كدامین آیات دلیل بر خلقت حیوانات میباشد؟ و اساسا چرا خداوند متعال حیوانات را خلق کرده است؟
آیات قرآن پیرامون خلقت حیوانات را در چند دسته می توان قرار داد:
۱. دسته ای از آیات که در آن ها به صورت کلی به خلقت آنچه در آسمان و زمین است، اشاره شده است. مانند:
الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ …(۱) همان کسى که آسمانها و زمین و آنچه را که میان آن دو است در شش روز آفرید …
هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُم مَّا فِی الأَرْضِ جَمِیعًا …(۲) او خدائی است که همه آنچه(از نعمتها) در زمین وجود دارد، برای شما آفریده …
مسلم است که از جمله آنچه که در آسمان و زمین است، حیوانات هستند.
۲. آیات کلی منتها به حیواناتی که دابّه(جنبده) و ریز هستند اشاره شده است. مانند:
وَ فِی خَلْقِکُمْ وَ ما یَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ آیاتٌ لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ(۳) در آفرینش شما و جنبندگانی که در سراسر زمین منتشر ساخته، نشانههایی است برای جمعیتی که اهل یقینند.
۳. آیاتی که صریحتا از خلقت حیوانات صحبت شده است. مانند:
الف: آفرینش پرندگان از جمله آیات آن عبارتند از: سوره نحل آیه ۷۹، سوره ملک آیه ۱۹، سوره نور آیه ۴۱ و…
أَوَلَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَیَقْبِضْنَ مَا یُمْسِکُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ بَصِیرٌ(۴)؛ آیا پرندگانی را که بالای سرشان گاه بالهای خود را گسترده و گاه جمع می کنند نگاه نکردند؟ جز خداوند رحمان کسی آنها را بر فراز آسمان نگه نمی دارد چرا که او به هر چیز بینا است.
آیا پرندگانی را که بالای سرشان گاه بالهای خود را گسترده و گاه جمع می کنند نگاه نکردند؟ جز خداوند رحمان کسی آنها را بر فراز آسمان نگه نمی دارد چرا که او به هر چیز بینا است
ب: آفرینش و حیات زنبور عسل
وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ * ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاء لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ(۵) پروردگار تو به زنبور عسل وحی(الهام غریزی) فرستاد که از کوهها و درختان و داربست هائی که مردم میسازند خانه هائی برگزین! * سپس از تمام ثمرات تناول کن، و راههائی را که پروردگارت برای تو تعیین کرده به راحتی بپیما، از درون شکم آن ها نوشیدنی خاصی
خارج میشود، به رنگهای مختلف، که در آن شفای مردم است در این امر نشانه روشنی است برای جمعیتی که اهل فکرند!
ج: آفرینش شتر. أَفَلا یَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَتْ(۶) آیا آنها به شتر(حیوان) نمینگرند که چگونه آفریده شده است؟
د: آفرینش حیوانات و انواع آن، مانند: سوره غافر آیه ۷۹ و ۸۱، سوره زخرف آیه ۱۲ و ۱۳، زمر آیه۶، یس آیه۷۲ و …
اللَّهُ الَّذِى جَعَلَ لَکُمُ الاَنْعَمَ لِترْکبُوا مِنهَا وَ مِنهَا تَأْکلُونَ(۷) خداوند کسى است که چهارپایان را براى شما آفرید تا بعضى را سوار شوید، و از بعضى تغذیه کنید.
وَ الَّذِى خَلَقَ الاَزْوَجَ کلَّهَا وَ جَعَلَ لَکم مِّنَ الْفُلْکِ وَ الاَنْعَمِ مَا تَرْکَبُونَ(۸) و همان کسى که همه زوجها را آفرید، و براى شما از کشتیها و چهارپایان مرکبهائى قرار داد که بر آن سوار شوید.
پروردگار تو به زنبور عسل وحی(الهام غریزی) فرستاد که از کوهها و درختان و داربست هائی که مردم میسازند خانه هائی برگزین! * سپس از تمام ثمرات تناول کن، و راههائی را که پروردگارت برای تو تعیین کرده به راحتی بپیما، از درون شکم آن ها نوشیدنی خاصی خارج میشود، به رنگهای مختلف، که در آن شفای مردم است در این امر نشانه روشنی است برای جمعیتی که اهل فکرند!
تذکر چند نکته
با بررسی آیاتی که در زمینه آفرینش حیوانات است به چند نکته می رسیم:
۱. این آیات شامل همه نوع حیوانات از ریزترین تا درشتترین حیوانات را شامل میشود و اختصاص به حیوان خاصی ندارد.
۲. به منشأ خلقت حیوانات که آب است اشاره شده که همه جنبندگان و دوابّ از آب خلقت شدهاند.
وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَاء کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ …(۹) و هر چیز زنده را از آب بوجود آوردیم.
وَاللَّهُ خَلَقَ کُلَّ دَابَّةٍ مِن مَّاء فَمِنْهُم مَّن یَمْشِی عَلَى بَطْنِهِ وَمِنْهُم مَّن یَمْشِی عَلَى رِجْلَیْنِ وَمِنْهُم مَّن یَمْشِی عَلَى أَرْبَعٍ یَخْلُقُ اللَّهُ مَا یَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ(۱۰)؛ و خداوند تمام جنبندگان را از آب آفرید، پس برخی از آنها بر روی شکم خود(خزندگان) و برخی بر دو پا و برخی از آنها بر چهار پای خود راه می‌روند، خداوند هر آنچه بخواهد می‌آفریند.
۳. از عجایب و شگفتیهای آفرینش آنها(حیوانات) سخن به میان آمده است؛ چرا که از حکمت و نظم و علم و آگاهی حکایت میکند. به طوری که نمیشود گفت تصادفی و بیحساب باشد. أَوَلَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَیَقْبِضْنَ مَا یُمْسِکُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ بَصِیرٌ(۱۱) آیا پرندگانی را که بالای سرشان گاه بالهای خود را گسترده و گاه جمع می کنند نگاه نکردند؟ جز خداوند رحمان کسی آنها را بر فراز آسمان نگه نمی دارد چرا که او به هر چیز بینا است.
۴. از فواید وجودی و غایت خلقت آنها سخن میگوید که وجود هیچ چیز در آفرینش، بیفایده و بدون خاصیت نیست که این مسأله هم حاکی از حکمت خالق میباشد. اللَّهُ الَّذِى جَعَلَ لَکُمُ الاَنْعَمَ لِترْکبُوا مِنهَا وَ مِنهَا تَأْکلُونَ(۱۲) خداوند کسى است که چهار پایان را براى شما آفرید تا بعضى را سوار شوید، و از بعضى تغذیه کنید.(۱۳)
منبع: سایت پرسمان قرآن
پی نوشت ها:
(۱) - فرقان / ۵۹
(۲) - بقره / ۲۹
(۳) - جاثیه / ۴
) ۴) - ملک / ۱۹
(۵) - نحل / ۶۸-۶۹
(۶) - غاشیه / ۱۷
(۷) - غافر / ۷۹
(۸) - زخرف / ۱۲
(۹) - انبیا / ۳۰
(۱۰) - نور / ۴۵
(۱۱) - ملک / ۱۹
(۱۲) - غافر / ۷۹
(۱۳)- اقتباس از : سایت اندیشه قم
