
مناسبات تهران و واشنگتن طی هفتههای اخیر جزو یکی از اصلیترین موضوعهای مورد توجه محافل سیاسی – رسانهای بینالمللی بوده است؛ موضوعی که رویکردهای مبهم و متناقض دولت آمریکا در قبال ایران از محورهای مهم آن بهشمار میرود.
بازی محور تلآویو – واشنگتن با اهرم «تهدید نظامی» باهدف کشاندن ایران به سر میز مذاکره مستقیم، یکی از اصلیترین خطوط راهبردی در مواجهه با جمهوریاسلامی بوده که در روزهای اخیر با خبرسازیهایی با کلیدواژه «حمله قریبالوقوع به ایران» همراه شده است.
واقعیت میدانی اما نشان میدهد راهبرد «تهدیدمحوری» در تقابل با ایران کارایی خود را از دست داده و طرفهای مقابل نیز به این درک روشن رسیدهاند که تهران از آمادگی لازم برای مواجهه با تهدیدهای نظامی برخوردار است؛ موضوعی که در روزهای گذشته بارها ازسوی مقامهای نظامی ارشد کشور مورد تاکید قرار گرفته است. در چنین شرایطی رسانهها و تحلیلگران بینالمللی نیز در روزهای گذشته بارها به تبعات و خطرات در پیش گرفتن رویکرد تهدیدمحور در مواجهه با ایران اشاره کرده و حتی برخی آن را به عنوان «بازی با آتش» قلمداد کردهاند که در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.
اعتراف به دست پر ایران
- وای نت: جودیت میلر، روزنامهنگار برنده جایزه پولیتزر در نخستین روزهای فروردینماه جاری در گفتوگو با رسانه صهیونیستی «وای نت»، با تاکید بر اینکه «اسرائیل نمیتواند روی حمایت ترامپ از ایران حساب باز کند»، تصریح کرد که «حتی اگر حمله نظامی به جمهوری اسلامی هم انجام شود، برنامه هستهای ایران را از بین نمیبرد».
- رویترز: این خبرگزاری انگلیسی روز یکشنبه در گزارشی با اشاره به تاکید ایران مبنی بر اینکه هرگونه اقدام خصمانه عواقب سختی برای طرف مقابل خواهد داشت، مدعی شد که نیروهای مسلح ایران در حالت آمادهباش قرار گرفتهاند. در این گزارش همچنین تصریح شده است که افزایش سطح تنشها در منطقه، دولتهای حوزه خلیجفارس را نگران کرده است.
- نشنال اینترست: این پایگاه تحلیلی آمریکایی روز جمعه گذشته در گزارشی با تیتر «بله، ایران میتواند ناوهای هواپیمابر آمریکایی را غرق کند»، نوشت که «واقعیت این است که پایگاههای آمریکا در خاورمیانه و اطراف آن در معرض خطر جدی حمله تلافیجویانه گسترده ایران قرار دارند... وقتی فرمانده سپاه به آمریکا درباره ظرفیت تلافیجویانه ایران هشدار میدهد، درست میگوید؛ پایگاههای آمریکا اهداف آشکاری برای ایران هستند، اما ایران میتواند از این هم فراتر برود و یکی از دو ناو هواپیمابر نیروی دریایی ایالاتمتحده، که اکنون در منطقه مستقرند را غرق کند».
۱-عدم عقبنشینی ایران با وجود تهدیدها
«ولادیمیر بکیش»، تحلیلگر روس حوزه امنیت امنیت استراتژیک و متخصص خاورمیانه و آفریقا روز دوشنبه در پایگاه تحلیلی «News.az» جمهوریآذربایجان با اشاره به افزایش تنشها میان تهران و واشنگتن و تحرکات نظامی اخیر آمریکا در سطح منطقه، واکنش ایران را «قاطعانه» ارزیابی کرد.
وی درباره تحرکات نظامی اخیر آمریکا در منطقه نوشت: «اکنون بیش از ۴۰ هزار نیروی آمریکایی در نزدیکی ایران مستقرند، ناو «یو. اس. اس. هری اس ترومن» نیز در دریای سرخ حضور دارد و اینها در حالی است که بررسیها نشان میدهد ناو «یو. اس. اس کارل وینسون» نیز در راه منطقه است».
بکیش به حضور جنگندههای آمریکایی در منطقه هم اشاره کرد و نوشت: «تصاویر ماهوارهای تایید میکند که ۶ بمبافکن رادارگریز B-۲ Spirit درحالحاضر در «دیگو گارسیا» (پایگاه دورافتاده ایالاتمتحده در اقیانوس هند) مستقر هستند. بمبافکنهای استراتژیک، ازجمله B-۵۲H هم در پایگاه هوایی «العدید» قطر باقی ماندهاند».
با این حال او تاکید کرد که نشانهای از عقبنشینی در ایران دیده نمیشود؛ «در این میان ایران هیچ نشانهای از عقبنشینی نشان نمیدهد. دیوید پترائوس، ژنرال سابق آمریکایی، اخیراً هشدار داد که ایران هنوز دارای قابلیتهای تلافیجویانه قابلتوجهی، ازجمله زرادخانه موشکی گسترده است».
این تحلیلگر حوزه امنیت امنیت استراتژیک همچنین تاکید کرد که «نیروی هوافضای سپاه شبکه رادارهای هشدار سریع «غدیر» خود را در نزدیکی تبریز و همچنین در امتداد خلیجفارس گسترش دادهاست. این سامانهها میتوانند هواپیماهای ورودی، موشکهای کروز و موشکهای بالستیک را در بردبلند شناسایی و شبکه پدافند هوایی ایران را تقویت کنند». بکیش به این نکته هم اشاره کرد که در روزهای اخیر مقامهای ایرانی هشدار داده اند در صورت حمله، تهران علیه منافع آمریکا در منطقه اقدام خواهد کرد.
۲- دستور بیسابقه سپاه پاسداران
پایگاه تحلیلی «امنیت دفاعی آسیا» نیز روز یکشنبه در گزارشی، ضمن اشاره به افزایش تنشها در خلیجفارس، مدعی شد که «سپاه پاسداران با صدور دستوری بیسابقه، به یگانهای پدافند هوایی خود اختیار داده تا بدون مجوز قبلی از فرماندهی بالاتر، فوراً با هر هواپیمایی که حریم هوایی ایران را نقض میکند، مقابله کنند».
این پایگاه تحلیلی همچنین ادعا کرد که چنین دستوری، نشاندهنده تغییری قابلتوجه از پروتکلهای قبلی است که براساس آن، نیروها موظف بودند قبل از آغاز آتش، حتی پس از تأیید ماهیت خصمانه نفوذ، مجوز دریافت کنند». در این گزارش همچنین ادعا شده است که «به نظر میرسد این دستورالعمل بر روی پهپادهای متخاصم تمرکز دارد که به یکی از محورهای اصلی عملیات هوایی در سراسر خاورمیانه تبدیل شدهاند».
در این گزارش همچنین با اشاره به آمادگی ایران برای هدف قرار دادن پایگاه آمریکایی «دیگو گارسیا»، تاکید کرد که «مقامهای نظامی ایران هشدار دادهاند در صورت آغاز حمله توسط آمریکا، پایگاه دیگو گارسیا هدف نخست حملات ایران خواهد بود. براساس گزارش رسانههای داخلی، ایران توان استفاده از موشکهای خرمشهر با قابلیت حمل چند کلاهک و پهپادهای شاهد۱۳۶ را دارد که برد عملیاتی آنها به بیش از ۵ هزار کیلومتر میرسد».
۳- بازی ترامپ با آتش
پایگاه خبری آمریکایی «موندویس» هم طی روزهای اخیر در گزارشی نوشت: «در حالی که اسرائیل با تشدید نسلکشی در غزه، حملات به لبنان و سوریه و تجاوزهای فزاینده به کرانه باختری به افزایش خشم در سراسر جهان عرب ادامه میدهد، ایالاتمتحده بازی بسیارخطرناکی را با ایران انجام میدهد».
در این گزارش با اشاره به افزایش تحرکات نظامی آمریکا در منطقه، «نیت واقعی» ترامپ در مواجهه با ایران «مبهم» ارزیابی و تصریح شده است که «ترامپ با رویکردهای دوگانه، هم قصد دارد ایران را وادار به عقبنشینی در برنامه هستهای کند و هم احتمال دارد در حال آمادهسازی مقدمات حمله نظامی باشد. سفر احتمالی او به کشورهای عربی در ماه مه نیز این تردید را بیشتر کرده است».
در گزارش «موندویس» همچنین تصریح شده است که «با وجود تنشها، تهران به مذاکره غیرمستقیم علاقه نشان داده است. برخی نشانهها حکایت از آن دارند که ترامپ نیز ممکن است بهجای حمله، به توافقی جدید، ولو سطحی، برای نشان دادن پیروزی دیپلماتیک رضایت دهد».