روزى امیر المؤمنین علیه السّلام از جلوی دکان قصّابى می‌گذشت و قصاب گوشت فربهى داشت، عرض کرد: یا امیرالمومنین گوشت خوبى دارم مقدارى از آن خریدارى کن. امام علیه السّلام فرمود: پول آمادهاى ندارم"، قصاب گفت: من صبر میکنم، تا هر وقت داشتید بهاى آن را بدهید؟ امام فرموند: من بر خوردن گوشت صبر میکنم. (1) این روایات از امام معصوم نشان دهنده نکوهش قرض کردن در زندگی شخصی است، به تبع آن همین قرض در جامعه و زندگی اجتماعی می‌تواند نکوهش بیشتری در پی داشته باشد، زیرا می‌تواند عزت یک جامعه را نشانه بگیرد. اما در کمال تعجب همین 3 هفته پیش شاهد تصویب استقراض خارجی 5 میلیارد دلاری از سوی مجلس شورای اسلامی برای پروژه های دولت محترم بوده ایم.
در تاریخ سوم شهریور 1395 غلامرضا تاجرگردون در جریان بررسی لایحه اصلاح قانون بودجه سال 1395 کل کشور یک پیشنهاد در مورد استقراض خارجی دولت به مجلس ارایه داد که این پیشنهاد با 148 رای موافق توسط نمایندگان مجلس به تصویب رسید.
در این پیشنهاد به دولت اجازه داده می‌شود که تا سقف 5 میلیارد دلار از روسیه وام اخذ شود.
توجیه چنین تصمیم بی سابقه ای از سوی نمایندگان موافق بدین شرح بود که اقتصاد کشور در رکود است و نفتمان فروش نمی رود، بنابراین برای تکمیل طرح های عمرانی کمبود منابع داریم و اخذ وام خارجی بهترین راه است. این در حالی است که دولت محترم در وعده های انتخاباتی، قول داده بود مشکلات اقتصادی را 100 روزه حل خواهد کرد.
از آنجا که هم مجلس و هم دولت بارهای بار لساناً بر پیشبرد اهداف اقتصاد مقاومتی تاکید داشتند، به سراغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی رفتیم تا ببینیم کدام یک از بندهای سیاست ها به اخذ وام خارجی اشاره کرده است؟
نه تنها در سیاست های اقتصاد مقاومتی به این موضوع هیچ اشاره ای نشده است بلکه بعد از جنگ تحمیلی تا کنون توسط هیچ دولتی اخذ وام از سایر کشورهای خارجی سابقه نداشته است. اقتصاد مقاومتی به عرصه آمد تا وابستگی اقتصاد کشورمان به خارج کاهش پیدا کند اما در کمال تعجب مشاهده می شود که مصوبات مجلس و اقدامات دولت این اصل را نقض می کنند.
نکته مبهمی که وجود دارد این است که این وام به بهانه طرح های عمرانی در سال 95 مصوب شده ولی تا نهایی شدن و اخذ این وام حداقل از نظر زمانی به آذر ماه خواهیم رسید و سوال اینجاست که در 3 ماه باقی مانده از سال چند درصد امکان پیشرفت طرح های عمرانی وجود دارد؟ آیا این وام کارکردی غیر از کارکرد طرح های عمرانی خواهد داشت؟ سوال دیگر این است که آیا نمی توان از حجم تصویب طرح های عمرانی جدید کاست تا طرح های گذشته تکمیل شوند؟ بنظر می رسد اهداف انتخاباتی و حزبی دولت را از تحقق حداکثر کارایی برای تامین منافع ملی دور کرده است.
نکته دیگری که وجود دارد این است که مجلس چرا از صندوق توسعه ملی برای پیشبرد اهداف عمرانی دولت وام نگرفت و چرا قبح اخذ وامهای خارجی در کشور شکسته شد؟ و این موضوع مهمی است که مجلس باید در قبال آن پاسخگو باشد زیرا علاوه بر اینکه عزت جامعه اسلامی می تواند مورد تعرض قرار بگیرد، ضریب وابستگی اقتصادی به خارج کشور هم افزایش پیدا می کند.
آنچه مایه ی تعجب و تاسف است این است که بیش از سه هفته از مصوب شدن اخذ وام خارجی برای طرح های عمرانی دولت توسط مجلس شورای اسلامی می گذرد اما هیچ کس از رجال سیاسی و اقتصادی در مورد این اقدام بی سابقه نه در تهران و نه در قم اعتراضی نداشته اند و گویا که هیچ اتفاق زشت و قبح شکنانه ای صورت نگرفته است.
1- ارشاد القلوب، جلد 1،صفحه 311
