یک سال پیش از برگزاری انتخابات در آمریکا ، حزب جمهوری خواه که قوه مجریه را در این کشور در اختیار دارد ، بیش از هر زمان دیگری طی سه سال گذشته دچار شکاف و انشقاق شده است . این شکاف نیز بر سر دو موضوع حساس و حیاتی بروز کرده است : صلاحیت رئیس جمهوری و جهت گیری سیاست خارجی.
صلاحیت رئیس جمهوری :
اخبار سیاسی- حتی پیش از آن که دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا به کاخ سفید راه یابد ، تردید های جدی درباره صلاحیت های وی به عنوان عالی ترین مقام کشور و فرمانده کل نیروهای مسلح وجود داشت . جدا از تمامی هواداران حزب دموکرات و بخش عمده رای دهندگان مستقل ، بسیاری از جمهوری خواهان، به ویژه نخبگان سیاسی حزب جمهوری خواه معتقد بودند ترامپ صلاحیت ریاست جمهوری را ندارد .
این نگرش بعد از آغاز تصدی این سمت تا حدودی ادامه یافت تا جایی که اکنون و بر سر پرونده جنجالی تماس تلفنی ترامپ با رئیس جمهور اوکراین ، برخی از جمهوری خواهان رئیس جمهور هم حزبی خود را به باد انتقاد گرفته اند .این گروه از جمهوری خواهان معتقدند ترامپ مرزهای سیاسی – امنیتی را نادیده گرفته است و امنیت ملی را با معاشقه با دشمنان آمریکا از جمله ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون ، سران روسیه و کره شمالی زیر پاگذاشته است . آنان همچنین از پشتیبانی بی چون و چرای ترامپ از محمد بن سلمان ، ولیعهد عربستان سعودی خشمگین هستند و در ماجرای اوکراین ، رئیس جمهوری را به سوءاستفاده از قدرت برای وارد کردن عامل خارجی به تحولات سیاسی داخلی متهم می‌کنند .جمهوری خواهان ناراضی که در راس آنان میت رامنی ، سناتور کنونی ایالت یوتا و نامزد شکست خورده جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری سال 2012 قرار دارد ، با طرح اسیتضاح دموکرات ها علیه ترامپ همراهی می‌کنند ؛ جالب این جاست که دو نظرسنجی معتبر در آمریکا یعنی فاکس نیوز (رسانه اختصاصی جمهوری خواهان) و رادیو ملی ان پی آر نشان می دهد که تعداد موافقان استیضاح ترامپ افزایش یافته و به بالای ۵۰ درصد ( اکثریت نسبی) رسیده است. هر چند که چه بسا همین جمهوری خواهان ناراضی در زمان رای گیری در سنا ، بنا بر مصالح سیاسی – حزبی ، با برکناری وی مخالفت کنند.
جهت گیری سیاست خارجی :
بر خلاف ترامپ و ترامپیست ها ، حزب جمهوری خواه از بنیان گذاران و حامیان سخت سیاست خارجی بین الملل گرا به شمار می آید و هسته مرکزی آن، همچنان بر گلوبالیسم سیاسی – امنیتی تاکید دارد . از دید این گروه ، حفظ نظم بین المللی برخاسته از جنگ جهانی دوم نه فقط لازم که برای حفظ امنیت ملی و تداوم هژمونی آمریکایی در قرن کنونی حیاتی به شمار می آید. با این حال ، ملی گرایانی که دور ترامپ حلقه زده اند، ادامه گلوبالیسم – به ویژه در عرصه سیاسی و اقتصادی – را مخل منافع شهروندان آمریکایی قلمداد می کنند و معتقدند اصرار بر حفظ امپراتوری جهانی بدون انجام اصلاحات بنیادین در نهایت به نابودی آمریکا خواهد انجامید .
به همین دلیل نیز ترامپ یکی پس از دیگری از توافقات دو جانبه و چند جانبه خارج شده و اعلام داشته است که فقط به شعار« اول آمریکا»پایبند خواهد ماند و نه تعهدات پر خرج و جنگ های خارجی که آن ها را «احمقانه» خوانده است.این تفاوت دیدگاه میان ملی گرایان و بین‌الملل گرایان ، این روزها بر سر موضوع سوریه و تصمیم عقب نشینی نیروهای آمریکایی از مناطق مرزی سوریه با ترکیه اوج گرفته است. اغلب جمهوری خواهان از جمله رهبر اکثریت در سنا – بلندپایه ترین مقام جمهوری خواه خارج از کاخ سفید – به شدت رویکرد ترامپ را به باد انتقاد گرفته اند .
از دید این گروه که اتفاقا ، اکثریت را در میان جمهوری خواهان تشکیل می دهند – بر خلاف موضوع اوکراین – تصمیمات ترامپ در عرصه سیاست خارجی در تعارض کامل با جهت گیری های هفتاد ساله سیاست خارجی و امنیت ملی آمریکاست . این گروه از جمهوری خواهان نگران هستند توسل به شعار « اول آمریکا» در نهایت به فروپاشی نظم آمریکایی، سرخوردگی متحدان و واگذاری مناطق حساس جهان از جمله خاورمیانه به رقبا و دشمنان آمریکا بینجامد .برخی نشانه ها نیز حکایت از آن دارد که جامعه اطلاعاتی آمریکا به عنوان ضامن غیر حزبی ثبات سیاسی در کشور ، در حال تضعیف ترامپ از طریق درز اطلاعات دردسرساز است تا رئیس جمهور غیر همراه را برای بازگشت به مسیر طی شده هفتاد سال اخیر تحت فشار قرار دهد یا حتی اگر لازم شد ؛ این رئیس جمهور ساختار شکن را از قدرت کنار بگذارد . به نظر می رسد جمهوری خواهان یا حداقل برخی از شاخص ترین حامیان سیاست بین الملل گرای امنیتی نظیر لیندسی گراهام ، با دل نگرانی های جامعه اطلاعاتی همراهی می کنند .
اختلاف یا تجزیه
گرچه شکاف ها میان دونالد ترامپ به عنوان رهبر غیر رسمی حزب جمهوری خواه با برخی از جناح ها و چهره های مطرح حزب در تعارض قرار دارد ، اما هنوز نشانه ای از شورش عمومی علیه رئیس جمهوری در حزب حاکم بر کاخ سفید دیده نمی شود .
مطابق نظرسنجی هیل، هم اکنون ۱۷ درصد از جمهوری خواهان با رویکرد اقتصادی حاکم بر کاخ سفید مخالف هستند.این میزان، در گذشته حدود ۱۵ درصد بوده است. اگرچه در ظاهر، محبوبیت ترامپ در نزد جمهوری خواهان تنها «۲ درصد» کاهش یافته است، اما همین میزان می تواند دموکرات ها را در خصوص پیروزی نهایی بر ترامپ امیدوار سازد،هرچند انتخابات میان دوره ای سال 2018 نشان داد که ترامپ و تفکراتش در حزب جمهوری خواه حامی زیادی دارد و کسانی که در این انتخابات کرسی هم حزبی های خود را تصاحب کردند ، اتفاقا در پیروی از ترامپ عزم راسخ تری دارند . به همین دلیل قابل انتظار نخواهد بود که اعتراضات به رئیس جمهوری در حزب جمهوری خواه ؛ چه در موضوع اوکراین و چه در موضوع سوریه در حد غرغرهای رسانه ای فراتر رود و جایگاه دونالد ترامپ را در رهبری حزب و هدایت دولت به خطر اندازد . با این حال ، همراهی سران و بدنه اجتماعی جمهوری خواهان با ترامپ تا حد زیادی به سرنوشت جنگ جامعه اطلاعاتی با کاخ سفید ارتباط دارد به گونه ای که چه بسا با انتشار اطلاعات حساس تری علیه رئیس جمهوری ، در نهایت حمایت ها از وی در میان محافظه کاران رو به افول گذارد، اما تا آن زمان ، ترامپ می تواند همچنان با افتخار توئیت کند که« 95 درصد جمهوری خواهان طرفدار من هستند.»
امیر علی ابوالفتح
