به گزارشافکارنیوز،هر کسی مسئولیتی در قبال خانواده دارد و اگر آن را به خوبی انجام نداده و در مسئولیت خود، یا در قول و قرارهایی که گذاشته شده کوتاهی کند عدم تعهد است نه خیانت. خیانت جایی است که روابط فرازناشویی با دیگری ایجاد میشود. طبیعتا این نوع ارتباطات روی فرزندان خانواده هم تاثیر خواهد گذاشت.
موضوعی که چند سالی است به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های متخصصان و کارشناسان مسائل اجتماعی تبدیل شده است. دیروز احمد تویسرکانی معاون قوه قضائیه کسی بود که همزمان هم نسبت به کاهش آمار ازدواج در کشور هشدار داد و هم یک هشدار جدی به زوج‌های جوان در رابطه با سیر صعودی آمار طلاق داد.
به گفته معاون رئیس قوه قضائیه آمار ازدواج در سال ۹۲ حدود ۵درصد و در مقابل آمار طلاق بیش از ۶درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است. تویسرکانی همچنین برای اولین‌بار دلایل جدایی زوجین را با ذکر جزئیات اعلام کرد و در عین حال خبر داد در ۷ماهه ابتدای سال بیش از ۹۰ هزار طلاق ثبت شده است.
او میگوید: ۷.۶ درصد طلاق‌ها در کشور به دلیل ترک زندگی، ۶.۵ درصد اعتیاد یکی از زوجین، ۹ دهم درصد محکومیت حبس یکی از زوجین، ۳.۱ درصد ضرب و شتم، ۳ دهم درصد بیماری صعب‌العلاج یکی از زوجین، ۱۵.۳ درصد محقق نشدن یکی از شروط ضمن عقد، ۴ درصد استنکاف زوج از پرداخت نفقه، ۱.۲ درصد ازدواج مجدد زوج، ۷ دهم درصد اختلالات جنسی، ۱.۴ درصد اختلالات روانی و افسردگی، ۴.۱ درصد فقر مالی، ۹ دهم درصد ارتباطات نامشروع و ۱۵.۵ دخالت خانواده‌ها بوده است.
در این میان آمار بالای دخالت خانواده‌ها در طلاق، ترک زندگی و محقق نشدن شروط ضمن عقد و بهانه قرار داده آنها برای جدایی موضوعی است که حسابی مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است. کارشناسان خانواده بر این اعتقاد هستند که تن دادن بدون دغدغه زوجین به طلاق یکی از آسیب‌هایی است که نظام اجتماعی کشور را تهدید میکند. بر این اساس آنها می‌گویند «عدم تعهدی» که زوجین برای حفظ بنیان خانواده دارند و چشم‌پوشی آنها بر سرنوشت یکدیگر مهم‌ترین آسیبی است که خانواده‌ها با آن درگیر هستند.
تعهد بر فرزندان خانواده تاثیر بسزایی دارد
دکتر موسوی‌چلک در تشریح تعهد در جامعه و خانواده و نقش آن در حفظ بنیان خانواده به تهران‌امروز میگوید: یکی از مولفه‌های کلیدی در تعامل با دیگران اعم از درون خانوادگی(با همسر و فرزندان) و همچنین سایر امور ارتباطی با دیگران تعهد است. تعهد یعنی من متعهد می‌شوم همانگونه که شما متعهد می‌شوید دوطرفه و داد و ستد کنیم. شرط این تعهد هم مسئولیت پذیری نسبت به تعهدات انجام شده، صداقت در تعامل با دیگران و رعایت حقوق طرف مقابل است. طبیعتا در چارچوب خانواده و تعامل بین زوجین، این تعهد و پایبندی به‌حقوق متقابل همدیگر است که می‌تواند یک زندگی مشترک را پایدار، منسجم و باثبات
کند و رضایت از زندگی تحقق عملی پیدا کند.
در این مولفه در روابط خانوادگی هیچ‌یک از زوجین بر دیگری ارجحیت ندارد. نباید انتظار داشته باشیم که طرف مقابل به تعهدات عمل کند ولی خودمان به تعهداتمان پایبند نباشیم یا در این حوزه برای خود امتیاز خاصی قائل شویم. چنین رویه‌ای در حوزه اجتماعی و روابط خانواده قابل پذیرش نیست.
وی با بیان اینکه عوارض آن هم می‌تواند به شکل‌های مختلف مانند روابط فرازناشویی خود را نشان دهد، می‌افزاید: مرد نمیتواند حقی را برای خود قائل شود که اگر طرف مقابل آن را حق خود بداند اقدام به توبیخ او کند. اگر تعهد وجود نداشته باشد زوجین از زندگی لذتی نخواهند برد و پایبندی به مسئولیت‌ها و وظایف متقابل وجود نخواهد داشت. در عین حال خشونت و طلاق افزایش پیدا خواهد کرد و خانواده پرتنش و ناسازگار خواهد شد.
رئیس انجمن مددکاری ایران در ادامه با اشاره به اینکه نمی‌توان به‌طور قطع قبل از ازدواج به این پی برد که طرف مقابل متعهد است یا خیر ادامه می‌دهد: ولی اگر زوجین شناخت بیشتری نسبت به یکدیگر داشته باشند بتواند کمک کند که متعهد بودن فرد مشخص شود.
در دوره آشنایی خانواده‌ها قبل از ازدواج(نامزدی) رفتار با دیگران، مسئولیت‌پذیری در قبال کارهایش، نقش‌های اجتماعی و چگونگی ایفای آن نقش‌های اجتماعی و… می‌تواند کمک کند که شناخت بیشتری نسبت به طرف مقابل داشته باشند.
به گفته این مددکار اجتماعی هر کسی مسئولیتی در قبال خانواده دارد و اگر آن را به خوبی انجام نداده و در مسئولیت خود، یا در قول و قرارهایی که گذاشته شده کوتاهی کند عدم تعهد است نه خیانت. خیانت جایی است که روابط فرازناشویی با دیگری ایجاد میشود. طبیعتا این نوع ارتباطات روی فرزندان خانواده هم تاثیر خواهد گذاشت.
در سطح کلان جامعه هم فرزندان در روابط با دیگران به مشکل برمی‌خورند واعتماد دیگران هم به آنها کمتر میشود و بالعکس. شک و تردید در این خانواده‌ها وجود خواهد داشت و این شک زندگی و تعاملی را دچار چالش و لغزش جدی میکند.
دکتر حسن موسوی‌چلک با بیان اینکه ازدواج موقت یک فعل شرعی است، میگوید: نمی‌توان گفت که ازدواج موقت فعل حرام است. اما این به منزله هرزگی در جامعه نیست. ازدواج موقت شرایط و چارچوبی دارد. اگر کسی دارای این شرایط باشد می‌تواند به سمت ازدواج موقت برود. نباید به بهانه ازدواج موقت، به‌دنبال تنوع‌طلبی بود.
مسئولان باید تعهد را به جوانان بیاموزند
تعهد در حد کلمه خیلی زیبا و اگر بخواهی به آن پایبند باشی به همان اندازه دشوار و درعین حال لذت بخش است. همه از دوست، همسر، فرزندان، پدر و مادر، همکار، همسایه و… انتظار دارند که به آنها متعهد باشند اما گاهی خود را متعهد به زندگی نمی‌دانند. بین عدم تعهد و خیانت هم برای برخی مرزی وجود ندارد.
دکتر تقی ابوطالبیاحمدی نیز در مورد تعهد در بین زوجین به تهران امروز میگوید: وقتی عقد رسمی بین یک زن و شوهر بسته میشود، یعنی تعهدهایی بین آنها به وجود می آید. زندگی مشترک، تشکیل شرکت سهامی فکر است که در این مجموعه مقررات نوشته و نانوشته‌ای وجود دارد.
هر یک از طرفین با آگاهی از حقوق خود و دیگری و با حفظ حرمت و ارزش به همدیگر کانونی را طراحی می‌نمایند که در آن بتوانند ماموریت اصلی انسانی خود را به انجام رسانند.
در این راستا تمام تاکید متولیان امر در حوزه خانواده برآن است که دختر و پسر جوان در قالب عشق متعهدانه و با آگاهی نسبت به هویت جنسیتی و حرمت گذاری به موقعیت همدیگر در مسیر تکامل زندگی با بهره‌گیری از فرمان خدا و بزرگان دین و مصلحان اجتماعی در ارتباط با همدیگر ماموریت شایسته خود را انجام دهند.
به گفته این روانشناس و مشاور خانواده، در حیطه خانه و خانواده تلاش برای تامین نیازهای اولیه خانواده، تکیه‌گاه اقتصادی، امنیت روانی، طراحی فضای زندگی برای اهل منزل، تامین مایحتاج روزانه، سرمایه‌گذاری برای آینده و رفع خطرات احتمالی که متوجه خانواده است و… از جمله وظایف مرد است. زن نیز علاوه بر حقوق متقابل نسبت به همسر خود وظایفی را به عهده دارد که آن ایجاد فضای روانی سالم برای رشد فرزندان است. بدین سبب نسل آفرینی زن به عنوان مادر و همسر نسبت به مرد از اولویت بالایی برخوردار است و تاکید متخصصان حوزه خانواده نیز این است که آموزش یک زن، آموزش جماعتی است و آموزش یک
مرد کاربرد محدود دارد.
وی با اشاره به آموزش مهارت‌های زندگی به جوانان می‌افزاید: بسترسازی فضای روانی متعادل برای ارتقای خود و فرزندان از جمله وظایف همسران نسبت به یکدیگر است. از آنجایی‌که حق تمکین به لحاظ حقوق همسری برای مرد و زن آمده است تمکین روانی، اقتصادی و… در خانواده برای زن و مرد به منظور فراهم آوردن شرایط مناسب در انجام ماموریت پدری و مادری است.
در این خانواده فرزندانی که از مهر، محبت، صفا، صمیمیت، عشق پاک و شکوهمند از سوی پدر و مادر برخوردار باشند به راحتی می‌توانند در جامعه با ناملایمات و دشواری‌ها دست و پنجه نرم نموده و با الهام‌گیری از کانون گرم خانواده روش‌های حل مسئله را فراگرفته تا در برخورد با مسئله‌های گوناگون زندگی اجتماعی و فردی خود از پس آن برآیند.
در این راستا باید آموزش‌های لازم توسط بزرگان، متخصصان و کارشناسان در دانشگاه، آموزش و پرورش، خانه و جامعه به فرزندان داده شود تا طبق آن بتوانند مهارت‌های زندگی را یاد گرفته و در واقع عینی‌سازی و تحقق برنامه‌های زندگی را فراهم کنند.
دکتر ابوطالبیاحمدی با اشاره به اینکه مسئولان در فرهنگسازی تعهد نقش بسزایی دارند میگوید: یک جوان با تعهدی که به جامعه دارد تحصیل میکند ولی نمیتواند شغلی برای خود دست و پا کرده و تعهدات خود را نسبت به همسرش برآورده کند. در این بخش نباید فراموش کرد که مسئولان باید به وعده و وعیدهایی که میدهند و تعهداتی که نسبت به جامعه و جوانان دارند پایبند باشند زیرا این تعهد باعث میشود که جوان هم در مقابل نسبت به خانواده خود متعهد شود. اینها همه حلقههای به هم وصل شده هستند.
