مردم ما نشان دادهاند که در شرایط بحران، فوقالعاده و خارج از تصور عمل میکنند. دورههایی همچون دفاع مقدس و برخی بلایای طبیعی همچون سیل در ۲۳ استان کشور در بهار ۹۸، نشان داد که مردم، گاهی حتی پیش از متولیان و دستگاههای مسئول و بیش از آنها، در صحنه حاضر میشوند و امدادرسانی را تکلیف خود میدانند. این ویژگی از دیرباز در خلقوخوی ایرانیان بوده و روحیه اسلامی و انگیزه شیعی پس از انقلاب اسلامی، موجب شکفتن بیشتر آن شد. اکنون نیز که به بحران همهگیری بیماری کووید ۱۹ رسیدهایم، آنچه بیش از هر چیز میتواند روند خطرناک و تأسفآور کنونی را مدیریت کند، همان مسئله مدیریت مردمی بحران است.
یک. اقدام رئیس محترم جمهور در اعلام بسیج همگانی ملت و دولت، در مقابله با موج سوم کرونا ، قدری با تأخیر ولی کاری سنجیده و منطبق با نیاز امروز است.
دستور اکید به سازمان برنامهوبودجه برای تأمین اعتبار طرحهای مقابله با کرونا و درخواست از ناجا و بسیج برای نظارت جدی و ضابطهمند بر رعایت فاصلهگذاریهای اجتماعی، از نقاط قابلتوجه بیانیه رئیسجمهور است. اشاره ایشان به لزوم تعطیلات سراسری در جلسه هیئت دولت نیز نشانگر آن است که دولت این اصل را پذیرفته که هیچچیز بالاتر از جان مردم نیست و برای حراست از سلامت مردم، هر هزینهای قابل پرداخت است.
دو. به نظر میرسد مردم ما آنچنانکه باید مسئله کرونا را هنوز جدی نگرفتهاند. کافی است به این نکته اشارهکنیم که آلمان تقریبا بهاندازه کشور ما و حتی چند ۱۰ هزار نفر بیشتر از ما مبتلا به ویروس کرونا شناسایی کرده، اما تعداد تلفات جانی آن، کمتر از یکسوم کشور ماست. حتی وضعیت ما در نرخ کشتهها نزدیک به ایتالیا شده که یکی از بدترین رکوردهای جهانی کرونا را ثبت کرده است. شاید یک دلیل جدی گرفته نشدن ویروس کرونا در کشور ما، این باشد که مردم حس کردهاند متولیان بهاندازه کافی خودشان کرونا را جدی نگرفتهاند. عدم دخالت نهادهای ذیربط در مسئله جلوگیری از سفر و رفتوآمدهای غیرضروری یکی از نمونههاست. دستگاههای مسئول باید در مقام ضابط قضایی در برابر تخلفات کرونایی بهشدت بایستند. بهخطرانداختن جان مردم با عدم رعایت ضوابط بهداشتی، قاعدتا نباید جریمه کمتری از بهخطرانداختن جان مردم در رانندگی یا حوزههای دیگر داشته باشد. مداخله جدی و قاطعانه دستگاههای مسئول و ضابطان قضایی، نهتنها موجب بیاحترامی به مردم نیست، بلکه تقدیر و تشکر مردم را به همراه خواهد داشت.
سه. هیچچیز قابل پیشبینی نیست، اما ممکن است ایران و جهان در مسئله کرونا روزهای بسیار سختتری پیشرو داشته باشند. باید با همکاری و همدلی و درک شرایط، مسئولان ستاد ملی مقابله با کرونا و سایر مسئولان کشور را در وضعیت دشوار فعلی یاری کرد. ایران اسلامی به حول و قوه الهی از این شرایط سخت همچون بسیاری از دشواریهای پیشین، عبور خواهد کرد، انشاءالله.
محسن پیرهادی