هواشناسی: زمستان گرمی پیش‌رو داریم

به گزارشافکارخبر،این‌بار شایعه‌ها درست از آب درآمده است. حالا ٣ روز می‌شود که در شبکه‌های اجتماعی عکس نامه‌ای دست به دست می‌شود که از وزارت نیرو به سازمان‌های زیرمجموعه‌اش فرستاده شده است؛ نامه‌ای که وزیر نیرو برای مسئولان مختلف دستگاه‌های زیرمجموعه این وزارتخانه فرستاده و در آن درباره زمستان سخت امسال و وقوع پدیده «ال نینو» هشدار داده شده است. بعد از آن هم نامه دیگری از وزیر نیرو منتشر شد که در آن خطاب به معاون وزیر در امور برق و انرژی آمده: «طبق گزارش‌های واصله، در فصول پاییز و زمستان پیش‌ رو و به‌ویژه در ماه‌های مهر و آبان به‌دلیل بروز ال‌نینوی قوی، احتمال وقوع زمستان بسیار سرد و بارش‌های زیاد در ایران وجود دارد. در این صورت، احتمال روی‌آوری به گرمایش توسط برق، افزایش خواهد یافت.»

بعد از انتشار این نامه در شبکه‌های مجازی و تمام شایعه‌هایی که در این‌باره میان کاربران این شبکه‌ها درباره زمستان سخت امسال رد و بدل شد، ٢ روز پیش این سازمان مدیریت بحران بود که با صدور اطلاعیه‌ای نخستین واکنش را به این موضوع نشان داد؛ واکنشی که احتمال صحت این نامه را به یقین تبدیل کرد. در این اطلاعیه آمده است: «پیرو نامه‌ وزیر نیرو درخصوص احتمال وقوع زمستان بسیار سرد و پدیده ال‌نینو در پاییز و زمستان امسال به‌ویژه در ماه‌های آبان و آذر، همچنین بارش‌های زیاد و وقوع سیل شدید در کشور، ضروری است ضمن اطلاع‌رسانی به سازمان‌ها و ارگان‌ها، برنامه‌ریزی‌های لازم در راستای ارتقا، حفظ آمادگی و اقدامات لازم در دستور کار قرار گیرد.»

بعد از انتشار این اطلاعیه، مرتضی اکبرپور، معاون آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور گفت که سامانه سرمای شدید در راه ورود به کشور است و وزیر نیرو هم در این‌باره به سازمان مدیریت بحران هشدارهایی داده است: «بر همین اساس این سازمان به استانداران اعلام کرده است که با توجه به ورود سرمای شدید در کشور اقدامات پیشگیری از حوادثاحتمالی را انجام دهد. در این ابلاغیه به استانداران آمده است که نسبت به لایروبی مسیرهای آب اقدام کنند تا شاهد افزایش خسارات هنگام حوادثاحتمالی و سیلاب‌ها نباشند.» بعد از او، احمد صادقی، رئیس ستاد مدیریت بحران تهران هم گفته است که این نامه دو، سه هفته قبل از سوی رئیس ستاد مدیریت بحران کشور صادر شده است: «اما این مسأله، رخداد عجیبی نیست. گویا کل جهان با تغییرات اقلیمی روبه‌رو شده است و پیش‌بینی می‌شود ایران هم از این قاعده مستثنی نباشد. این نامه تنها برای آمادگی سازمان‌های ذیربط برای مواجهه با حوادثطبیعی احتمالی صادر شده و نباید باعثنگرانی شود.»

او گفته قرار است هفته آینده جلسه‌ای با حضور سازمان‌های مرتبط تشکیل شود و در مورد چگونگی مواجهه با رخدادهای احتمالی تصمیم‌گیری و هماهنگی‌های لازم انجام شود. از سوی دیگر، حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران هم گفته است که برنامه‌ریزی لازم برای گازرسانی مطلوب در زمستان امسال صورت گرفته است و حداکثر گاز به نیروگاه‌ها تحویل داده خواهد شد: «در زمستان امسال با هدف جلوگیری از آلودگی هوا و مصرف کمتر مازوت و گازوییل و صادرات این محصولات، روزانه ٨٥ تا ٩ ‌میلیون مترمکعب گاز به نیروگاه‌ها تحویل داده می‌شود. براساس پیش‌بینی‌ها، پدیده آب و هوایی ال‌نینو در راه است که گویا سرمای بسیاری را به همراه دارد. همه تمهیدات لازم را برای گازرسانی مطلوب در زمستان امسال اندیشیده‌ایم و امیدواریم مردم نیز با مصرف درست انرژی، ما را در این امر یاری کنند.» سازمان امداد و نجات هلال‌احمر هم از این قافله عقب نمانده است.

٢ روز پیش ناصر چرخساز، رئیس سازمان امداد و نجات هلال‌احمر از آماده‌باش کامل برای اجرای طرح زمستانه خبر داده و گفته است که نیروهای امدادی با بکارگیری خودروهای امدادی‏، پوشش حوادثو سوانح احتمالی را انجام خواهند داد: «اطلاعیه ستاد مدیریت بحران به تمامی ارگان‌های ذیربط ازجمله سازمان امداد و نجات هلال‌احمر ارسال شده است. این اطلاعیه، سازمان امداد و نجات تمامی نهادهای استانی را در آماده‌باش کامل قرار داده است. سازمان همیشه در آماده‌باش کامل است تا در زمان بحران بتواند وضع را مدیریت کند؛ چرا که بحران و حادثه هیچ گاه خبر نمی‌دهد.»

سازمان هواشناسی: زمستان گرمی پیش رو داریم، نه سرد!


در میان همه این اطلاعیه‌ها و اظهارنظرها، مسئولان یک سازمان می‌گویند که پاییز و زمستان سرد را قبول ندارند و زمستان امسال نه‌تنها سرد نیست که گرم است. مثلا، احد وظیفه، مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی دیروز در این‌باره گفته است که فصل پاییز و ماه‌های ابتدایی زمستان نه‌تنها سردتر نخواهد بود، بلکه دمای هوا، گرم‌تر از حد نرمال پیش‌بینی شده است: «براساس مدل‌های اقلیمی، دمای زمستان امسال در ایران به‌طور میانگین حدود ١ تا ١, ٥ درجه گرم‌تر از شرایط نرمال خواهد بود. میزان بارندگی برای بخش‌هایی از کشور شامل غرب و جنوب غرب بیشتر از حد نرمال پیش‌بینی شده است.

آمار ارایه شده در مدل‌های اقلیمی تقریبی است و با احتمال و خطا مواجه است و اگر برای یک منطقه بارش نرمال یا بالاتر از حد نرمال بیان شده، ٥ ‌درصد احتمال دارد این پیش‌بینی درست باشد.» او گفته اعتقاد نداریم به این‌که زمستان سردی پیش‌ رو است: «براساس مدل‌های اقلیمی نه‌تنها زمستان سردتر از شرایط نرمال نخواهیم داشت، بلکه احتمالا این فصل گرم‌تر از شرایط نرمال خواهد بود.» مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی با بیان این‌که نیمه اول بهار تا اواخر اردیبهشت، آبان‌ماه و فصل زمستان مهم‌ترین فصول و ماه‌ها برای بارش کشور است، به «ایسنا» گفته است: «عمده بارش‌های ایران بارش‌های فصل سرد‌ سال است و در این میان برخی اعلام کرده‌اند امسال با وجود ال‌نینو می‌توانیم شرایط پربارشی در فصل‌های پاییز و زمستان داشته باشیم.»

او با بیان این‌که این مطالعات می‌خواهد روشن کند پدیده ال‌نینو در اقلیم کشور چه شرایطی ایجاد می‌کند، ادامه داده است: «نتایج برخی از این مطالعات آکادمیک حاکی از این است که در فصل سرد ‌سال بارش کشور بالاتر از حد نرمال خواهد بود اما در مقابل برخی اعلام کرده‌اند با پدیده ال‌نینو و لانینا تغییر خاصی در اقلیم کشور و در بارش‌ها ایجاد نمی‌شود. طبق این گزارش کاهش شدید دما در تعدادی از سال‌ها، درست در فاز مخالف ال‌نینو بوده است. به‌هرحال آنچه نمی‌توانیم به سادگی با آن برخورد کنیم، پیش‌بینی دما است و موافق این نیستیم که ال‌نینو باعثرخداد هوای بسیار سرد در کشور می‌شود.»

هشدار اداره ملی هواشناسی آمریکا درباره زمستان امسال خاورمیانه


اما در کنار اختلاف نظرها درباره زمستان سرد یا گرم امسال در ایران، این اداره ملی اقیانوس‌شناسی و هواشناسی آمریکا است که درباره وقوع پدیده ال‌نینو در خاورمیانه هشدار داده است. آن‌طور که دیروز «الجزیره» گزارش داده است: «قدرتمندترین چرخه‌ آب و هوایی ۶٥‌سال گذشته تاثیرات عظیمی بر آب و هوا در سراسر جهان ازجمله ایران خواهد داشت و به نظر می‌رسد درحال گسترش به مراتب قوی‌تر از آنچه در‌ سال ١٩٩٧ میلادی رخ داد، باشد.»

براساس اعلام «اداره ملی اقیانوس‌شناسی و هواشناسی آمریکا»، ال‌نینو درحال شکل‌گیری در قوی‌ترین حالت خود از‌ سال ١٩٥ میلادی یعنی زمان پیدایش آن تاکنون است. این پدیده طبیعی هر ٢ تا ٧‌سال یک‌بار رخ می‌دهد و تا ۶ الی ١٨ ماه ادامه دارد.

«مایک‌ هالپرت» معاون مرکز پیش‌بینی آب و هوای آمریکا هم در این‌باره گفته است: «ال‌نینو قوی‌تر از همیشه در راه است و تاثیرات عظیمی بر شرایط دمایی زمستان امسال در سراسر جهان خواهد داشت. نمودارهای دمایی حاکی از آن است که در فصل سرما شاهد جریان‌های برفی خواهیم بود. با این حال، فرکانس، تعداد و شدت این سوانح طبیعی را نمی‌توان در زمان‌بندی فصلی تعیین کرد. پدیده ال‌نینو نوسانات متضاد آب و هوایی را در سراسر جهان بروز خواهد داد و ایران و کشورهای همسایه در منطقه خاورمیانه از این قاعده مستثنی نیستند.» از طرف دیگر سازمان پیش‌بینی آب و هوایی کشور عمان با همکاری پلیس و نیروهای امدادی وضع فوق‌العاده اعلام کرده است و این کشور خود را برای بارندگی شدید ۴ ماه آینده آماده می‌کند.

رویداد النینو یا نوسان جنوبی یکی از مهمترین و شاخصترین رویدادهایی است که منجر به ظهور نابهنجاریهای بزرگ آب و هوایی در بسیاری از نقاط جهان میشود. هواشناسان و اقیانوسشناسان جهان در سالهای اخیر مطالعات زیاد و دقیقی در مورد مکانیزم ایجاد النینو و تاثیرات متقابل جو و اقیانوس انجام دادند، بهویژه مطالعات گستردهای در ارتباط با ناموزونی دما در سطح دریا و نوسانات فشار جو در سالهایی که النینو رخ میدهد، انجام گرفته است. مجموعه این تغییرات را بهنام نوسانات جنوبی مینامند که با کلمه اختصاری ENSO) ElNino Southern Oscillation ) که ترکیبی از ٢ کلمه النینو و نوسانات جنوبی است بهکار میرود.