تبلیغات جزء لاینفک دنیای امروز است. تبلیغاتچیها حتی از نصب بیلبورد و بنر در سطح شهرها فراتر رفتهاند و از هر امکانی برای تبلیغ کالاهای تجاری، فرستادن پیامهای خاص و تاثیرگذاری بر شهروندانی که ساعاتی از شبانه روز را در فضای عمومی به سر میبرند، استفاده میکنند. در سالهای اخیر علاوه بر اینکه شاهد اوج گرفتن تبلیغات در مترو بودهایم، اتوبوسهای شهری نیز به بنرهای متحرکی تبدیل شدهاند که کالایی خاص را تبلیغ میکنند یا پیامی ویژه به دیگران منتقل می کنند.
روز گذشته بود که اقبال شاکری رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران گفت: هر گونه تبلیغ بر شیشه اتوبوسها ممنوع است چرا که اتوبوسهای شهر با این تبلیغات شبیه به اتوبوس زندانها شده و مسافران داخل اتوبوس نمیدانند که در کجا هستند و حتی پنجره اتوبوسها امکان باز و بسته شدن ندارد.
تبلیغات بر روی بدنه و شیشه اتوبوسها و و سایل نقلیه عمومی مزایا و معایبی دارد که باید درست مورد بررسی قرار بگیرد. تبلیغات و آگهی بر روی اتوبوس یکی از موثرترین و جذابترین نوع تبلیغات است، این نوع تبلیغات را میتوان بیلبوردهای متحرک نامید. در این شیوه به دلیل اینکه اتوبوس در سطح شهر در حال تردد است ، محدوده وسیعی از شهر و میلیونها بیننده را تحت پوشش تبلیغات قرار میدهد و طیف وسیعی از مخاطبین از شمال شهر تا جنوب شهر و از شرق تا غرب را دربر میگیرد، این نوع تبلیغات به دلیل هزینه پایین نسبت به سایر تبلیغات و تاثیرگذاری بالا ، همچنین به دلیل نزدیکی زیاد تبلیغات به مخاطب از لحاظ ارتفاع اتوبوس از جمله محبوبترین نوع تبلیغات در میان صاحبان برند و محصولات است.
تبلیغات بر بدنه اتوبوس یکی از پیشرفتهترین شکل تبلیغات محیطی اماکن عمومی شهر به شمار میرود. از طریق اتوبوس آگهی میتوان تبلیغات سهبعدی روانی ایجاد کرد که مدام در سطح شهر در حال رفت و آمد هستند و از این طریق میتوانند ارتباط نزدیکی با مخاطبان خود برقرار کنند.
اما یکی از معایب این آگهیهای به اصطلاح متحرک این است که فرد درون اتوبوس هیچ اشرافی به بیرون از محیط وسیله نقلیه ندارد و از دیدن مناظر طبیعی محروم است. مشکل دیگر این طرح این است که تا زمانی که اتوبوس در ایستگاه توقف نکرده است، مسافر نمیتواند بیرون را ببینید و بداند در کدام محدوده یا ایستگاه است و همین موضوع باعث ازدحام شدید جمعیت هنگام سوار و پیاده شدن میشود.
از دیگر معایب آگهیدار بودن بدنه و شیشه اتوبوسها این است که مسافر خود را در درون یک قفس حس میکند، جون تقریبا ارتباطی با بیرون و محیط خارج از اتوبوس ندارد، و در فصل گرما مسافرانی که داخل اتوبوسها هستند بر اثر این تبلیغات بر روی شیشهها احساس گرمای شدیدی میکنند و در صورت خراب بودن کولر و سیستم تهویه اتوبوس چون پنجره اتوبوسها نیز امکان باز و بسته شدن ندارد جهنمی در داخل اتوبوس ایجاد میشود.
همانطور که گفته شد از مزایای تبلیغات بر روی اتوبوسها میتوان به متحرک بودن و دسترسی آسان اگهی اشاره کرد. اما همین مزیت میتواند یک عیب نیز بزرگ باشد، زیرا این تبلیغات پر زرق و برق روی بدنه و شیشههای اتوبوسها ذهن را درگیرمیکند که این موضوع هم برای رانندگان خطرناک است و هم برای عابران پیاده؛ چرا که منجر به تصادف می شود.
مزایای تبلیغات بر روی بدنه وسایل نقلیه عمومی
کاهش نرخ کرایه ها و درآمد زایی برای رانندهها
تولید شغلهای جدید
ارتقای فرهنگ شهروندی
قیمت مناسب تبلیغات بر روی وسایل نقلیه عمومی
تنوع بصری در سیمای شهری
معایب تبلیغات بر روی بدنه وسایل نقلیه عمومی
به دلیل ابعاد کوچکتراتوبوسها و تاکسیها نسبت به بیلبوردهای عظیمالجثه، وسایل نقلیه عمومی فضای کمتری برای تبلیغ در اختیار دارند.
تبلیغات اتوبوسها شهری در اکثر موارد به صورت یک تابلو یا یک نوار روی بدنه است که یکدستی رنگ وسیله را از بین میبرد.
از بدنه اتومبیلهای شخصی به ندرت برای تبلیغات استفاده میشود.
از بین بردن تمرکز رانندهها و عابران
برابر ماده 207 آیین نامه راهنمایی و رانندگی نصب هر نوع علائم و الصاق یا نصب یا نقش هر نوع آگهی، نوشته، عکس و نوشتن عبارات و ترسیم نقوش روی شیشهها یا بدنه درونی یا بیرونی وسیله نقلیه به منظور تبلیغ، نمایش و مانند آن ممنوع است مگر بر اساس ضوابطی که به پیشنهاد شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور به تصویب وزیر کشور و در مورد جادهها به تصویب وزارت راه و ترابری برسد.
برابر ماده 8 آیین نامه پلیس راهور هر نوع تبلیغ در داخل و خارج خودروهای شرکتی ممنوع بوده واینگونه خودروها صرفا مجاز به درج نام شرکت برابر ضوابط و مشخصاتی که توسط پلیس راهور ناجا تدوین میگردد خواهند بود.
برابر جدول تخلفات کد 2069 نصب هر گونه علایم یا الصاق هر نوع نوشته، آگهی و تصاویر بر بدنه خارجی وسایل نقلیه و قسمت درونی وسایل نقلیه عمومی مسافربری بدون داشتن مجوز لازم در مراکز استان ها مبلغ 300000 ریال جریمه پیشبینی شده است که پلیس در صورت روئیت با متخلفین برخورد می کند.
ضوابط تبلیغات در ناوگان حمل و نقل عمومی کشور (ابلاغی وزارت کشور به شماره 121930/1/3/37 مورخ 89/8/11)
ماده 207 آییننامه راهنمای و رانندگی یازده ماده با تبصرههای فراوان دارد که ماده پنجم آن مربوط به قوانین اتوبوسها است. انواع تبلیغات مجاز در بدنه خارجی اتوبوسها و مینیبوسها، صرفاً بر روی بدنههای طرفین (راست و چپ)، مجاز بوده و بر روی بدنههای جلو و عقب ممنوع است.
تبصره1: هر نوع تبلیغات در خارج اتوبوسها و مینی بوسها بر چراغها و شیشهها (جلو، عقب، طرفین، آیینهها) ممنوع است.
تبصره2: انواع تبلیغات در خارج اتوبوسها و مینی بوسها صرفاً میتواند به صورت تصاویر ثابت باشد.
تبصره3: تردد اینگونه خودروها در معابر برون شهری ممنوع است.
حال باید دید که ایا وسایل نقلیه عمومی همچون B.R.T مجوز درج آگهی بر روی بدنه و شیشه خود را دارند یا دستهای پشت پرده راه را برای آنان باز کرده است...