اینستاگرام بعد از انسداد صفحه تعدادی از فرماندهان نظامی و صفحه انگلیسی سایت رهبر انقلاب، هزاران صفحه شخصی از جمله صفحه رئیس قوه قضائیه را هم مسدود کرد.
فیلترینگ آمریکایی
اقدام توهین‌آمیز شبکه اجتماعی آمریکایی اینستاگرام در مسدودسازی صفحات برخی فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یا مسؤولان منتسب به این نهاد انقلابی، دغدغه‌های کارشناسان و دلسوزان انقلاب نسبت به ضرورت مدیریت اینگونه شبکه‌ها را بیش از پیش به اثبات رساند.
از ۳ روز پیش صفحات برخی مقامات و فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در شبکه اجتماعی اینستاگرام از دسترس خارج شد. این اقدام اینستاگرام پس از آن صورت گرفت که دولت آمریکا اخیرا در اقدامی خصمانه نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های به اصطلاح تروریستی مورد نظر خود قرار داد.
سردار سرلشکر محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه، سردار سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه، سردار سرلشکر محمد باقری رئیس ستادکل نیرو‌های مسلح، سردار محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه و سردار موسی کمالی رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیرو‌های مسلح از جمله شخصیت‌هایی بودند که صفحات‌شان توسط اینستاگرام مسدود شد.
همچنین غیر از فرماندهان رسمی سپاه، اینستاگرام صفحات محمدباقر قالیباف، شهردار اسبق تهران و سیدعزت‌الله ضرغامی، رئیس اسبق سازمان صداوسیما را نیز از دسترس خارج کرد. نکته قابل توجه در این میان تصریح مقامات اینستاگرام بر تبعیت محض آنان از سیاست‌ها و اولویت‌های دولت آمریکاست. در این راستا سخنگوی شبکه اجتماعی اینستاگرام، بسته شدن حساب برخی فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را مربوط به اقدام خصمانه آمریکا علیه سپاه دانست.
سخنگوی اینستاگرام در این باره به بی‌بی‌سی گفت: ما تحت محدودیت‌های قوانین تحریم‌های ایالات متحده عمل می‌کنیم. با مقامات دولتی مرتبط همکاری می‌کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که تعهدات قانونی‌مان از جمله مربوط به تعیین سپاه [به عنوان سازمان تروریستی خارجی]را رعایت می‌کنیم.
تعهد و تبعیت محض شبکه‌های اجتماعی آمریکایی از سیاست‌های خصمانه دولت این کشور، اما تنها واقعیت افشا شده در پی اقدام اخیر اینستاگرام نبود. این شبکه آمریکایی با مسدودسازی صفحات فرماندهان سپاه پاسداران و چهره‌های مخالف سیاست‌های آمریکا، عملا شعار آزادی بیان غربی‌ها و غرب‌گرایان را نیز زیر سوال برد.
در همین ۳-۲ روز اخیر نیز سیاست مسدودسازی اینستاگرام محدود به فرماندهان شاخص سپاه نبوده و برخی گزارش‌ها از انسداد ۵ هزار صفحه منتسب به فرماندهان و مسؤولان کشورمان حکایت دارد. این شبکه آمریکایی به این میزان از قلع و قمع مخالفان آمریکا نیز اکتفا نکرده و حتی برخی پست‌هایی را که با مضمون انتقاد از سیاست اخیر آن در اینستاگرام منتشر شده بودند هم حذف کرد!
پست انتقادی سیدیاسر جبرائیلی، کارشناس اقتصادی و سیاسی کشورمان که او طی آن خواستار محدودسازی پهنای باند اختصاص یافته به اینستاگرام در ایران شده بود از همین جمله است. جبرائیلی در بخشی از این پست نوشته بود: «اگر دولت و مجلس واقعا به دنبال تقویت سپاه هستند، باید راهبرد دشمن برای ایجاد دوقطبی در کشور را خنثی کنند. برای نمونه اگر اینستاگرام صفحات سپاه را می‌بندد، یعنی پایبند قوانین آمریکاست نه ایران. در این صورت نباید این شبکه اجازه فعالیت در کشور را داشته باشد». جبرائیلی پس از حذف‌شدن این پست در مطلب دیگری نوشت: «این جماعت همان‌ها هستند که می‌گویند جمهوری اسلامی باید اجازه دهد ضدانقلاب آزادانه در ایران فعالیت سیاسی کند.
تک‌تک پست‌های اینستاگرام را با این دقت بررسی و حذف می‌کنند، اما می‌گویند شورای نگهبان صلاحیت نامزد‌های مجلس و ریاست‌جمهوری را بررسی نکند. نکته دوم اینکه وزیر ارتباطات دولت تدبیر، اقتدار و اعمال مقررات را از اینستاگرام بیاموزد. یک شبکه اجتماعی از حدود و مقررات خود نمی‌گذرد، اما وزیر ما منفعلانه شعار می‌دهد که اگر دهانی را می‌بندید، یعنی از سخن می‌ترسید!»
هم توهین‌آمیز، هم نقض حاکمیت ملی
در طول دوران دولت‌های یازدهم و دوازدهم هر زمان که منتقدان و از جمله مراجع عظام تقلید خواستار ورود جدی مقامات دولتی به ساماندهی فضای مجازی و مدیریت شبکه‌های اجتماعی شده یا نسبت به آثار و پیامد‌های مخرب این شبکه‌ها هشدار می‌دادند با این واکنش وزیر ارتباطات مواجه می‌شدند که «فیلترینگ فایده ندارد» یا «با انحصار در پیام‌رسان‌ها مخالفیم!»
حالا با اقدام اخیر اینستاگرام مشخص شد بی‌توجهی نسبت به وظایف بدیهی دولت درباره فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تا چه میزان مخرب و زیان‌بار است. مسدودسازی صفحات فرماندهان سپاه به عنوان بخشی از قوای رسمی جمهوری اسلامی ایران گذشته از آنکه توهینی آشکار به کشور و مردم ایران است، صراحتا حاکمیت ملی دولت و نظام بر فضای رسانه‌ای کشور را هم نقض می‌کند. به این معنا که مجموعه‌ای رسانه‌ای که صراحتا بر تعهد و تبعیت خود از دولت آمریکا اذعان داشته، ضمن حضور و فعالیت گسترده در فضای رسانه‌ای ایران، به خود اجازه می‌دهد تا بدون توجه به قوانین و مقررات کشور ما، دستورات دیکته شده کاخ سفید را درباره یک موضوع خاص اعمال کرده و بدون برخورد یا واکنش خاصی مواجه شود. از سوی دیگر هم‌اکنون بخش زیادی از پهنای باند اینترنت در کشور در سایه سیاست‌های دولت و وزارت ارتباطات به اینستاگرام اختصاص یافته که مشخص نیست با در پیش گرفتن سیاست‌های خصمانه این شبکه آمریکایی علیه مقامات جمهوری اسلامی با چه توجیهی صورت می‌گیرد.
نتیجه اصرار دولت
اقدام توهین‌آمیز اینستاگرام در مسدودسازی صفحات برخی فرماندهان سپاه و مسؤولان ارشد کشور واکنش معاون دادستانی کل کشور را به دنبال داشت. معاون امور فضای مجازی دادستان کل کشور دیروز در این باره گفت: دولت اگر راهی جز فیلترینگ دارد، ورود کرده و بر آن اعمال حاکمیت کند، اما اگر واقعاً راهی باقی نمانده، چاره‌ای جز فیلتر شدن اینستاگرام نیست. جواد جاویدنیا درباره فیلتر شدن اینستاگرام گفت: اتفاقات اخیر و مسدود شدن صفحه شخصی بسیاری از مسؤولان ما در اینستاگرام بزرگ‌ترین بی‌احترامی به ملت ایران است. وی ادامه داد: هرچند در گذشته این اتفاق پیش‌بینی شده و حتی در مقطعی وزارت ارتباطات به دنبال برقراری مذاکره بوده است، اما این اقدام کافی نیست. معاون امور فضای مجازی دادستان کل کشور ادامه داد: باید طبق مصوبات شورای عالی فضای مجازی همه نرم‌افزار‌های مجازی و دیتابیس‌های آن‌ها به کشور منتقل شود و متعهد شوند قانون ما را رعایت می‌کنند در غیر این صورت مجوزی برای آن‌ها صادر نمی‌شود. جاویدنیا ادامه داد: این ساماندهی را وزارت ارتباطات باید انجام دهد که متاسفانه هیچ‌گونه اقدامی نشده و اکنون می‌بینیم اعمال قانونی و حاکمیتی از ایران در این زمینه انجام نگرفته است. وی گفت: متاسفانه درباره اینستاگرام از همان ۵ سال پیش گفته شد فیلتر هوشمند انجام می‌شود و به رغم اینکه دادستانی کل مخالف این اتفاق بود متاسفانه با اصرار دولت و صرف هزینه کلان، این اتفاق افتاد، اما یکی دو روز بیشتر دوام نیاورد و هزینه و وقت صرف شده به هدر رفت؛ پس از آن گفتند مذاکره می‌کنیم که آن هم نتیجه‌ای نداشت. جاویدنیا تاکید کرد: بنابراین در این شرایط اعلام می‌کنیم اگر راهی جز فیلترینگ باقی مانده اعلام کنند و دولت به آن ورود کند و بر آن اعمال حاکمیت شود، اما اگر راهی باقی نمانده، چاره‌ای جز فیلتر شدن اینستاگرام نیست.
صفحه اینستاگرام رئیسی نیز مسدود شد
مسدودسازی صفحات مقامات و مسؤولان جمهوری اسلامی توسط اینستاگرام البته محدود به فرماندهان سپاه یا مقامات سیاسی با سابقه عضویت در سپاه نبوده و این شبکه آمریکایی، صفحه اینستاگرام حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه را هم مسدود کرده است.
بیانیه مرکز ملی فضای مجازی درباره اقدام اینستاگرام
مرکز ملی فضای مجازی بیانیه‌ای در محکومیت اقدامات شبکه اجتماعی اینستاگرام در حذف حساب‌‌های کاربران ایرانی صادر کرد. به گزارش فارس، در بخشی از این بیانیه آمده است: رفتار اخیر شبکه اجتماعی اینستاگرام در همراهی با اقدامات غیرمنطقی و فاقد ارزش بین‌المللی از سوی دیگر کشور‌ها و مجامع جهانی، در تضاد با فلسفه فعالیت شبکه‌های اجتماعی، آزادی بیان و حقوق ملت‌هاست و لازم است نهاد‌های مسؤول با توجه به جایگاه خود در حوزه دیپلماتیک و حقوق و روابط بین‌الملل، اقدامات حقوقی لازم برای طرح شکایت و پیگیری احقاق حقوق سلب‌شده از مردم عزیز کشور به عمل آورند. در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده است: همان‌گونه که بار‌ها هم اعلام شده نمی‌توان مقدرات یک جامعه در حوزه رسانه، آموزش، بهداشت و خدمات اقتصادی را بر روی سکو‌های بیگانه قرار داد. از این رو، از همه فعالان اقتصادی و نهاد‌های ذی‌ربط مؤکداً می‌خواهیم که راه‌اندازی و توسعه سکو‌های داخلی را وجهه همت خود قرار دهند.
