در پی تشدید تنش بین قطر و 4 کشورعربی مرزهای زمینی، هوایی و دریایی کشورهای همسایه روی قطر بسته شده، از این رو فرصت قابل توجه سیاسی و به تبع آن اقتصادی پیش روی ایران باز شده است. مساله مهمی که بسیار حائز اهمیت است استفاده و سرعت عمل ایران در به دست آوردن بازارهای قطر و بهره برداری های تجاری است.
در این بین نقش وزارت خارجه و استفاده از دیپلماسی اقتصادی مطلوب می تواند راهگشا باشد. شناخت نیازمندی‌های بازارهای قطر و بازاریابی برای کالاهای ایرانی از ضروریاتی است که سفارت ایران در قطر می تواند در ایجاد آن تاثیرگذار باشد. اینکه وزرات خارجه در دیپلماسی اقتصادی در شرایط عادی و فوق العاده ای چون شرایط امروزی در موضوع کشورهای عربی و قطر تا چه حد موفق عمل می کند موضوع گفتگوی ما با دکتر حسین رویوران، کارشناس سیاسی و غرب آسیاست.
رویوران با بیان اینکه سیاست خارجی باید امتداد اهداف داخلی باشد گفت: بی شک سیاست خارجی باید بازتاب و امتدادی از اهداف داخلی در خارج از مرزها باشد؛ به عبارت دقیق تر سیاست خارجی هیچ گاه و تحت هیچ شرایطی جدا از مسائل داخلی قرار نمی گیرد؛ از این رو وزارت خارجه علاوه بر فعالیت های خاص خود عهده دار وظایفی است که به مسائل داخلی مرتبط است که از آن میان می توان به موضوع اشتغال، افزایش تولید و فائق آمدن بر بیکاری اشاره کرد.
وی با اشاره به وظیفه وزارت خارجه در رونق اقتصادی کشور افزود: اساسا سیاست خارجی هر کشوری باید درراستای پیشرفت و توسعه کشور و مبتنی بر توسعه پایدار برنامه ریزی شود. از مهمترین موضوعاتی که وزارت خارجه باید در سفارتخانه های خود بدان اهتمام داشته باشد توجه به فرصت های اقتصادی است که می تواند در رونق اقتصادی کشور موثر باشد. توجه به ظرفیت های داخلی و آگاهی از نیازهای کشور هدف از جمله مسائلی است که اگر از سوی وزارت خارجه دنبال شود در اقتصاد کلان کشور تاثیرگذار خواهد بود. بی شک سفارتخانه های جمهوری اسلامی ایران می توانند در امر بازاریابی کالای ایرانی مثمرثمر واقع شوند و با ارتباط با پیمانکاران داخلی درهای صادرات و رونق اقتصادی را به روی کشور باز کنند.
وی دراین باره افزود: هر چند وزارت خارجه یک ارگان رسمی است اما قطعا توجه به ظرفیت های اقتصادی داخلی و آگاهی از نیازهای روز جهان می تواند منجر به ایجاد فرصت های شغلی برای بسیاری ازجوانان جویای کار شود. پر واضح است که مسئولین وزارت خارجه در کنار اولویت های سیاست خارجی باید به اولویت های اقتصادی کشور توجه داشته باشند و با تیزهوشی و بسترسازی های لازم ظرفیت عظیم ملی ایران را درامر صادرات و رونق اقتصادی سازماندهی کنند.
این کارشناس سیاسی در پاسخ به این سوال که در موضوع قطر چه فرصت های اقتصادی پیش روی ماست گفت: عربستان سعودی در امور داخلی قطر دخالت می کند و درتلاش است تا اراده خود را به این کشور دیکته کند. برآیند این ماجرا تاکنون این است که قطر تسلیم دیپلماسی زورخاندان سعودی نشده است؛ از این رو ایران از چند جهت باید به این موضوع اهمیت دهد. ایران همواره حامی سیاستی است که مبتنی بر احترام به حاکمیت داخلی باشد از این رو عدم پذیرش شروط عربستان و دخالت این کشور در قطر برای ما باید حائز اهمیت باشد چراکه جمهوری اسلامی ایران نیز مخالف سیاست دخالت سعودی در منطقه است، به همین دلیل در این مساله ما از موضوع عدم دخالت در امور داخلی سایر کشورها استقبال می کنیم.
رویوران کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: دوم اینکه عربستان مجری سیاست های آمریکا در منطقه است و چون آمریکا نگران سیاست خارجی قطر است خاندان سعودی با چراغ سبز اآمریکایی درصدد برخورد با قطر برآمده اند از این جهت که جمهوری اسلامی ایران نیز سیاست زورگویی و قلدری را بر نمی تابد با قطر هم عقیده است و در برابر زورگویان ایستادگی می کند.
رویوران بی توجهی دولت و وزارت خارجه نسبت به بحران تحریمی قطر را نوعی فرصت سوزی عنوان کرد وگفت: با توجه به اینکه اینک عربستان سعودی راه های هوایی، دریایی و زمینی خود را بر قطر بسته طبیعی است جمهوری اسلامی ایران به دلایل سیاسی و اقتصادی نیازمندی‌های قطر را تا حد ممکن تامین کند. بسیاری از مواد غذایی قطر به صورت روزانه از طریق اردن و عربستان وارد این کشور می‌شد از این رو سرعت عمل در تامین اقلام خوراکی مورد نیاز قطر بسیار حائز اهمیت است. به هر حال مسائلی که در سیاست خارجی قطر ایجاد شده فرصتی اقتصادی را پیش روی جمهوری اسلامی ایجاد کرده که نباید آن را نادیده گرفت. بی توجهی به این مهم به معنای فرصت سوزی واز دست دادن یک فرصت خوب اقتصادی است.
وی در پایان ضمن انتقاد از عدم توجه وزارت خارجه به چنین فرصت هایی گفت: اساسا سیاست خارجی امتداد سیاست داخلی است. زمانی که مقام معظم رهبری یکی از مهمترین اولویت های کشور را افزایش تولید و اشتغال جوانان عنوان می کنند پس اولویت وزارت خارجه و سیاست خارجی ما باید بر استفاده از فرصت ها قرار بگیرد هر چند که متاسفانه سیاست ها حاکی از آن است که وزارت خارجه توجه چندانی به استفاده از فرصت ها را ندارد و اولویت دیگری غیر از دغدغه هایی دارد که نیاز امروز اقتصاد کشور است. لذا به نظر می رسد وزارت خارجه باید اولویت های داخلی را از طرف سفارتخانه های خود پیگیری کند ودر فرصت به دست آمده در بحران قطر با دفاع از استراتژی قطر، منافع اقتصادی کشور را در اولویت و فوریت برنامه های خود قرار دهد.
