ظهر ۱۵ اسفندماه امسال بود که روابط عمومی فرماندهی سپاه حفاظت هواپیمایی در اطلاعیه‌ای از خنثی سازی توطئه هواپیماربایی در مسیر اهواز به مشهد خبر داد. در این اطلاعیه آمده بود که با الطاف و عنایات الهی، توطئه ربایش یک فروند هواپیمای فوکر ۱۰۰ متعلق به شرکت هواپیمایی ایران ایر که پنج شنبه شب با پرواز شماره ۳۳۴ ساعت ۲۲ و ۱۰ دقیقه با تأخیر از فرودگاه اهواز به سمت مشهد مقدس به پرواز در آمده بود، با هوشیاری پاسداران یگان امنیت پرواز سپاه و با فرود اضطراری هواپیما در فرودگاه اصفهان و دستگیری عامل آن خنثی شد. بر اساس اظهارات اولیه، عامل این توطئه قصد داشته است هواپیما را پس از ربایش در فرودگاه یکی از کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس به زمین بنشاند.
این نخستین بار نبود که دشمنان قصد داشتند تا علیه مردم بی‌گناه ایران اسلامی اقدام کنند تا آرامش و امنیت کشورمان را که امن‌ترین کشور غرب آسیاست بر هم بزنند. اما برای اینکه کمی بیشتر با سپاه حفاظت هواپیمایی آشنا شویم اطلاعاتی را درباره این یگان به شما ارائه می‌کنیم.
سپاه حفاظت هواپیمایی چه وظیفه‌ای دارد؟
تامین امنیت صنعت هوانوردی کشور یکی از دستاورد‌های انقلاب اسلامی طی ۴ دهه گذشته بوده است. اهمیت ماموریت حفاظت هواپیمایی به اندازه‌ای بود که حضرت امام (ره) چند ماه پیش از ارتحال هم مجددا بر آن تاکید کردند و امروز با بهره گیری از تجربیات گذشته و آموزش‌های مستمر و مداوم شاهد امنیت پایداری در این حوزه هستیم. ۵ دی ماه سال ۱۳۶۷ بود که سردار محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسداران در نامه‌ای به حجت‌الاسلام و المسلمین سید احمد خمینی خواستار صدور اجازه برای تثبیت سپاه حفاظت هواپیمایی شد. البته واحدی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سال ٦٣ وظیفه حفاظت از فرودگاه‌های کشور را برعهده داشت، اما طبق نامه‌های زیر این واحد از سال ۶۷ رسمیت بیشتری پیدا کرد و جایگاه آن با حکم امام خمینی (ره) تثبیت شد.
در این نامه آمده است:
«برادر ارجمند، حضرت حجت‌الاسلام و المسلمین جناب آقای حاج احمد آقا خمینی دام عزه
با سلام و اهدای تحیات و پیرو گزارش حضوری مسئولین سپاه فرودگاه ها، به عرض می‌رساند: در پی هواپیماربایی‌های مکرر توسط دشمنان انقلاب اسلامی و ایادی استکبار، در سال ٦٣حسب الامر حضرت امام که توسط حضرتعالی، شفاهاً به سپاه ابلاغ شد، سپاه در فرودگاه‌های کشور مستقر گردید و با کسب تجربه و مهارت‌های خاص هواپیمایی، توانست بحمدالله و المنه از این مأموریت خطیر رو سفید بیرون آید و ۸ مورد در هوا و ١٢مورد در زمین، توطئه‌های ربودن هواپیماها را خنثی نماید.
در آن زمان تشکیلات فعال و منسجمی از ادارات و نهاد‌های جمهوری اسلامی در فرودگاه حضور نداشته و سپاه علاوه بر استفاده از نیرو‌های خود با تحت امر گرفتن شهربانی در بخشی از کار، مسائل حراستی، امنیتی گمرک را مجموعاً جهت بالابردن ضریب امنیتی عهده دار بوده است.
پس از خاتمه ظاهری جنگ، حضور سپاه به طرق مختلف دستخوش برخورد‌های گوناگون گردید که از لحاظ حفظ مسائل امنیتی، پرواز، برای سپاه مشکلاتی ایجاد نمود و مجموعه تشکیلات موجود در فرودگاه با زنده کردن قوانین سابق خود، همه روزه مشکلاتی را برای سپاه ایجاد نموده و حضور سپاه را با طرح مسأله «نداشتن جایگاه قانونی» تخطئه می‌نمایند؛ لذا از جنابعالی که همواره در حل مشکلات، سپاه را یاری فرموده‌اید تقاضا داریم چنانچه نظر حضرت امام همچنان بر استقرار سپاه در فرودگاه هاست به هر نحو که مصلحت می‌دانید، مأموریت مذکور کتبا به سپاه ابلاغ گردد و مسئولین محترم کشور، مقررات و ضوابط لازمه بین سپاه و ارگان‌های دیگر را تصویب و به مراجع ذیربط ابلاغ نمایند.
(ضمنا عین گزارش واصله از فرماندهی سپاه فرودگاه‌ها تقدیم می‌گردد).
با احترام
ملتمس دعا - برادر شما - محسن رضایی
٦٧/٩/١٠»
متن پاسخ حضرت امام خمینی به محسن رضایی، فرمانده وقت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بدین شرح است:
«بسمه تعالی
جناب آقای محسن رضایی
فرمانده محترم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
با تشکر از زحمات ارزشمند سپاه پاسداران در حراست از هواپیماها و برخورد با هواپیماربایان و با ابلاغ سلام به آنان، سپاه پاسداران همچون گذشته مسئول حفاظت هواپیماها می‌باشد و در صورت ربوده شدن هواپیمائی سپاه مسئول می‌باشد.
روح الله الموسوی الخمینی
٦٧/١٠/١»
هواپیماربایی با توجه به جنبه‌های روانی و تبلیغاتی آن، همواره به‌مثابه یک ابزار و اهرم فشار در دست گروه‌ها و جریان‌های سیاسی و بعضاً شبه‌نظامی قرار داشته است. در طول پیروزی انقلاب اسلامی و به‌ویژه در دوران جنگ تحمیلی بار‌ها شاهد وقوع این نوع عمل در راستای مخاصمه و معانده با ایران از سوی دشمنان نظام و عناصر وابسته به آنان بودیم که شاید اوج آن به سال ۱۳۶۳ بازمی‌گردد که در گرماگرم جنگ تحمیلی رژیم بعث علیه ایران، دشمنان قصد داشتند با این قبیل اقدامات، امنیت و اقتدار نظام نوپای جمهوری اسلامی را خدشه‌دار کرده و توان دفاعی و ملی آن را زیر سؤال برده و قدرت چانه‌زنی آن را برای مذاکرات صلح تضعیف کنند.
به‌عنوان مثال در سال ۱۳۶۲ شاهد هواپیماربایی در خطوط هوایی ایران توسط برخی از عناصر سازمان منافقین بودیم. در دادگاه این دزدی بزرگ ۵ هواپیماربا صرفاً به جرم هواپیماربایی و نه گروگان‌گیری محاکمه شدند. روند جلسه دادگاه به نحوی بود که کانال یک تلویزیون فرانسه، آن را یک جلسه سیاسی برای محاکمه جمهوری اسلامی ایران خواند. البته گاهی اوقات مسیر این سناریو در جهتی بوده است که با انجام هواپیماربایی از خطوط دیگر کشورها، انگیزه این اقدام را با تحولات سیاسی - اجتماعی ایران پیوند زده و بهره‌برداری‌های سیاسی، امنیتی از آن را به نفع خود و به ضرر جمهوری اسلامی رقم بزنند.
هواپیماربایی، حربه‌ای ناموفق علیه انقلاب اسلامی
سردار سرتیپ دوم پاسدار احمد حق طلب فرمانده اسبق سپاه حفاظت هواپیمایی انصارالمهدی (عج) درباره نقش منافقین در این هواپیماربایی با ذکر خاطره ای می گوید: در یکی از این عملیات‌ها ۵ نفر از منافقین شرکت داشتند، یک زن با ۴ مرد. در ارتفاع ۲۰، ۳۰ هزار پایی و با هواپیمای پر از مسافر. آن‌ها مجهز به اسلحه و نارنجک بودند. منافقین اسلحه می‌کشند و درگیر می‌شوند. بچه‌های امنیت پرواز ۴ نفر از این‌ها را در هواپیما می‌کشند، در صورتی که نه یک تیر به هواپیما می‌خورد و نه یک تیر به یک مسافر اصابت می‌کند؛ با دقت و ظرافت؛ این‌ها را می‌گیرند و هواپیما برمی‌گردد.
وی ادامه می دهد که یکی از عملیات‌هایی که فیلم آن با عنوان ارتفاع پست توسط ابراهیم حاتمی‌کیا ساخته شد، یک هواپیمای کوچک دوموتوره را از بندرعباس می خواستند ببرند دبی، آن‌ها تمام بلیط‌ها را می‌خرند و به صورت خانوادگی سوار هواپیما می‌شوند. گفتند همه همدیگر را می‌شناسیم اگر غریبه‌ای باشد او امنیت پرواز است.
اتفاقاً یک مسافر زودتر یک بلیطی خریده بوده و یک مسافر هم غیر از آن‌ها بوده، هر بار آقای باجلانی که امنیت این پرواز را بر عهده داشت و این ماجرا را برای من تعریف می‌کرد، من تحت تاثیر قرار می‌گرفتم. نه تنها من هر کسی این ماجرا را می‌شنید تحت تاثیر قرار می‌گیرد، وی دو تیر می‌خورد و ۴۰ ضربه چاقو در شکم او فرو کرده بودند و او مقاومت کرده بود. می‌گفت «من خودم را رساندم پشت در اتاق کابین خلبان که آن‌ها نتوانند بروند داخل، چون اگر می‌رفتند داخل کار تمام بود. به آن‌ها هم گفتم در را از داخل قفل کنید».
تیر آن‌ها تمام شد، فشنگ‌های او هم تمام شده بود، حالا آن‌ها چاقو کشیده بودند و چند بار به او حمله کرده بودند و خون زیادی از او رفته بود، گفت آن‌ها که می‌آمدند دیگر چشمم سیاهی می‌رفت و صدا‌ها را گُنگ می‌شنیدم، هر چند لحظه سرم را می‌آوردم بالا می‌دیدم این‌ها دارند نزدیک می‌شوند یک فریاد می‌زدم یا زهرا، می‌گفت قدرت این فریاد آنقدر بود که آن‌ها که چند نفر بودند و من یک نفر بودم ـ یکی از آن‌ها هم تیر خورده بوده و بیهوش شده بود البته زنده ماند ـ عقب می‌رفتند و می‌ترسیدند گفت دوباره چند دقیقه بعد پچ‌پچ می‌کردند که الان هواپیما می‌رسد زودتر باید اقدام کنیم، او بیهوش است، گفت دوباره نزدیک می‌شدند من یاحسین می‌گفتم، دستم را که اسلحه بود می‌آوردم بالا، البته اسلحه هم خالی بود، دوباره این‌ها فرار می‌کردند.
یک لحظه که او به هوش بوده هماهنگ می‌کند هواپیما برگردد به بندرعباس، بعد می‌گوید ما که نزدیک باند شدیم این‌ها دیدند رو دست خوردند آن‌ها فکر می‌کردند هواپیما دارد در دبی می‌نشیند دیدند نه هواپیما برگشته است بندرعباس، باند و زمین برای آن‌ها آشنا بوده، آخرین اقدام آن‌ها این بوده که بیایند او را از جلوی در بردارند ببرند در کابین. او می‌گفت «آنقدر از من خون رفته بود که نفر اصلی روی خون من سُر خورد و افتاد روی سینۀ من و من با توانی که داشتم او را نگه داشتم که نتواند بلند شود تا دیگر چرخ‌های هواپیما روی زمین خورد.»
حفاظت از هواپیماها در ایران چه تفاوتی با خارج دارد؟
سردار سرتیپ دوم پاسدار صفرعلی موسوی فرمانده سابق سپاه حفاظت هواپیمایی گفت: اصول روند تامین امنیت پرواز‌ها در تمام دنیا به شکل مشترکی انجام می‌شود، اما در برخی موارد نحوه انجام این عملیات‌ها با سایر دنیا متفاوت است. در بحث پیشگیری‌ها و اقدامات در حوزه زمینی اشتراکاتی هست، اما در بحث روش‌ها و تاکتیک‌ها تفاوت‌های زیادی با یکدیگر وجود دارد. اصولاً روش‌ها و تاکتیک‌های ما مختص به خودمان است و سایر کشورها نیز بدین گونه عمل می‌کنند. در این حوزه هر کشور و هر سیستم امنیتی تاکتیک‌های خاص خود را برای تامین امنیت پروازی خود اتخاذ می‌کند. به طور مثال تامین امنیت هواپیما‌های رژیم صهیونیستی حتی در فرودگاه‌های اروپا هم به وسیله تانک و نفربر انجام می‌شود.
وی درباره تجهیزات مورد استفاده در سپاه حفاظت هواپیمای نیز ادامه داد: تجهیزات ما به دو شکل تامین می‌شود، اولین مورد تامین تجهیزات امنیتی توسط سپاه حفاظت هواپیمایی بوده که معمولا تجهیزات به روز و طبق استاندارد‌های روز دنیا است. تجهیزات مربوط به بازرسی هم توسط شرکت فرودگاه‌ها تامین می‌شود که این تجهیزات با وجود تحریم‌ها در بیش از ۸۰ درصد فرودگاه‌های سطح کشور تهیه شده که تامین کننده امنیت کشورمان و همچنین تامین کننده امنیت کشور‌های اروپایی است. بسیاری از سازندگان دستگاه‌های کنترل و بازرسی نظیر ایکس-ری به ما مراجعه کرده و ما به عنوان بهره بردار نظرات خود را درباره عملکرد این دستگاه‌ها و برخی اشکالات فنی به آن‌ها ارائه کردیم تا این موارد را اصلاح کنند و ما این آمادگی را داریم تا به طور تدریجی دستگاه‌های ساخت داخل را با دستگاه‌های خارجی جایگزین کنیم. برای ورود این دستگاه ها، شرکت‌های سازنده پس از تائید کیفیت و کارایی دستگاه‌ها توسط سپاه حفاظت هواپیمایی با شرکت فرودگاه‌های کشور قرارداد همکاری منعقد می‌کنند.
هواپیماربایی که با هوشیاری سپاه ناکام ماند
مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه می‌نویسد: ۲۱ شهریورماه امسال یک فروند هواپیمای مسافربری ایرباس که از تهران به مقصد شیراز پرواز کرده بود، ربوده شد، اما با ابتکار خلبان و دخالت نیرو‌های امنیت پرواز، هواپیما در اصفهان به زمین نشست و هواپیماربایان پس از درگیری، دستگیر شدند. همچنین چند روز بعد در بیست و ششم شهریورماه، یک اقدام دیگر به‌منظور هواپیماربایی در ایران عقیم ماند. سه نفر که می‌خواستند هواپیمای مسافری شرکت هواپیمایی ایران را در یک پرواز داخلی بربایند، شناسایی و قبل از ورود به هواپیما به‌وسیله مأموران امنیتی دستگیر شدند. در سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ و پس از پایان جنگ تحمیلی نیز چندین عملیات هواپیماربایی در خطوط هوایی ایران رخ داد که همگی با هوشیاری مأمورین و تدبیر سیاسی مقامات جمهوری اسلامی ناکام ماند و نتیجه‌ای برای عاملان و دشمنان نظام به همراه نداشت. سپاه حفاظت هواپیمایی تا کنون به نحوی عمل کرده که نه تنها موجب تحسین دوستان شده است, حتی برخی کارشناسان غربی هم لقب گارد آهنین سپاه پاسداران را به این نیرو داده‌اند.
به نظر می‌رسد هدف اصلی دشمنان از توسل مجدد به این اقدامات سخیف و کور جدای از ناامن جلوه دادن امنیت قلمرو هوایی ایران، به چالش کشیدن امنیت ملی جمهوری اسلامی و ضربه‌پذیر بودن آن و بهره‌وری سیاسی و تبلیغاتی از آن باشد. آن هم در شرایطی که جمهوری اسلامی در منطقه ملتهب غرب آسیا از اقتدار و امنیت مثال‌زدنی برخوردار است.
