اتحادیه اروپا در ارتباط با توافق هستهای ایران دو گزینه بیشتر ندارد یا به تنش با آمریکا ادامه دهد و به همراه آن بهای هنگفت این تنش را نیز تحمل کند یا اینکه تسلیم شود.
پایگاه اینترنتی روزنامه القدس العربی نوشت: علاوه بر وجود عامل اقتصادی و علل امنیتی که سبب می شود اروپا تصور کند توافق هسته ای ایران، اروپا را امنتر می سازد، اما بنا به علتی که می توان آن را «عزت اروپا» نامید، اروپا شاید بطور نامحدود از این توافق حمایت کند اگرچه هزینه ای که این حمایت به ویژه در زمینه شراکت و رابطه با آمریکا در پی دارد بالا خواهد بود.
این فرضیه پس از پیگیری واکنشهای اروپا در پی خروج ترامپ از توافق هستهای بیشتر تقویت می شود. اروپا از این تصمیم خشمگین و دچار نوعی آشفتگی شد چرا که این تصمیم بدون رایزنی و بدون در نظر گرفتن هرگونه ملاحظهای گرفته شد.
اروپاییها این تصمیم را اهانت و سیلی محکمی به شرکا و متحدان آمریکا قلمداد کردند. در واقع توافق هسته ای موفقیتی برای اروپا بود. اروپاییها زمانی طولانی را صرف کردند تا ایران را متقاعد کنند وارد مذاکرات دیپلماتیک شود تا توافقی به دست آید که همه طرفها را راضی کند و به نفع همه طرفها باشد و دغدغهها و دلمشغولیهای همه را برطرف کند. توافق هسته ای یک توافق بین المللی بود و شمار زیادی از شرکا از آن حمایت کردند و فراتر از این، سازمان ملل متحد نیز از آن حمایت کرد.
القدس العربی نوشت: واکنش نخست اروپا در تلاش برای نجات توافق نمایان شد. اروپا ایران را ترغیب کرد از توافق خارج نشود و آن را متقاعد کرد که شراکت با طرفهای دیگر مفید خواهد بود و ادامه خواهد یافت. از حیث نظری این امر امکانپذیر به نظر می رسد و آمریکا کاری نمی تواند انجام دهد جز اینکه برخی تحریمهای یکجانبه را اعمال کند زیرا مبتنی بر مجوزهای حقوقی قانع کننده نیست. اینگونه بطور بیسابقهای در تاریخ معاصر، دیدگاه اروپا به دیدگاه روسیه نزدیکتر شد که بطور مطلق از توافق حمایت کرد. نظر روسیه از ابتدا این بود که اجازه ندهند آمریکا این شیوه توافقهای بین المللی را به بازی بگیرد زیرا اعتبار نظام بین المللی را تضعیف می کند.
اروپا خودش را مجبور خواهد دید در روزهای آینده احتمالا به محور چین و روسیه بیشتر نزدیک شود تا هرج و مرج طلبی آمریکا را مهار و جهان را از زیر چتر تک قطبی بودن خارج کند. نزدیک شدن اروپا به روسیه نتایج و پیامدهایی خواهد داشت و در تصور راهبردی اروپا، روسیه اگر دشمن آشکار نباشد دست کم رقیبی است که باید تضعیف و مهارش کرد اما حساب کردن روی روسیه به زیان شریک مهمتر، گزینه ای است که پیامدهای آن بی خطر نیست.
تنش بین آمریکا و اروپا هنوز ادامه دارد. اتحادیه اروپا طرحی برای مبارزه با تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران اعلام و آمریکا نیز افزایش تعرفه گمرکی بر فولاد و آلومینیوم را اعلام می کند و به بهانه حفظ منافع ملی همه تعهدات سابق را به بازی می گیرد.
به نظر نمیرسد اروپاییها درصدد تسلیم شدن باشند و به نظر میرسد براساس اظهارات پر شور اخیر جان کلود یونکر، رئیس کمیساریای اروپا و حمایتهای صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه مبنی بر اینکه برای حمایت از شرکتها با هدف دنبال کردن فعالیتشان در ایران آمادگی دارند زیرا برای اروپا امکان پذیر نیست برای مدت طولانی زیان شرکتهای مجازات شده را جبران کند آن هم به خاطر اینکه صرفا وضع بین المللی خود را حفظ و جایگاهش را اثبات کند.
از سوی دیگر، تلاشهای اروپا برای مقابله با آمریکا با مانع روبرو است. اتحادیه اروپا یکصدا نیست و برخی کشورها منافع ملی خود را بر منافع جمعی ترجیح می دهند و این مساله، کار را برای آمریکا آسان می کند که با برخی طرفهای عضو اتحادیه اروپا وارد توافق و معاملات جانبی بطور جداگانه شود. شماری از مقامات اروپا درباره این تلاشها هشدار می دهند و می گویند این امر شاید گامی به سوی برچیده شدن اتحادیه باشد که در عمل از بسیاری شکافها رنج می برد.
از میان اروپاییها کشورهایی که خواستار کاهش تنش هستند، پیشنهاد می کنند برای دستیابی به توافق هسته ای (جدیدی) با شروط جدید مذاکرات دیگری انجام شود که این راه حل مناسبی برای همه است. مهمترین هدف از این گزینه علاوه بر حفظ منافع اقتصادی، حفظ عزت اروپا است برای اینکه این کشورها نزد مردمشان و افکار عمومی جهان محترم به نظر برسند. این از بدشانسی اروپاییها است که آمریکاییها و ایران هر دو این پیشنهاد را رد کردند و همین امر قاره پیر را در برابر دو گزینه قرار می دهد: یا به تنش ادامه دهد و به همراه آن بهای هنگفت این تنش را تحمل کند یا اینکه اعلام کند که تسلیم است.