سید جلال ساداتیان با اشاره به تحولات در افغانستان و قوت گرفتن تحلیل ها درباره قدرت گرفتن طالبان در این کشور و تاثیر این تحولات بر ایران گفت: از قدیم گفته اند، گرگ زاده عاقبت گرگ شود؛ ماهیت طالبان در هر قالبی که قرار گیرد عوض نمی شود.
وی با اشاره به سیاست ایران در قبال طالبان در هشت سال گذشته اظهار کرد: به نظر میدان دادن به طالبان به زیان ماست. اینکه فکر کنیم چون آقای اشرف غنی تمایل به سمت آمریکا دارد، طالبان نعم البدل خوبی می شود، درست نیست.
این کارشناس مسایل بین الملل تصریح کرد: تا زمانی که دولت افغانستان سقوط نکرده است، می شود این سیاست را اصلاح کرد. می توانیم با پاکستان وارد تعامل شویم که از روند در حال شکل گیری حمایت نکنند و ما هم حمایت نکنیم تا بلکه دولت مرکزی افغانستان قدرتمند شود.
ساداتیان گفت: کنار گوش ما حرکت های تندروانه ای از سوی طالبان انجام شده است. طالبان دنبال حکومت اسلامی است و متاسفانه در ایران برخی بدشان نمی‌آید در این چارچوب حرکت کنند در حالی که حتی مردم افغانستان هم چنین حاکمیتی را برنمی‌تابند. وقتی آنها با مردم شان آنگونه برخورد کرده و می کنند با مردم کشورهای دیگر چطور برخورد خواهند کرد. آنها رفتارشان از گذشته تا کنون تغییر نکرده است و امروز هم اشتباه است که ایران بخواهد به طالبان چراغ سبز نشان دهد که حاکمیت مطلق در کشور همسایه داشته باشد.
وی افزود: طالبان به عنوان قدرت قابل توجه در داخل حاکمیت و بخشی از حکومت قابل اعتناست اما اینکه بخواهد کل حاکمیت را در اختیار داشته باشد و دولت مسلط و قانونی را ساقط کند اشتباه است. معتقدم ایران باید نسبت به آنچه الان دارد اتفاق می افتد با حساسیت بیشتری واکنش نشان دهد. حتی اگر دولت فعلی افغانستان به آمریکا پناه برده باشد که نیروهایش را از این کشور خارج نکند تا بتواند فشار طالبان را دفع کند باز هم ایران باید از دولت مرکزی حمایت کند. البته اوضاع پیچیده ای شده است و از این که دولت افغانستان این میزان وابستگی به آمریکا دارد خوشحال نیستیم اما دولتی طالبان محور در افغانستان بسیار خطرناک است. از طرفی نباید تصور کنیم که اگر طالبان روی کار بیاید آنها با عربستان یا اسراییل که با دولت ریاض بده بستان دارد رابطه خوبی نخواهد داشت. هر کدام از این شرایط می تواند شرایط را برای ایران بدتر از بد کند.
این کارشناس مسایل بین الملل گفت: اما از نگاهی خیلی ساده معتقدم باید دولت فعلی افغانستان که دولت مستقر است را حمایت کرد تا سقوط نکند و طالبانی که با زمینه تفکری خاص می شناسیم حاکمیت پیدا نکند و با ایران هم مرز نشود.
وی درباره شکل گیری گروه های مردمی در مقابله با پیشروی طالبان در شهرهای مختلف اظهار کرد: طالبان سالهاست در حال مبارزه هستند اما گروه های مردمی تجهیز نیستند و ابزار لازم را برای مقاومت ندارند در عین حال آنها می دانند با آمدن طالبان چه بلایی سرشان می آید از این رو حداکثر مقاومت را دارند انجام می دهند. اما باید بدانیم که این مقاومت هر چه طولانی‌تر شود، امید مردم برای تغییر شرایط بیشتر است اما در کوتاه مدت این گروه ها در برابر فشار و برنامه و ابزار نظامی و حمایت های بین المللی که طالبان در اختیار دارد کار به جایی نخواهند برد و متحمل خسارات زیادی می شوند.
