در پی خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران در دوره «دونالد ترامپ» و اعمال تحریم‌های ناعادلانه علیه صادرات نفت و نقل و انتقالات بانکی ایران، عراق به جز در موارد خاصی که وزارت خارجه آمریکا هر بار برای مدت هر سه ماه در نظر میگرفت، نتوانست بدهی‌های ایران را پرداخت کند.
سیاست اعطای معافیت برای پرداخت بدهی‌های ایران تا زمان روی کار آمدن دولت «محمد الشیاع السودانی» نامزد مورد حمایت «چارچوب هماهنگی شیعیان» ادامه یافت. با این حال، واشنگتن که از موفقیت چارچوب هماهنگی شیعیان برای تشکیل دولت وابسته به خود و معرفی شخصیت ملی قابل قبولی مانند السودانی به جای «مصطفی الکاظمی» خوشحال نبود، بلافاصله کنترل خود بر سیستم مالی عراقی را شدیدتر کرد که این امر باعث آشفتگی بازار عراق و افزایش قیمت دلار شد.
این اقدام آمریکا به عنوان هشداری برای دولت السودانی و چارچوب هماهنگی تلقی می‌شد که بخش حساس اقتصاد عراق تنها در دست آمریکاست و عراق ممکن است به سرنوشتی مانند سرنوشت لبنان دچار شود و با سیستم بانکی آن فروپاشی اقتصادی اتفاق بیفتد.
در چنین فضایی، السودانی در اولین روز مسئولیت خود در سمت نخست‌وزیری عراق، پرونده بدهی ایران را که بالغ بر ۱۱ میلیارد دلار انباشته شده بود، به چند دلیل در فهرست اولویت‌های خود قرار داد:
۱- زیرا بدهی چندساله به کشور همسایه و دوست در قبال صادرات گاز است. آداب و رسوم و قوانین و همچنین انعطافی که جمهوری اسلامی ایران در قبال عراق به دلایل انسانی و اخلاقی نشان داده است، ایجاب می کند که به تعهدات خود عمل کنند.
۲- پرداخت بدهی‌ها برای اطمینان از تامین انرژی عراق در تابستان امری ضروری است.
در ابتدای سال جاری میلادی، دولت السودانی ۲ میلیارد دلار در بانک تجارت عراق واریز کرد تا از طریق یکی از بانک‌های عمانی به ایران در راستای تامین واردات غذا و دارو پرداخت کند اما اتفاقی که افتاد این بود آمریکا که به دنبال بازگرداندن ایران به میز مذاکرات هسته‌ای است، سعی دارد از پرونده بدهی به‌عنوان کارت فشار بر ایران استفاده کند؛ بنابراین مانع از تحویل مبلغی شد که دولت السودانی از طریق سازوکار مورد توافق از طریق کانال عمان به ایران اختصاص داده بود.
دفتر رسانه‌ای نخست‌وزیری عراق اعلام کرد که دولت محمد شیاع السودانی در طول عمر ۵ ماهه خود ۱.۶ میلیارد یورو به ایران پرداخت کرده است و این اعتبار دولت السودانی در پرداخت بخشی از بدهی ایران و شجاعت او در نافرمانی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران را ثابت می‌کند اما پس از پرداخت نشدن بدهی بعدی عراق به ایران به دلیل تشدید تحریم‌های آمریکا و ممانعت از کار کانال عمان، این امر روی گازرسانی به عراق در اوایل تیرماه تاثیر گذاشت و باعث کاهش ساعات عرضه انرژی در اکثر استان های عراق شد.
در همین حین، نخست‌وزیر عراق برای تامین برق به هر قیمتی تصمیم گرفت از ممنوعیت پرداخت بدهی‌های ایران توسط آمریکا سرپیچی کند و راه حل طلایی را به اطلاع مقامات جمهوری اسلامی رساند تا کارت فشار آمریکا را بی اثر کند.
راه‌حل پیشنهادی السودانی درباره مبادله نفت خام با گاز ایران مکانیزمی واقع بینانه توصیف می‌شود زیرا امکان نافرمانی از آمریکا و دور زدن تحریم‌های این کشور و همچنین تامین انرژی برای مردم عراق در تابستان را فراهم کرده است.
هر چند عده‌ای شتابزده این قرارداد را که مورد تأیید و موافقت ۲ کشور قرار گرفت با توجه به اینکه به زعم آن‌ها، منافع ایران را تامین نمی‌کند مورد حمله قرار داده‌اند؛ اما غافلند که چنین قراردادهایی برای شکستن هژمونی آمریکا و دستیابی به منافع ۲ کشور است و نمی‌توان جزئیات آن را برای دشمنی که در کمین انزوای ایران و عراق است، فاش کرد.
دولت بایدن چند روز پس از توافق ایران و عراق بر سر مبادله گاز با نفت، مجبور شد برای اولین بار استثنا برای دولت السودانی قائل شود که بدهی‌های ایران را از طریق کانال عمان پرداخت کند و این پیروزی به لطف اراده قوی ۲ کشور همسابه و همکاری مستمر آن‌ها برای تحکیم روابط دوجانبه با وجود فشارهای آمریکا به دست آمده است.
