یکی از ابزارهای پرکاربرد بویژه در ایام مربوط به انتخابات و علی‌الخصوص انتخابات ریاست‌جمهوری «نظرسنجی»هاست. البته تحلیل دقیق نظرسنجی‌ها و اتخاذ رویکرد مناسب بر اساس آن تخصص لازم در حوزه افکار سنجی نیاز دارد اما از ظواهر این نظرسنجی‌ها نیز می‌توان تا حدی نتایج قابل اتکا برداشت کرد.
در ایران چندین ارگان مهم به صورت مستمر و بویژه در ایام اینچنینی نظرسنجی‌هایی انجام می‌دهند که از جمله آنها صداوسیما، دانشگاه تهران، ایسپا و ... هستند. برخی نظرسنجی‌ها در خارج از ایران نیز انجام می‌شود که البته با توجه به برخی دست‌بردن‌ها در نتایج آنان معمولاً کمتر به آن توجه جدی صورت می‌گیرد.
تقریباً قاطبه نظرسنجی‌هایی که تا پیش از مناظره روز گذشته(جمعه 8 اردیبهشت 96) نتایج آنها استخراج شده حاکی از آن است که حداقل تا پنج‌شنبه هیچ کاندیدایی حائز رای بالای 50 درصد نیست. این نتیجه می‌تواند بویژه برای حجت‌الاسلام روحانی به عنوان رئیس‌جمهور مستقر نگران‌کننده باشد چون بر اساس یک روال تاریخی، معمولاً روسای جمهور مستقر برای دور دوم شانس بسیار بالاتری نسبت به دیگران برای انتخاب شدن داشته‌اند.
نظرسنجی‌ها تا روز پنج‌شنبه هفته گذشته می‌گویند آقایان قالیباف و آقای رئیسی که از زمان ثبت‌نام پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در رشد آرا در نظرسنجی‌ها داشته کاملاً در تعقیب حجت‌الاسلام روحانی هستند و حداقل احتمال اینکه انتخابات به دور دوم برود بسیار بالاست.
با توجه به فضای حاکم بر مناظره روز گذشته که تقریباً بخش اعظمی از طرفداران دو جناح مهم سیاسی در کشور بر روی ضعیف بودن روحانی اتفاق نظر و «اجماع» داشتند، احتمالاً در نظرسنجی‌های جدید وضعیت حجت‌الاسلام روحانی رو به افول خواهد نهاد. تفهّم صاحب‌نظران بر این است که احتمالاً آرای آقای قالیباف رشد خواهد کرد و آرای سیدابراهیم رئیسی نیز حداقل بدون افت باقی خواهد ماند.
همچنین با توجه به چرخش محسوس برخی از بدنه جناح اصلاح‌طلب از روحانی به سمت جهانگیری، احتمالاً در این مرحله حداقل تشتت آرا در جبهه اصلاح‌طلبان بالاتر خواهد رفت. این امر موجب کنده شدن آرای روحانی توسط جهانگیری خواهد شد. مسئله‌ای که احتمالاً مدافعان کاندیدای پوششی در جریان موسوم به اعتدال چندان به آن فکر نکرده بودند. با این حال گفته می‌شود که برخی شخصیت‌های محوری جریان اصلاحات از قضا پیش‌بینی چنین مسائلی را داده‌اند و احتمال دارد طی روزهای گذشته در صورت ادامه این روند به ضرر روحانی، خواستار کناره‌گیری نهایی او به نفع جهانگیری شوند.
از سوی دیگر گذشته از آرای مثبت، نظرسنجی‌ها می‌گویند آرای منفی حجت‌الاسلام روحانی در حال حاضر بیش از سایرین است. آرای منفی معمولاً نقش تعیین کننده‌ای در انتخابات دارد و حتی برخی کارشناسان معتقدند در بازه چند هفته مانده به روز رای‌گیری اهمیت رای منفی از رای مثبت بالاتر نباشد، پایین‌تر نیست.
