارت کشور برای برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در شرایط بیماری کرونا و علم به اینکه این بیماری در آن زمان هم خواهد بود، این است که زمان آن را در روز رأی‌گیری از یک روز« به "دو روز» افزایش دهیم.
پیشنهاد انتخاباتی که حاشیه ساز شد!
مطرح کردن برگزاری انتخابات در دو روز، واکنش‌های مختلفی داشته و برخی معتقداند این پیشنهاد عملی نیست، زیرا در قانون انتخابات ریاست‌جمهوری، انتخابات در یک روز باید برگزار شود. ماده ۲۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری در این زمینه می‌گوید: «اخذ رأی در داخل و خارج کشور در یک روز انجام می‌شود و مدت آن ۱۰ ساعت است و درصورت ضرورت قابل تمدید است.» تبصره این ماده نیز وظیفه تمدید انتخابات را برعهده وزیر کشور گذاشته است.
در ادوار گذشته عمدتاً برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری تا ساعت ۲۴ روز جمعه تمدید می‌شد تا رأی‌دهندگان بیشتری بتوانند در انتخابات شرکت کنند؛ اما برخی هم معتقداند در این زمینه مجلس شورای اسلامی می‌تواند تبصره‌ای را به قانون انتخابات ریاست‌جمهوری اضافه کند، یعنی فرصت انتخابات در شرایط اضطراری از ۲۴ ساعت افزایش دهد و تشخیص آن را نیز برعهده شورای نگهبان بگذارد.
علاوه بر مجلس، شورای عالی امنیت ملی نیز با توجه به شرح وظایفش در اصل ۱۷۶ قانون اساسی، می‌تواند با توجه به شرایط کشور دستور افزایش مدت زمان انتخابات را صادر کند تا مردم در طی چند روز در انتخابات شرکت کنند و تکثر جمعیت مانع از انتشار ویروس شود.
مجلس می‌تواند اجازه دهد انتخابات در چند روز برگزار شود
درباره پیشنهاد برگزاری انتخابات در دو روز، محمدحسن آصفری نایب رئیس کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی کشور مجلس شورای اسلامی در گفت‌ئگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، می‌گوید: این اتفاق به جای یک روز، می‌تواند در چند روز برگزار شود البته راهکار‌های گفته شده در قالب طرح یا لایحه نیست، ولی مجلس هم می‌تواند با ورود به موضوع، اجازه دهد انتخابات در چند روز برگزار شود؛ در صورت امکان برگزاری انتخابات مجازی، شورای نگهبان و دولت هم اختیار دارند ضمن توافق با یکدیگر، اقدام لازم را انجام دهند.
آصفری درباره راه کار‌های دیگر برای انتخابات گفت: زیرساخت‌های الکترونیکی شدن انتخابات فراهم نیست، شورای نگهبان وظیفه صیانت از آرای مردم و نظارت بر آن‌ها را دارد؛ در نتیجه تا برای این شورا حجت تمام نشود که از انتخابات الکترونیکی سوء استفاده‌ای نمی‌شود، این نوع برگزاری را نمی‌پذیرد.
آصفری افزود: دولت برایش مهم است که بگوید انتخابات را به صورت مجازی الکترونیکی برگزار کردیم، اما شورای نگهبان باید به اعتمادی دست یابد و بداند که دولت جلوی تخلفات انتخاباتی را در این حوزه خواهد گرفت.
بعد از این حواشی و به‌وجود آمدن مخالفان و موافقان درباره پیشنهاد وزارت کشور مبنی برگزاری انتخابات در دو روز وزارت کشور باز هم پیشنهاد دیگری ارائه دا، و از دانشگاهیان، فعالان سیاسی، حزبی و رسانه‌ای دعوت کرد تا دیدگاه‌ها و پیشنهاد‌های خود را در ارتباط با تمهیدات حقوقی و اجرایی برگزاری انتخابات ۱۴۰۰ در شرایط شیوع ویروس کرونا ارائه کنند. راهکار دیگر هم مثل الکترونیکی شدن انتخابات از سوی وزارت کشور مطرح شده، اما همچنان مورد تایید شورای نگهبان قرار نگرفته است.
پیشنهاد شورای نگهبان برای انتخابات ۱۴۰۰ چه بود؟
نظر شورای نگهبان درباره نحوه برگزاری انتخابات ۱۴۰۰ مورد توجه است و قبل از پیشنهادات وزارت کشور، تقریبا دو ماه پیش عباسعلی کدخدایی درباره احتمال به تعویق افتادن انتخابات ۱۴۰۰ گفته بود که تاکنون بحث تعویق انتخابات مطرح نشده، مگر اینکه شرایط کرونایی بهگونهای باشد که از سوی دستگاه‌های دیگر تغییر را لازم بدانند. منع قانونی برای تعویق وجود ندارد، اما هم در انتخابات مجلس و هم ریاست‌جمهوری فاصله مرحله دوم انتخابات را هم باید در نظر بگیریم. آن فاصله باید بهگونهای باشد که به دوره پایانی دولت فعلی برسیم؛ این‌طور نباشد که وقتی تا اواسط مردادماه دولت باید تغییر کند، انتخابات را شهریور برگزار کنیم؛ مگر اینکه امری خارج از اراده همه باشد که آن‌وقت متفاوت است.
همه این پیشنهادات در حالی مطرح است که ستاد ملی کرونا هنوز هیچ نظری درباره چگونگی برگزاری انتخابات ارائه نداده است، ولی با پیگیری اخبار مربوط به کرونا خبر‌های خوبی از تلاش دانشمندان داخلی برای کشف واکسن کرونا به گوش می‌رسد، همچنین با کشف واکسن این ویروس از سوی شرکت آمریکایی فایزر و صحبت‌هایی که اکنون در مورد وارد کردن آن در کشور مطرح است، می‌توان امیدوار بود که شروع انتخابات پایان کرونا باشد. اما این امیدواری نباید باعث شود که دستگاه‌های مرتبط برای برگزاری این رویداد مهم در شرایط کرونا هنوز سازوکار مشخصی را ارائه ندهند! زیرا متخصصان و اعضای ستاد کرونا معتقداند حداقل تا یکسال دیگر با این ویروس در کشور درگیر خواهیم بود.
