تعداد رای دهندگان در سراسر جهان از دهه ۱۹۶۰ بیش از ۱۰ درصد کاهش یافته است و تحقیقات جدید نشان که در مقایسه با رای‌دهندگان ثابت، کسانی که به ندرت یا هرگز رای نمی‌دهند، به سیستم انتخاباتی بی‌اعتماد هستند و کمتر به سیاست علاقه دارند. این امر به ویژه در میان جوانان ۱۸ تا ۲۴ ساله که به طور معمول کمترین میزان مشارکت را دارند، صادق است.
محققان دانشگاه اسکس انگلیس و دانشگاه مونترال کانادا در این زمینه می‌گویند: این امر پیامدهای جدی برای سیاست‌گذاری دارد. آنها پیشنهاد می‌کنند که سیاستمداران باید از نظر احساسی با مسائل ارتباط برقرار کنند تا بی‌تفاوتی رای‌دهندگان را متوقف کنند. «بی‌تفاوتی در بسیاری از رای‌دهندگان در حال افزایش است، شرکت رای‌دهندگان یک مشکل آزاردهنده است» اینها تنها بخشی از عناوین روزنامه‌هاست که نشان می‌دهد چگونه کاهش مشارکت رای دهندگان به یک نگرانی جهانی در دموکراسی‌های معاصر تبدیل شده است.
در اواخر دهه ۱۹۶۰، به طور معمول، بیش از ۷۷ درصد از شهروندان در انتخابات ملی قانون‌گذاری و ریاست‌جمهوری شرکت کرده و رای می‌دادند، اما پس از سال ۲۰۱۰، میانگین نرخ رای جهانی به زیر ۶۷ درصد کاهش یافت.
تیم تحقیقاتی مطالعه فراملی انتخابات در ۱۱۶ کشور دموکراتیک در سراسر جهان و ۲۰ کشوری که از دهه ۱۹۴۰ میلادی انتخابات دموکراتیک داشته‌اند را بررسی کردند. کاهش قابل توجهی در هر دو دسته مشاهده شد. نتایج آنها نشان می‌دهد که بسیاری از توضیحات برای پدیده کاهش رأی‌دهندگان مانند نابرابری درآمد، تغییر در سیاست‌های حزبی یا اصلاح سن رأی‌دهی توسط داده‌ها پشتیبانی نمی‌شوند. یافته‌های آنها که در مجله «سیاست جهانی(World Politics)» منتشر شده است، نشان می‌دهد که با گسترش دموکراسی در سراسر کشورها، مشارکت در انتخابات کاهش یافته است.
دکتر فیلیپ کوستلکا، در اسکس گفت: «این هم مشکل‌ساز و هم گیج‌کننده است. سطح مشارکت در انتخابات برای کیفیت فرآیند دموکراتیک اهمیت دارد. ادبیات موجود نشان می‌دهد که مشارکت کم رای‌دهندگان به مشارکت اجتماعی-اقتصادی تحریف شده، سیاست‌های عمومی مغرضانه، پاسخگویی کمتر دولت منجر می‌شود.»
پروفسور آندره بلیز از دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه مونترال توضیح داد: «فقیرترین افراد کمترین احتمال را دارند که در فرآیند دموکراتیک شرکت کنند، به ویژه زمانی که مشارکت کلی پایین باشد.»
نتایج تحقیقات این دو دانشگاه نشان داد: کاهش جهانی در مشارکت رای دهندگان با توسعه اقتصادی و تغییر در ارزش‌های شهروندان مرتبط است.
انگلیسی‌ها و کاهش مشارکت در انتخابات
تعداد افرادی که در انتخابات رای می‌دهند، نشانگر سلامت دموکراتیک است. در انتخابات عمومی بریتانیا، این تعداد از سال ۱۹۹۷ کاهش یافته است. رای‌دهندگان واجد شرایط ممکن است به دلیل عدم مشارکت سیاسی و یا موانع اداری مانند ثبت‌نام نادرست در فهرست انتخابات رای ندهند. چندین طرح سیاسی از جمله رای‌گیری اجباری، ثبت‌نام خودکار رای‌دهندگان، مشارکت مدنی و اصلاح سن رای دادن ممکن است مشارکت رای‌دهندگان را افزایش دهد.
وقتی میزان مشارکت کاهش می‌یابد و سطح غیررای دهندگان افزایش می‌یابد، نهادهای منتخب کمتر نماینده شهروندانی هستند که به آنها خدمت می‌کنند. مردم به این دلیل رای می‌دهند که می‌خواهند، اولویت‌های انتخاباتی خود را اعمال کرده یا احساس وظیفه مدنی خود را بیان کنند. گزارش سال ۲۰۲۳ کتابخانه مجلس عوام انگلیس روندهای آماری مشارکت در انتخابات این کشور را تشریح کرد. طبق این گزارش در انتخابات عمومی سال ۲۰۱۹، میزان مشارکت ۶۷.۳ درصد بود.
چه کسی رای نمی‌دهد و چرا؟
عوامل زیادی وجود دارد که بر رأی دادن یا دوری از صندوق رای توسط مردم تأثیر می‌گذارد. عوامل جمعیتی سن جوانان، به ویژه آنهایی که از پس زمینه‌های فقیرتر با مدارک تحصیلی کمتر هستند، کمتر درگیر فرآیندهای دموکراتیک هستند.
نسل‌های قدیمی و جوان رای دهندگان، بیشتر نگرش‌های متفاوتی نسبت به مشارکت سیاسی دارند. از سال ۱۹۹۷، میزان مشارکت در انتخابات عمومی بریتانیا برای افراد ۶۵ سال و بالاتر به طور مداوم حداقل ۲۰ درصد بیشتر از افراد ۱۸ تا ۲۴ ساله بوده است. دانشگاهیان پیشنهاد می‌کنند که این امر می‌تواند سیاست‌گذاری را به نفع رای‌دهندگان مسن‌تر تغییر دهد.
با این حال، از سال ۲۰۱۵ افزایش اندکی در مشارکت جوانان مشاهده شده است. استفاده جوانان از رسانه‌های اجتماعی می‌تواند تأثیر مثبتی بر تعامل با سیاست داشته باشد، اما تنوع و ماهیت استفاده از رسانه‌های اجتماعی به این معنی است که هدف قرار دادن آنها با اطلاعات انتخاباتی آسان نیست. طبق یک مطالعه تحقیقاتی، هیچ مدرکی مبنی بر تأثیر تبلیغات رسانه‌های اجتماعی بر ثبت‌نام رأی دهندگان پیدا نشده است.
علل کاهش مشارکت در دنیا
عوامل مختلفی برای کاهش میزان مشارکت مردم دنیا در انتخابات وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
قومیت و ملیت
یکی از عوامل جمعیت شناختی شامل قومیت است و اینکه آیا فردی در کشور دیگری متولد شده است. گزارشی در سال ۲۰۲۱ منتشر شد مبنی بر اینکه در حالی که ۱۱ درصد از بریتانیایی‌های سفیدپوست در بریتانیا برای رای دادن ثبت‌نام نکرده‌اند، این رقم برای افراد دارای اصالت هندی به ۱۴ درصد، برای اقلیت‌های سیاه‌پوست آفریقایی به ۲۵ درصد و برای مهاجران اتحادیه اروپا به ۳۹ درصد افزایش می‌یابد.
جدایی سیاسی
اگر مردم باور نداشته باشند که اقدامات فردی آنها می‌تواند بر نتایج سیاسی تأثیر بگذارد، تمایل کمتری به رای دادن دارند. افرادی که از نظر سیاسی ناسازگار هستند کمتر در انتخابات شرکت می‌کنند. کتابخانه مجلس عوام گزارشی در مورد عدم مشارکت سیاسی در سال ۲۰۲۲ منتشر کرد. در مارس ۲۰۲۴(اسفند ۱۴۰۲)، یک نظرسنجی از ۴۱۳۵ بزرگسال توسط دفتر آمار ملی نشان داد که ۴۴٪ از پاسخ دهندگان به توانایی خود برای مشارکت در سیاست اعتماد اندکی یا بی‌اعتمادی داشتند.
ثبت نام برای رای دادن
برای شرکت در انتخابات بریتانیا، رای دهندگان واجد شرایط باید فعالانه شرکت کنند تا در فهرست انتخابات ثبت شوند. یک گزارش در سال ۲۰۲۳ تخمین زده است که تا ۸ میلیون نفر در بریتانیا به درستی در آدرس فعلی خود ثبت نام نکرده‌اند. افرادی که قصد دارند در سال ۲۰۲۴ از طریق پست یا وکالت رای دهند، ممکن است از تغییرات اخیر رویه‌های ثبت نام آگاه نباشند. ثبت نام در میان افرادی که قبل از انتخابات عمومی بعدی ۱۸ ساله خواهند شد از ۵۱ درصد در سال ۲۰۱۴ به ۱۶ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت.
تاثیر رای‌گیری اجباری بر میزان مشارکت
بر اساس گزارش موسسه بین‌المللی دموکراسی و کمک‌های انتخاباتی (IDEA)، ۲۷ کشور قوانینی دارند که رأی‌گیری را اجباری می‌کند، از جمله ۱۲ کشور از ۵۰ کشوری که در اینجا مورد بررسی قرار گرفتند. به طور کلی، ۱۴ کشور از این ۲۷ کشور به طور فعال قوانین خود را با مجازات‌هایی از جمله جریمه، قطع دسترسی به برخی خدمات عمومی یا حتی زندان اجرا می‌کنند.
از یک سو، چهار کشور از پنج کشوری که بیشترین میزان مشارکت را دارند، چنین قوانینی را دارند و اجرا می‌کنند. در هشت کشور مورد بررسی که قوانین رای‌گیری اجباری را اجرا می‌کنند، مشارکت در سن رای دادن در انتخابات اخیر به طور میانگین ۷۸.۲ درصد بوده است، در حالی که در چهار کشوری که چنین قوانینی را دارند اما فعالانه آن را اجرا نمی کنند، ۵۷.۶ درصد بوده است. اما در ۳۸ کشور باقیمانده و سوئیس که هیچ قانون ملی رای‌گیری اجباری ندارند، میانگین مشارکت ۶۵ درصد بوده است.
اگرچه نمونه‌های زیادی وجود ندارد، اما نشانه‌هایی وجود دارد که تعداد زیادی از انتخابات در زمان بسیار کوتاه می‌تواند شور و شوق رای دهندگان را کاهش دهد. بلغارستان را در نظر بگیرید که در ۱۸ ماه چهار انتخابات پارلمانی داشته است. مشارکت در انتخابات اول (آوریل ۲۰۲۱،فروردین ۱۴۰۰) ۵۸.۳ درصد از بلغاری‌های در سن رای دادن بود، اما در آخرین انتخابات به طور پیوسته به ۴۵.۸ درصد کاهش یافت.
میزان مشارکت در انتخابات؛ آمریکا رتبه ۳۱ در سال ۲۰۲۰
مشارکت پایین در انتخابات از ویژگی‌های سیاست ایالات متحده در قرن گذشته بوده است. در بیشتر آن دوران، الزامات رای‌گیری قوانین جیم کرو، بسیاری از سیاه‌پوستان آمریکایی را از حق رای محروم می‌کرد. قانون حقوق رای ۱۹۶۵ این نوع تبعیض را ممنوع کرد، اما مدافعان می‌گویند که عوامل زیادی همچنان مشارکت را کاهش می‌دهند.
طبق گزارش‌های منتشره، اگرچه میزان مشارکت در انتخابات اخیر ایالات متحده افزایش یافته است، اما بر اساس برخی معیارها همچنان از بسیاری از کشورهای دیگر عقب‌تر است. با استفاده از تخمین‌های اداره سرشماری از جمعیت سن رأی‌دهی در سال ۲۰۲۰، بیش از ۱۵۸.۴ میلیون نفر در آن انتخابات رای دادند که با توجه به جدول‌بندی مرکز تحقیقات پیو از گزارش‌های رسمی ایالتی، ۶۲.۸ درصد از افراد در سن رای‌دهی تشکیل شده است. افزایش رای‌گیری در سال ۲۰۲۰ به دنبال مشارکت بالای غیرمعمول در انتخابات میان دوره‌ای ۲۰۱۸ بود. زمانی که حدود ۴۷.۵٪ از جمعیت در سن رای دادن و ۵۱.۸٪ از شهروندان در سن رای دادن به پای صندوق‌های رای رفتند.
حتی اگر پیش‌بینی‌ها در مورد مشارکت بیشتر از حد معمول محقق شود، احتمالا ایالات متحده همچنان از نظر میزان مشارکت در سن رأی‌دهی از بسیاری از همتایان خود در جهان توسعه‌یافته عقب‌تر خواهد بود. در واقع، هنگام مقایسه میزان مشارکت جمعیت در سن رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ با انتخابات ملی ۴۹ کشور دیگر، آمریکا میان کلمبیا (۶۲.۵٪) و یونان(۶۳.۵%) در رتبه ۳۱ قرار دارد.
این مرکز جدیدترین نتایج انتخابات سراسری را برای ۵۰ کشور، که عمدتاً دارای اقتصاد بسیار توسعه‌یافته و سنت‌های دموکراتیک مستحکم هستند، مورد بررسی قرار داد. قهرمان واضح مشارکت اروگوئه بود. در دور دوم و تعیین کننده انتخابات ریاست جمهوری آن کشور در سال ۲۰۱۹، ۹۴.۹ درصد از جمعیت تخمینی سن رای دادن و ۹۰.۱ درصد از رای‌دهندگان ثبت‌نام شده رای دادند.
ترکیه (۸۹ درصد در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۸) و پرو (۸۳.۶ درصد در انتخابات ریاست‌جمهوری) پس از مشارکت اروگوئه در سن رای دادن قرار گرفتند. تمام پنج کشوری که بیشترین مشارکت در سنین رای را دارند، برخلاف سیستم‌های پارلمانی، نظام‌های حکومتی ریاست‌جمهوری دارند و چهار کشور از پنج کشور دارای قوانینی هستند که رای دادن را اجباری می‌کنند.
در ایالات متحده، شکاف بزرگی میان میزان مشارکت در سن رای دادن (۶۲.۸٪ در سال ۲۰۲۰) و شرکت کنندگان ثبت نام شده (۹۴.۱٪ در همان سال) وجود دارد. در اصل، رای‌دهندگان ثبت‌نام شده در ایالات متحده بسیار بیشتر از سایر کشورها یک گروه منتخب هستند.
میزان مشارکت در ایالات متحده در میان اعضای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه(OECD)، گروهی از کشورهای عمدتاً با درآمد بالا، کمتر از میانگین است. مشارکت در انتخابات ملی آمریکا در سال ۲۰۲۰، ۶۲ درصد بود که سه واحد کمتر از میانگین ۶۵ درصد OECD بود. برخی از کشورهایی که بیشترین مشارکت را داشتند عبارتند از ترکیه، سوئد و بلژیک با ۷۸ درصد یا بیشتر. سوئیس، لوکزامبورگ و شیلی با ۵۱ درصد یا کمتر از پایین ترین ها هستند.
کارشناسان انتخاباتی می‌گویند حضور بالای مردم را می‌توان با عوامل مختلفی توضیح داد. یکی قوانین رای‌گیری اجباری است، مانند قوانین استرالیا و بلژیک. به عنوان مثال، در شیلی، پس از تغییر از رای‌گیری اجباری به داوطلبانه در سال ۲۰۱۲، میزان مشارکت رای‌دهندگان کاهش یافت.
برخی از تحلیلگران استدلال می‌کنند که وضعیت اجتماعی-اقتصادی نیز مهم است. به طور کلی، مناطق ثروتمند مشارکت بیشتری دارند، روندی که در ایالات متحده وجود دارد. انتخاباتی که رقابتی‌تر و دارای ریسک‌های بالاتر تلقی می‌شود، مشارکت را نیز افزایش می‌دهد. در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده در سال ۲۰۱۶، پنج ایالت برتر با بیشترین مشارکت نیز شاهد نزدیک‌ترین رقابت بودند.
دسترسی به محل رأی‌گیری می‌تواند یکی از عوامل کاهش مشارکت باشد. تعداد زیادی از حوزه‌های رای‌گیری به نفع مراکز رای‌گیری متمرکز بسته شده است. طرفداران حقوق رای می‌گویند که این تصمیم منجر به طولانی‌تر شدن سفر و زمان انتظار می‌شود و به طور نامتناسبی مانع از حضور رنگین پوستان می‌شود.
افزایش مشارکت
در برخی کشورها رای دادن اجباری است. این امر مشارکت را افزایش می‌دهد و شکاف برابری مشارکت را بین گروه‌های مختلف اجتماعی-اقتصادی بهبود می‌بخشد. به عنوان مثال، مشارکت در انتخابات استرالیا به طور منظم به ۹۵٪ می‌رسد.
ثبت‌نام خودکار رای‌دهندگان می‌تواند میلیون‌ها رای‌دهنده مردد را به ثبت‌نام اضافه کند و میزان مشارکت را افزایش دهد. در سال ۲۰۲۳، دولت ولز لایحه‌ای را برای طرح‌های آزمایشی برای ثبت نام خودکار به Senedd ارائه کرد.
کاهش سن رای دادن به ۱۶ سال به عنوان راه دیگری برای افزایش مشارکت پیشنهاد شده است. میزان مشارکت در میان جوانان ۱۶ و ۱۷ ساله زمانی که در همه پرسی استقلال اسکاتلند در سال ۲۰۱۴ شرکت کردند حدود ۷۵ درصد بود. با این حال تحقیقات بیشتری برای تعیین تأثیر اصلاح سن رای دادن بر رفتار رای‌گیری طولانی مدت مورد نیاز است.
جمع‌بندی:
اگرچه مشکل مشارکت پایین که به دلایل مختلف در کشورهای توسعه‌یافته و با سابقه‌ی طولانی‌تر در برگزاری انتخابات به موضوع مهم و نگران‌کننده‌ای تبدیل شده است اما به نظر می‌رسد تصحیح سیاست‌گذاری‌های کلی در روند برگزاری انتخابات، پیگیری مطالبات مردمی به ویژه مطالبات اقتصادی_اجتماعی از سوی سیاستمداران، عمل به وعده‌های انتخاباتی و تسهیل شرایط رای‌دهی می‌تواند تا حدودی مشارکت عمومی در انتخابات را افزایش دهد.
این امر در کشورهایی که با سابقه کمتری از دموکراسی نیز اقدام به برگزاری انتخابات می‌کنند، صادق است. از طرفی تجربه برگزاری انتخابات در کشورهای توسعه یافته و آمارها از میزان مشارکت مردم در این انتخابات می‌تواند نقشه راه مناسبی برای سایر کشورهای کمتر توسعه یافته در مسیر افزایش میزان مشارکت باشد.
