سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدای این نشست فرارسیدن اربعین حسینی را تسلیت گفت و افزود: امسال برخلاف سال‌های گذشته که راهپیمایی بزرگ اربعین این خروش عاشقان حسین در عراق و این راهپیمایی بزرگ شیعیان از سراسر دنیا اتفاق می‌افتاد به خاطر بیماری کرونا متاسفانه شاهد آن نخواهیم بود ولی دل‌های مومنان و شیعیان و دوستداران حضرت اباعبدالله از همه آیین‌ها و مشارب دینی امسال هم راهی کربلاست.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: جمهوری اسلامی ایران و نهادهای مختلف در تلاشند برغم این اتفاقات بتوانند حتی به صورت دورادور هم که شده این عزای حسینی برپا باشد و دعا می‌کنیم در سال آینده خبری از این ویروس شوم نباشد و مجددا همگی در این مسیر تا کربلای معلی راهپیمایی کنیم.
خطیب‌زاده به تشریح تحولات هفته گذشته پرداخت و عنوان کرد: ۱۳ مهر ماه ظریف به نمایندگی از روحانی سفر نیم روزه‌ای را به کویت داشت که برای همدردی با دولت و مردم کویت در پی درگذشت امیر فقید این کشور صورت گرفت. ظریف با امیر جدید کویت ملاقات کرد که ضمن ابلاغ مراتب تسلیت ایران انتخاب جدید را تبریک و حمایت از کویت را اعلام کند و ملاقاتی با وزیر خارجه کویت داشت.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ۱۱ مهر ماه ظریف گفت‌وگوی تلفنی با لاوروف درباره موضوع قره باغ داشت که مفصل بود و یک روز قبل از آن هم با وزرای خارجه ارمنستان و آذربایجان صحبت‌هایی را داشت و نهم مهر ماه نیز در سفارت کویت دفتر یادبود امیر فقید کویت را امضا کرد.
*طرح ایران برای حل مناقشه قره‌باغ
خطیب‌زاده ادامه داد: از اتفاق و جنگی که در مرزهای شمال غربی ایران در جریان است با حساسیت و دقت و از نزدیک و در تماس مداوم با همه طرف‌ها در حال بررسی است. ایران از روز اول به همه طرف‌ها اعلام کرد مسیر نظامی برای حل و فصل این منازعه چند دهه‌ای وجود ندارد. ضمن احترام به حاکمیت ارضی آذربایجان باید هر چه زودتر توقف درگیری‌های نظامی رخ دهد برای گفت‌وگوهای سیاسی و زمان‌دار و ایران آماده است تمامی مساعی جمیله خود را به کار ببرد.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: ایران طرحی را آماده کرده است که با مشورت با هر دو طرف موضوع یعنی آذربایجان و ارمنستان و دولت‌های منطقه و همسایگان ما پیگیری خواهد شد. امیدواریم دو طرف با رسالت تاریخی خود از ادامه جنگ و خشونت اجتناب کنند. حقوق اصلی که در مورد عدم تعرض به غیرنظامیان را با دقت رعایت و توجه داشته باشند که ایران نمی‌تواند درگیری را در مرزهای خود و تعرض به خاکش را تحمل کند.
وی افزود: اینها جزو خطوط قرمز ایران است که مرزهای ایران حتی مورد تعرض ناآگاهانه و غیرعمدی قرار نگیرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به سوالی بیان کرد: امیدواریم در چارچوب طرح ایران که در حال بررسی‌های نهایی است بتوانیم به این جنگ پایان دهیم.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی گفت: عربستان در چارچوب ان.پی.تی موظف است به تعهداتش پایبند باشد. به ریاض هم تذکر می‌دهیم که توجه داشته باشد و به تعهد بین‌المللی خود پاینبد باشد و اجازه دهد مسیرهای بین‌المللی و حقوقی درباره فعالیت‌های بعضا پنهان و غیرآشکار عربستان سعودی با دقت پیگیری شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی بیان کرد که اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام نشان داد که چقدر از اجرای تعهداتش ناتوان است.
وی به سه پایتخت اروپایی عضو برجام توصیه کرد که کمی دقت کنند تاریخ قضاوت قطعی خواهد داشت که کدام طرف ناتوان بودند و کدام طرف به تمامی تعهداتش با قوت پایبند بود.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی درباره درگیری‌های ارمنستان و جمهوری آذربایجان گفت:صریح شفاف و روشن بدون لحظه‌ای مکث اعلام کردیم هر طرفی رعایت نکند از سوی ما مردود است در این درگیری جان غیرنظامیان و اماکن غیرنظامیان باید محفوظ باشد و همه باید کمک کنند این آتش درگیری خاموش شود و کسی کمک نکند که این آتش بالا بگیرد.
وی در پاسخ به سؤالی بیان کرد: در سفر اخیر وزیر خارجه عراق و مراودات با مقامات عراقی موارد متعددی را همواره صحبت کرده و می‌کنیم و بعد از ملاقات‌های تهران بیانیه‌ای را صادر کردیم و مواضع خود را اعلام کردیمِ، حفظ آرامش و ثبات سیاسی در عراق و احترام به مرجعیت جزو اولویت‌های ماست و تمامی مساعی جمیله ما در راستای کمک به دولت و ارکان حاکمیتی عراق است که اوضاع این کشور را آنگونه که خودشان می‌خواهند جلو ببرند. طرف‌های ثالث پنهان نمی‌کنند که در جهت خدشه وارد کردن به روابط ایران و عراق هستند.
خطیب‌زاده همچنین گفت: روابط ایران و عراق چند لایه است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره ادعای امارات در خصوص جزایر سه‌گانه ایرانی و پروژه ساخت لوله‌های نفتی امارات همراه با اسرائیل در خلیج فارس بیان کرد: هر کشوری حتی هر چقدر هم خطا کند در همسایگی ما، سعی می‌کنیم با توجه به سیاست حسن همسایگی تلاش کنیم به مسیر درست کنش‌های منطقه‌ای برگردد. امارات سال‌هاست که در مسیر غلطی در برخی حوزه‌ها گام برمی‌دارد.
*جمهوری اسلامی ایران درباره جزایر سه گانه از کسی اجازه نمی‌گیرد
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران درباره جزایر سه گانه از کسی اجازه نمی‌گیرد در مرزها و سرزمین خود چه اقداماتی را انجام دهد. جزایر سه گانه ایران در خلیج همیشه فارس بدون شک و قطعی متعلق به ایران است و این اظهارات نه حقی برای کسی ایجاد می‌کند و نه تاثیری بر اعمال حاکمیت ایران.
خطیب‌زاده بیان کرد: رژیم صهیونیستی در حضیض خود به سر می‌برد و سعی می‌کند در غرقی که اتفاق می‌افتد هر کس دیگری را با خود به زیر بکشد. امیدوارم امارات و دولت فعلی با این رژیم به زیر آب کشیده نشود.
وی در پاسخ به سوالی گفت: با دولت ترکیه صحبت‌هایی انجام شده است و این سفرها مادامی که مربوط به ایرانیان مقیم ترکیه، دانشجویان و آنهایی که ویزای بلندمدت و اقامتی را دارند با مشکل برنمی‌خورد و سفرهای توریستی باز نشده و ما هم تمایلی به باز شدن نداریم. سفرهای عادی و توریستی را باز کنیم.
*رایزنی‌ها با کره جنوبی کند پیش می‌رود
سخنگوی وزارت خارجه درباره بدهی کره جنوبی به ایران عنوان کرد: رایزنی ها با کره جنوبی در جریان است، ولی با سرعتی که ما توقع داریم جلو نمی‌رود و کند پیش می‌رود و ما درباره خرید دارو با کره توافقاتی داشتیم و دو هفته اخیر در مورد خرید واکسن آنفلوآنزا و واکسن کرونا با یک تعلل‌هایی از سوی کره روبرو هستیم و امیدواریم طرف کره‌ای حساسیت موضوع را متوجه و سرعت لازم را بدهد.
*دولت آمریکا و خلیل‌زاد نماینده دولت افغانستان نیست
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره گفت‌وگوهای آمریکا با طالبان و روند گفت‌وگوهای صلح در افغانستان خاطرنشان کرد: این افتضاح تاریخی برای واشنگتن باقی خواهد ماند که به افغانستان لشکرکشی و مردم بسیاری را بی خانمان کرد و زنان و بچه‌ها و ... را آواره و به مناطق غیرنظامی حمله کرد و همه اینها را به بهانه مقابله با طالبان صورت داد و ۱۸ سال بعد افتخار می‌کند که با گروهی که به بهانه آن به مردم افغانستان حمله کرده مذاکره می‌کند. مسیر آمریکا زورگویی است و این مسیر مدت‌هاست در منطقه بسته شده است.
وی تصریح کرد: دولت آمریکا و خلیل‌زاد نماینده دولت افغانستان نیست و این گفت‌وگوهای بین الافغانی باید بین افغان‌ها انجام شود و چارچوب آن قانون اساسی افغانستان و دستاوردهای مردم افغانستان در خصوص حقوق اقلیت‌ها و ... است و امیدواریم این گفت‌وگوهای بین الافغانی به صورت اصیل بین خودشان برگزار شود و ایران با همه طرف‌ها در ارتباط بوده و آماده است این گفت‌وگوها را تسهیل کند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی بیان کرد: ایران در ۴۰ سالی که آمریکا و برخی کشورها محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران اعمال کرده بودند بسیاری از نیازهای نظامی خود را تامین و در زمره صادرکنندگان است. آمادگی تعاملات نظامی بین ایران و روسیه و دیگر کشورها وزارت دفاع خود اقدام خواهد کرد.
وی افزود: ایران بعد از پایان محدودیت‌های تسلیحاتی تعاملات خود را آغاز و نیازهای خود را تامین خواهد کرد.
خطیب‌زاده خاطرنشان کرد: اصلا اهمیتی ندارد در داخل کمپین‌های آمریکا چه مطالبی عنوان می‌شود، آنچه برای ما مهم است قطعنامه ۲۲۳۱ و متن برجام است. اینکه کشورهای به حضورش در برجام خاتمه داده و رئیس جمهور آن کشور با خوشحالی و وقاحت کامل امضای خروجش از برجام را نشان می‌دهد و در این مدت کارزار فشار حداکثری اعمال و جامعه جهانی را برای همکاری با ایران تنبیه می‌کند، خیلی تفاوتی نمی‌کند کدام حزب بر قدرت بنشیند. آمریکا به عنوان کشور از برجام خارج شده و باید متوجه مسئولیت خود باشد. اگر این کشور بخواهد به برجام بازگردد باید بپذیرد اشتباه کرده و جنگ اقتصادی را متوقف و به تعهداتش برگردد و جبران کند.
سخنگوی وزارت خارجه درباره پرونده قاضی منصوری در رومانی و اظهارات برادرش مبنی بر اینکه که او می‌خواسته به ایران بازگردد، عنوان کرد: سفارتخانه‌های ایران در خارج نماینده حاکمیت هستند و نه نماینده صرفا دولت. لذا در موضوعات مختلف تسهیل کننده مواردی هستند که دولت و ارکان حاکمیتی نظام از آنها درخواست می‌کنند.
وی افزود: اینکه سفارت ایران بنابر وظیفه ذاتی خود برخی را به میزبان منتقل کند روش مرسومی است، ولی اگر اینترپل کسی را دستگیر کند با هماهنگی و درخواست اینترپل ایران بوده است و تمام اقدامات سفارت با هماهنگی مراجع ذیربط بوده است.
خطیب‌زاده درباره اینکه برای ایران فرق می‌کند که چه کسی رئیس جمهور آمریکا شود و اینکه ترامپ دوباره مجددا انتخاب شود و امکان مذاکره مجدد هست؟ گفت: سیاست ایران در قبال آمریکا دقیق و محاسبه شده و برآمده از ابعاد مختلف در نظام بین‌الملل است. ایالات متحده مسئول ترور بزدلانه، ناجوانمردانه و در نیمه‌های شب در عراق است و در سطح ملی آمریکاست که باید پاسخگو باشد. ما شخصی به نام ترامپ نمی‌شناسیم ما رئیس جمهور آمریکا را می‌شناسیم و آمریکا باید پاسخگو باشد.
وی گفت: در سطح شخصی ترامپ به اندازه کافی به جامعه جهانی و ملتش نشان داده که چه ویژگی‌هایی دارد و دایره ادب اجازه نمی‌دهد نزدیک شوم به بیان این ویژگی‌ها. آمریکا جنگ اقتصادی و تروریسم اقتصادی علیه ایران آغاز کرده و این ایالات متحده است که باید به مسیر درست برگردد. دولت فعلی و بعدی برای ما تفاوتی نمی‌کند. ما ترور سردار شهید را نه می‌بخشیم و نه فراموش نمی‌کنیم و مسئولان ما گفته‌اند ما اهل تهدید نیستیم، ما اهل اقدام هستیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی بیان کرد: دیپلماسی اقتصادی کلمه نیست مجموعه‌ای از اقدامات است و در حوزه اقتصادی ایران هم وزارتخانه‌های اقتصادی دارد با مسئولیت مشخص توسعه اقتصادی و تعاملات بانکی و مالی و ... که هیچ کدام از این اختیارات در نزد وزارت خارجه نیست. وزارت خارجه تسهیل کننده اقداماتی است که ارگان‌ها و وزارتخانه‌های مسئول باید انجام دهند. البته معاونت اقتصادی وزارت خارجه با همین درک برای هماهنگی ایجاد شد.
