منابع خبری روز چهارشنبه مدعی شده‌اند تیم امنیت ملی کاخ سفید، پس از انجام بررسی‌هایی با هدف تعیین سیاست کلی آمریکا در خصوص ایران، به طرحی رسیده‌اند که در صورت موافقت رئیس‌جمهور آمریکا راهبرد واشنگتن در قبال تهران در سال‌های آینده را تعیین خواهد کرد.
- بررسی‌های بین‌سازمانی دولت ترامپ درباره ایران
«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا بعد از صدور اولین تأییدیه درباره پایبندی ایران به «برجام» در ماه آوریل اعلام کرد به چند نهاد دولتی دستور انجام بررسی‌هایی بین‌سازمانی جهت تعیین سیاست کلی این کشور در خصوص ایران را داده است.
مقام‌های دولت ترامپ در آن زمان گفتند راهبرد آمریکا در خصوص توافق هسته‌ای ایران به عنوان بخشی از نتایج این بررسی‌ها تعیین خواهد شد.
- موافقت تیم امنیت ملی ترامپ با عدم تأیید پایبندی ایران به برجام
وبگاه «پولیتیکو» روز چهارشنبه گزارش داده تیمی که مأموریت انجام این بررسی‌ها به سرپرستی «هربرت ریموند مک‌مستر»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید را بر عهده داشته بعد از چند ماه تلاش راهبردی در خصوص ایران تدوین کرده که مورد موافقت تمامی اعضای تیم امنیت ملی آمریکا قرار گرفته است.
در بخش برجام، این طرح پیشنهادی خواستار آن است که ترامپ در گزارش جدید به کنگره پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تأیید نکند، اما با انجام رایزنی‌هایی با کنگره از بازگشت تحریم‌های رفع‌شده به موجب برجام علیه ایران جلوگیری کند.
دولت ترامپ به موجب قوانین داخلی آمریکا موظف است هر ۹۰ روز یکبار گزارشی درباره پایبندی ایران به برجام به کنگره ارائه کند. موعد گزارش جدیدی که دولت ترامپ بایستی ارائه بدهد، ۱۵ اکتبر (۲۳ مهرماه) است.
گزارش‌های متعددی حاکی است که رئیس‌جمهور آمریکا در این گزارش از صدور تأییدیه برجام برای ایران خودداری خواهد کرد.
اما «نیکی هیلی»، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد چندی پیش در یک سخنرانی گفت که عدم تأیید ترامپ به معنی خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای با ایران نیست و این کنگره است که نظر نهایی را در این خصوص اعلام خواهد کرد.
طبق قوانین داخلی آمریکا، در صورتی که دولت این کشور از صدور چنین تأییدیه‌ای خودداری کند، کنگره ۶۰ روز برای تصمیم‌گیری درباره بازگرداندن تحریم‌هایی علیه ایران که به موجب برجام رفع شده‌اند فرصت خواهد داشت.
رأی کنگره به بازگشت تحریم‌ها به معنی خروج عملی آمریکا از توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ خواهد بود.
- همکاری با کنگره و متحدان آمریکا برای تشدید فشارها ضد ایران
وبگاه «پالیتیکو» نوشته در راهبرد جدیدی که در خصوص ایران تدوین شده، فرض بر این قرار گرفته که توافق هسته‌ای فعلاً دست‌نخورده باقی خواهد ماند. این طرح پیشنهادی، خواستار همکاری تیم ترامپ با کنگره و متحدان اروپایی آمریکا برای تشدید فشارها علیه ایران است.
مقام‌های آمریکایی که به شرط عدم افشای نام با پولیتیکو گفت‌وگو کرده‌اند این نکته احتیاطی را مطرح کرده‌اند که راهبرد جدید هنوز نهایی نشده و ممکن است در آن تغیراتی اعمال شود.
این منابع گفته‌اند انتظار می‌رود بعد از اقدام ترامپ برای عدم تأیید پایبندی ایران به برجام، مقام‌های دولت وی قانونگذاران جمهوری‌خواه را برای بازنگرداندن تحریم‌ها علیه تهران تحت فشار قرار دهند.
مقام‌های دولت ترامپ در عوض تلاش خواهند کرد با دادن وعده تشدید فشارها علیه ایران به نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره اطمینان خاطر داده و حمایت آنها را جلب کنند.
پولیتیکو نوشته، این تلاش هماهنگ برای تشدید فشارها علیه ایران محور اصلی بررسی‌هایی را تشکیل می‌دهد که تیم ترامپ به سرپرستی مک‌مستر در خصوص ایران انجام داده است. در شرایطی که تصمیم ترامپ در خصوص برجام بیشتر توجه رسانه‌ها را در ماه‌های گذشته به خود اختصاص داده‌اند این بررسی‌ها در سکوت خبری انجام شده و پیش رفته‌اند.
- مقابله با سپاه و حزب‌الله لبنان
به نوشته این رسانه، انتظار می‌رود سیاست جدید طرح‌هایی برای مقابله با گروه‌های تحت حمایت ایران از جمله گروه حزب‌الله لبنان را شامل شود.
پولیتیکو مدعی شده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز زیر ذره‌بین قرار خواهد گرفت و دولت ترامپ برای اولین بار آن را به عنوان «سازمان تروریستی» اعلام خواهد کرد.
ترامپ چند ماه پیش، قبل از صدور دومین تأییدیه برای پایبندی ایران به برجام، در جریان نشستی که با حضور تیلرسون، مک‌مستر و مشاوران سابقش «استیو بانون» و «سباستیان گورگا» در دفتر کارش در کاخ سفید برگزار شد، سخنرانی مطولی ارائه کرد و ضمن امتناع از تأیید پایبندی ایران به برجام از مشاورانش خواست گزینه‌های بیشتری به او ارائه کنند.
پولیتیکو نوشته در آن نشست تیلرسون و مک‌مستر به او هشدار دادند که در صورت اعلام عدم پایبندی ایران به برجام، کنگره تحریم‌ها علیه ایران را بازخواهد گرداند و او مجبور خواهد بود باقی دوران حضورش در کاخ سفید را به بحث با متحدان و دشمنان آمریکا درباره ویژگی‌های توافق بگذراند.
ترامپ سرانجام بعد از مجادلاتی که چندین ساعت به طول کشید، تصمیم گرفت نظر اعضای کابینه‌اش را بپذیرد.
از آن زمان به بعد، مک‌مستر ماه‌ها در تلاش بوده با در نظرگرفتن نارضایتی‌های قبلی ترامپ و تلاش برای مرتفع کردن آن گزینه سومی پیش روی ترامپ قرار دهد.
یک کارشناس مسائل ایران که از تفکرات دولت ترامپ آگاه است گفت: «یکی از گزینه‌هایی که به رئیس‌جمهور ارائه شده عدم تأیید پایبندی ایران، ادامه صدور معافیت‌های تحریمی، وضع تحریم‌های غیرهسته‌ای جدید، طراحی راهبردی جدید و بعد، رایزنی با کنگره برای عدم بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران است.»
- صف‌بندی‌های دولت ترامپ درباره راهبرد جدید علیه ایران
پولیتیکو در بخش دیگری از این گزارش به صف‌بندی‌های اولیه مقام‌های دولت ترامپ در برابر راهبرد جدید مک‌مستر، قبل از رسیدن به اتفاق نظر نهایی پرداخته است.
به نوشته این رسانه، در مباحثاتی که برای تصمیم‌گیری درباره راهبرد جدید انجام شد، استیون منوشین، وزیر خزانه‌داری و رکس تیلرسون در ابتدا با بخشی از آن مخالفت کرده و خواستار اعلام پایبندی ایران به برجام شدند؛ اکثریت سایرین از دیدگاه متیس و مک‌مستر حمایت کردند، در حالی که گروه گوچکتری، شامل نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل و مایک پامپئو، رئیس سیا، سرسختانه طرفدار عدم صدور تأییدیه برای ایران بودند.
در نهایت، بر سر پیشنهاد تیم امنیت ملی ترامپ که آخرین بار حدود یک ماه پیش برای بحث درباره این موضوع تشکیل جلسه داد، اتفاق نظر حاصل شد.
مقام‌های دولت آمریکا می‌گویند با آنکه تیلرسون همچنان از ایده صدور تأییدیه پایبندی ایران به برجام حمایت می‌کند، اختلافات او با ترامپ آنقدر گوناگون و متنوع است که او یاد گرفته، «میدان‌های نبردش را انتخاب کند.» هنگامی که مشخص شد سایر مشاوران ترامپ بر سر گزینه سوم ارائه شده توسط مک‌مستر اتفاق نظر دارند، تیلرسون نیز با آنها همنوا شد.
- تأیید راهبرد جدید توسط ترامپ
روز چهارشنبه همچنین بلومبرگ به نقل از مقام‌های آمریکایی مدعی شده ترامپ ماه گذشته قبل از آغاز هفتاد و دومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد راهبرد جدید واشنگتن در قبال ایران را تأیید کرده است.
- تشدید فعالیت‌های اطلاعاتی علیه ایران
دو مقام اطلاعاتی آمریکا در گفت‌وگو با بلومبرگ مدعی شده‌اند یکی از بخش‌های این راهبرد که اعلام نخواهد شد، افزایش فعالیت‌های اطلاعاتی علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و گروه‌های مورد حمایت ایران مانند حزب‌الله در منطقه خاورمیانه را شامل می‌شود.
مطابق این ادعا، «مایک پامپئو»، رئیس سیا از همین حالا اختیارات جدیدی برای مقام‌های اطلاعاتی آمریکا در نظر گرفته تا آنها بتوانند مأموران اطلاعاتی ایران را رصد کرده و علیه آنها عملیات انجام دهند. این برنامه‌ها شامل برخی عملیات‌های روان‌شناختی مانند انتقال پول به حساب‌های مخفیانه مأموران ایرانی می‌شود؛ چنین اقدامی ممکن است باعث ایجاد این برداشت شود که این مأموران در حال همکاری با کشورهای خارجی هستند.
- تاریخ اعلام تصمیم ترامپ درباره برجام
در همین حال، خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده ترامپ احتمالاً روز ۱۲ اکتبر (۲۰ مهر) تصمیم خود در قبال برجام را اعلام می‌کند. وی در این سخنرانی برجام را خلاف منافع امنیت ملی ایالات متحده توصیف می‌کند تا تصمیم‌گیری در مورد سرنوشت برجام به کنگره محول شود.
