«بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در گفت‌وگو با شبکه پرس تی‌وی گفت: اگر اتحادیه اروپا، موضوع هسته‌ای ایران را به شورای امنیت ببرد، در واقع این معاهده از بین خواهد رفت و فکر نمی‌کنم که دیگر این معاهده پا برجا بماند.
دیگر نمی‌توانیم منتظر بمانیم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در خصوص اظهارات حسن روحانی رئیس جمهور ایران مبنی بر کاهش تعهدات ایران در برجام گفت: ما در طی یک بازه زمانی 60 روزه، برخی از تعهدات خود در برجام را به حالت تعلیق درآوردیم و این فرصت را به کشورهای اروپایی دادیم تا به تعهدات خود برگردند. در واقع، از این طریق سعی کردیم تا علاوه بر رفع تحریم‌ها، به ثمرات برجام که تاکنون محقق نشده بود، دست یابیم.
وی در خصوص اقدام اتحادیه اروپا مبنی بر رد مهلت 60 روزه ایران عنوان کرد: ایران حداقل یک سال صبر کرد تا ببیند که کشورهای اروپایی چه واکنشی را در قبال خروج آمریکا از برجام در دستور کار قرار می‌دهند. آنها در این مدت، وعده‌های زیادی دادند اما در عمل و در خصوص مواردی همچون سازوکار مالی SPV و یا اینستکس عزم جدی از طرف اروپایی‌ها مشاهده نشد. آنچه که ما به دنبال آن هستیم، چیزی جز برداشته شدن تحریم‌ها نیست و متاسفانه در طی این مدت، اقدامی جدی از سوی غربی‌ها در این زمینه صورت نپذیرفت.
کمالوندی ادامه داد: از این رو، فکر می‌کنیم که اکنون زمان آن رسیده تا اروپایی‌ها اقدامی انجام داده تا نشان دهند که خواهان تغییر این وضعیت هستند و این پنجره‌ای است که در برابر اروپایی‌ها قرار گرفته و نباید آن را یک ضرب الاجل تعبیر کرد. ما به طور داوطلبانه به تعهدات خود در برجام پایبند بودیم، اما آنها به تعهدات خود عمل نکردند. درواقع، ما برای مدت زمان 60 روز اقداماتی را که کشورهایی اروپایی در این زمینه انجام خواهند داد، مورد ارزیابی قرار خواهیم داد و در آن زمان تصمیم خواهیم گرفت که آیا به پایبندی داوطلبانه خود به برخی از تعهدات ادامه دهیم یا خیر.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی اقدامات اروپایی‌ها برای حفظ برجام از قبیل راه اندازی اینستکس و یا SPV را ناکافی و فاقد کارایی خواند و افزود: ما باید بین توانایی و تمایل اروپایی‌ها، تمایز قائل شویم. فکر می‌کنم که آنها تمایل دارند تا کارهایی را انجام دهند، اما قادر به انجام آن نیستند. از این جهت، زمان بیشتری به آنها دادیم تا مشخص شود که آیا می‌توانند راهی را برای حل این مسئله پیدا کنند یا خیر.
معاون صالحی اضافه کرد: در واقع، بیش از یک سال است که منتظریم اقدامی جدی را از سوی اروپایی‌ها به منظور باز کردن راه‌هایی پیش روی تجارت ایران در زمینه‌هایی همچون فروش نفت، خرید و فروش کالا و روابط بانکی ببینیم. سازوکارهای اینستکس و SPV نشان دادند که اروپایی‌ها با توجه به توان‌شان کارهایی را انجام دادند و به همین دلیل نیز ما این مکانیسم‌ها را پذیرفتیم تا ببینیم که آیا می‌توانند راهی را برای تجارت عادی بین ایران و دیگر کشورها باز کند یا خیر. اما حداقل تا به امروز این دو سازوکار عملی نشدند و دیگر نمی‌توانیم منتظر بمانیم.
اروپایی‌ها قبل از دیر شدن دست به کار شوند
وی تصریح کرد: اگر اروپایی‌ها می‌خواهند کاری انجام دهند، بهتر است قبل از دیر شدن، دست به کار شوند.
بهروز کمالوندی گفت: اگر اتحادیه اروپا، این مسئله را به شورای امنیت ببرد، در واقع این معاهده از بین خواهد رفت و فکر نمی‌کنم که دیگر این معاهده پا برجا بماند. جمهوری اسلامی ایران، قطعا اقدامات جدی و محکمی را برای احقاق حق ملت خود انجام خواهد داد و هر واکنشی محتمل است. این واکنش ممکن است خروج از برجام و یا هر چیز دیگری باشد، بنابراین، این مسئله باید بین سران کشورهای عضو حل شود.
به گزارش فارس، کمالوندی در پاسخ به این سؤال که چه زمانی طول خواهد کشید که ایران به میزان غنی سازی خود در زمان قبل از برجام برسد؟ گفت: دکتر صالحی چند روز پیش اعلام کرد که بیشتر از چهار روز طول نخواهد کشید تا بتوانیم میزان غنی‌سازی اورانیوم خود را از 3.67 درصد تعیین شده در برجام به 20 درصد یا هر میزان که مد نظر داریم، برسانیم. اگر بعد از این 60 روز، اروپایی‌ها گام‌هایی را برای برداشته شدن تحریم‌ها برندارند، ما میزان غنی سازی را به بالاتر از 3.67 درصد خواهیم رساند و درباره آینده رآکتور آب سنگین خنداب نیز تصمیم خواهیم گرفت و ممکن است مدرن‌سازی را در دستور کار قرار دهیم.
وی ادامه داد: همه این‌ها به اروپایی‌ها بستگی دارد و باید منتظر بمانیم که نقش خود را در این زمینه چگونه ایفا خواهند کرد.
طولی نخواهد کشید که جبهه‌ای متحد علیه آمریکا در جهان شکل خواهد گرفت
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی در توضیح چرایی اقدام آمریکا مبنی بر وضع تحریم‌های جدید بر فلزات ایران از قبیل آهن، آلومینیوم و مس پس از اعلام تعلیق برخی از تعهدات برجام توسط ایران گفت: ما باید حداقل در این مورد، آمریکا را از اروپا جدا کنیم. آمریکایی‌ها تمامی تلاش خود را برای اعمال فشار بیشتر بر ایران به کار بسته‌اند و به همین دلیل است که شاهد چنین اقداماتی از سوی آنها هستیم. اما این فشار بر مردم ایران وارد می‌شود که اقدامی غیرانسانی محسوب می‌شود در حقیقت، فردی را در بین مردم عادی و یا نخبگان جهان پیدا نخواهید کرد که سیاست‌های آمریکایی را سیاست‌های منطقی بداند. ما بین رویکردهای آمریکا با رویکردهای اروپا تفاوت قائلیم و معتقدیم که خود اروپایی‌ها نیز با سیاست‌های آمریکا موافق نیستند.
وی ادامه داد: اروپایی‌ها بارها مواضع خودشان را نسبت به آمریکا پس از خروج این کشور از معاهده برجام اعلام و عنوان کرده‌اند که این اقدامات آمریکا، سودی برای هیچ‌کس ندارد و این اقتصاد و سیاست جهانی هستند که متضرر می‌شوند و بر تمامی کشورهای جهان تاثیر می‌گذارد. شاهدیم که نه تنها کشورهای اروپایی، بلکه دیگر کشورهای جهان نیز نگاه خودشان را نسبت به آمریکا تغییر داده‌اند و به اعتقاد من، طولی نخواهد کشید که جبهه‌ای متحد علیه آمریکا در جهان شکل خواهد گرفت.
کمالوندی با اشاره به همکاری نزدیکی که کشورهای چین و روسیه با ایران در زمینه‌های مختلف در پیش گرفتند، عنوان کرد: چین و روسیه هر کدام به نوبه خود به تعهداتشان پایبند بودند. در خصوص کشور چین باید بگویم که آن ها تحت شدیدترین فشارها از سوی آمریکا بودند که علی رغم تمامی این فشارها، حداکثر تلاش خود را برای پایبندی به تعهدات خود درباره مسائل مربوط به پروژه هسته‌ای به کار بستند. با این حال، چینی‌ها بخشی از سیستم بانکی بین‌المللی هستند که کار را برای آن ها برای تجارت با ایران سخت می‌کند، اما با وجود تلاش چینی‌ها، راه‌های جایگزین دیگری همانند استفاده از ارز جایگزین همانند یوان می‌تواند مفید واقع شود.
کشورهای اروپایی منطقی‌تر از آمریکا هستند
وی در خصوص برخی انتقادها از تاخیر یک ساله دولت در واکنش به اقدام ترامپ در خروج از معاهده برجام گفت: اگرچه ممکن است برخی از منتقدان بگویند که این اقدامات اندکی دیر اتخاذ شده، اما حداقل این موضوع را ثابت کرد که ایران در این زمینه به اندازه کافی صبوری به خرج داد تا اقدامی را که می‌توانست شرایط را بدتر کند و یا این معاهده را از بین می‌برد، انجام نداده باشد. مزیت اتخاذ چنین واکنشی در این بازه از زمان این است که ما توانستیم نظر همه را در کشور در خصوص این اقدام جلب کنیم و کسی نیست که معتقد باشد چنین اقدامی نمی‌بایست صورت می‌گرفت و این یعنی وحدت در کشور.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سؤال که در صورت عدم موفقیت اروپا در متقاعد کردن ایران در این بازه زمانی دو ماهه، چه سرنوشتی در انتظار معاهده برجام خواهد بود؟ توضیح داد: ابتدا باید به آینده امیدوار بود و معتقدم که کشورهای اروپایی منطقی‌تر از آمریکا هستند و اگرچه ممکن است از سوی آمریکا، فشارهایی به آن ها تحمیل شود، اما آنها با واقعیت‌ها زندگی می‌کنند و می‌دانند که ما در منطقه‌ای هستیم که بسیار بی‌ثبات است.
وی افزود: همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردم، ما در گام بعدی برخی دیگر از تعهدات خود را تعلیق می‌کنیم اما امیدواریم که اروپایی‌ها به راهکارهایی برای بهتر کردن شرایط برای ایران و همچنین برداشتن فشار تحریم‌ها دست یابند تا از این طریق، تعادلی بین تعهدات و حقوق ایران ایجاد شود، چرا که ایران علاوه بر تعهدات، از حقوقی نیز برخوردار است که می‌بایست محقق شوند.
حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه 18 اردیبهشت ماه سالجاری و در اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام نامه‌هایی را به سران 1+4 (روسیه، آلمان، فرانسه، انگلیس و چین) ارسال کرد که این نامه‌ها توسط سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران به سفرای این کشورها در تهران تحویل داده شد و نامه روحانی به پوتین را همان روز ظریف در سفرش به مسکو به لاوروف همتای روس خود تحویل داد.
همچنین طی نامه دیگری که همان روز توسط محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان برای خانم موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجی و سیاست امنیتی ارسال شد جزئیات اقدامات ایران به اطلاع او به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام رسید.
علاوه بر این نامه، شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای از توقف برخی تعهدات برجامی ایران خبر داد و در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران و در اعمال حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای 26 و 36 برجام، از 18 اردیبهشت 1398 دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر کرد.
براساس این بیانیه اعلام شد که جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایت محدویت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین نمی‌داند.
شورای عالی امنیت ملی همچنین فرصتی 60 روزه به طرف‌های باقیمانده در برجام داد که به تعهدات مالی و بانکی خود پایبند باشند و اعلام کرد که در صورتی این تعهدات عملی نشود، ایران در گام دوم این تصمیم رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.
