کنترل قیمت‌ها حلقه گم شده این روزهای بازارها

در حالی که این روزها رکود اقتصادی دامن بازارهای مختلف را گرفته و بالا بودن نرخ بسیاری از کالاهای اساسی و خدمات باعث شده تا مردم عطای آن را به لقایش ببخشند، آنهایی که قصد خرید هم دارند دربازارهای مختلف سرگردانند چرا که قیمت‌های یک کالای مشابه در بازار آنقدر متفاوت است که خریداران را سردر گم و کلافه می کند. خریداران می گویند از یک طرف می ترسند با خرید کالای ارزانتر، جنس تقلبی نصیبشان شود و از سوی دیگر ارزان فروش‌ها مدعی هستند که کالای ارزان آن‌ها مشابه همان کالایی است که گران‌تر فروخته می شود!کارشناسان اقتصادی اما معتقدند، عوامل مختلفی را می‌توان برای وجود چنین معضلی برشمرد، اما به‌قطع مشکلات ناشی از ساختار نظام توزیع کشور و کمبود نظارت جدی و قانونمند اصلی‌ترین دلیلی است که توزیع‌کنندگان را مجاب می‌کند بدون هیچ واهمه‌ای قیمت دلخواه خود را بر کالا و خدمات اعمال

کارشناسان اقتصادی اما معتقدند، عوامل مختلفی را می‌توان برای وجود چنین معضلی برشمرد، اما به‌قطع مشکلات ناشی از ساختار نظام توزیع کشور و کمبود نظارت جدی و قانونمند اصلی‌ترین دلیلی است که توزیع‌کنندگان را مجاب می‌کند بدون هیچ واهمه‌ای قیمت دلخواه خود را بر کالا و خدمات اعمال کنند.

کنند.

دردسرهای خرید یک آبمیوه گیری در امین حضور

محمد 22 ساله با همسر 18 ساله اش که تازه قدم به روزهای پر فراز و نشیب زندگی مشترک گذاشته اند برای خرید یک آبمیوه گیری در سه راه امین حضور سرگردان شده اند چرا که نمی دانند آبمیوه گیریی که می خواهند را از مغازه های گران فروش تر بخرند یا ارزان تر!

محمد در این خصوص به خبرنگار «راه نو» می گوید: با وجود اینکه من و همسرم دقیقا می دانیم چه مدل آبمیوه گیری می خواهیم اما 3 ساعت است که در بازار سرگردانیم چرا که از 10 مغازه اینجا هر کدام یک قیمت برای این آبمیوه گیری به ما داده اند!

او ادامه می‌دهد: یک می کند جنس من مرغوب تر است، ان یکی مدعی است که نوع تقلبی و چینی این مدل در بازار است که با اصل ان مو نمی زند و از سوی دیگر ارزان فروش تر ها مدعی رعایت انصاف و عدلل هستند و گرانفروش ها را متهم می کنند و در این میان همسر من سرگردان شده که حرف کدام یک را بپذیرد!

این خریدار در پایان می گوید: به دلیل اجناس تقلبی که دربازار لوازم خانگی هست به راستی حق را به همسرم می دهم که نتواند تصمیم بگیرد اما سوال من از مسئولین این است که آیا به راستی نظارتی بر بازارها هست یا خیر و آیا قیمت گذاری ها واقعا روی حساب و کتاب است؟!

خودرو بخرم یا نه؟!

سارای 32 ساله که یک مادر جوان مجرد است نیز با مشکلی مشابه با محمد و همسرش روبه روست اما این بار برای خرید خودرو. او که برای به مهد بردن فرزند 4 ساله اش به خودرو نیاز دارد به راه نو می گوید: الان 2 هفته است که با برادرم سایت های مشهور فروش خودرو و نیازمندی های همشهری را زیر و رو کرده ایم و به حداقل 10 نمایشگاه فروش خودرو سر زدیم اما یه پراید مدل 93 و 94 با شرایط مشابه در بازار چند قیمت متفاوت دارد که نمی دانیم باید به کدام قیمت اعتماد کنیم.

نکته مهم اما اینجاست که امروز با وجود گذشت 26 سال از نگارش اولین برنامه توسعه در ایران و تدوین و اجرای انواع برنامه‌های اصلاحی، به‌ویژه از سال 1384 همچنان گسترش شبکه توزیع ناسالم از مهم‌ترین مشکلات دولت است که باید در این زمینه چاره‌اندیشی شود.

او ادامه می دهد: برای فهمیدن وضعیت خودروها حتما به کارشناس خودرو نیاز است که نمی شود او را هم برای هم خودرویی که بازدید می کنی همراه کرد اما در هر حال قیمت ها آنقدر متفاوت است و تفاوت‌های عجیب و غریب دارد که می ترسی خودروی ارزان تر پیشنهاد شده عیب و ایراد بزرگ پنهانی داشته باشد!

سارا در پایان می گوید: این طور که متوجه شدم در بازار خودرو فروشنده هر چه زورش می رسد از خریدار می گیرد و نرخ ثابتی وجود ندارد.

پیچ و خم های خرید مسکن

شاهین 54 ساله به همراه همسر و دو فرزندش نیز یک ماهی است به دنیال خانه در غرب تهران می گردند اما دریغ از یک خانه مناسب با نرخ مناسب.

او به خبرنگار راه نو می گوید: حالا که بعد از 24 سال زندگی مشترک آنقدر پول دارم که بتوانم یک خانه 60 متری بخرم، قیمت ها در بازار آنقدر متفاوت و مختلف است که یک ماه است سرگردان این بنگاه و آن بنگاه شده ایم.

شاهین ادامه می دهد: با این که می گویند بازار خرید و فروش مسکن راکد است و خانه ارزان شده اما خانه مورد پسند ما دریک محله با خانه ای با شرایط مشابه در همان محل اما با نقشه ای که باب پسند ما نیست از متری 200 هزارتومان تا 500 هزار تومان تفاوت قیمت دارد و کسی هم پاسخگو نیست و بنگاه ها می گویند این نرخ صاحبخانه است!

شاهین تاکید می کند: برای اجاره خانه که وضعیت از این هم بدتر است و هر که هر چه می تواند از مستاجر اجاره می گیرد!

نبود سیستم های درست نظارت بر قیمت ها ، عملکرد نادرست سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و اتحادیه های صنفی در این خصوص و نبود ابزار های کنترلی لازم در این زمینه باعث شده که مشتریان روز به روز ناراضی تر از چند نرخی بودن کالاها، در بازارهای مختلف سرگردان شوند و کسی هم در این خصوص پاسخگو نباشد.

بنا بر نگاه میدانی خبرنگار راه نو به سایر بازارها از جمله بازار موبایل و لب تاب، بازار کیف و کفش و... همه بازارها وضعیت مشابه با آنچه روایت شد را دارند و به نظر می رسد کنترل قیمت‌ها حلقه گم شده این روزهای بازارها است.

ایراد کار کجاست؟

امروزه ساختار نظام توزیع در ایران به گونه‌ای است که نه تنها توزیع کالاها و خدمات با صرف زمان و هزینه مناسب صورت نمی‌گیرد، بلکه استانداردهای مورد نیاز برای سلامت محصول و بهداشت در حمل ونقل، نگهداری و پخش کالا و خدمات به‌ویژه در بخش کشاورزی رعایت نمی‌شود، ضمن آنکه این نظام تمایل زیادی برای استفاده از ابزار و روش‌های نوین توزیع کالا و خدمات نیز ندارد. وجود چنین اشکالاتی به‌قطع به گسترش کانال‌های توزیع غیررسمی از جمله قاچاق دامن می‌زند و همین قاچاق موجب چند نرخی شدن کالاها در بازار و ضرر واردکنندگان مجاز می شود.

از سوی دیگر نبود سیستم های درست نظارت بر قیمت ها ، عملکرد نادرست سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و اتحادیه های صنفی در این خصوص و نبود ابزار های کنترلی لازم در این زمینه باعث شده که مشتریان روز به روز ناراضی تر از چند نرخی بودن کالاها، در بازارهای مختلف سرگردان شوند و کسی هم در این خصوص پاسخگو نباشد.