سردرد اول با یک احساس ناراحتی مبهم شروع می‌شود، اغلب در اطراف شقیقه‌ها یا جایی پشت سر و نزدیک به گردن. در عرض مدت کوتاهی، این احساس ناراحتی بیشتر شده و تبدیل به یک فشار ضربان‌دار و دردی عمومی می‌شود. برای کسانی که میگرن یا سردردهای شدید دارند، این درد می‌تواند همراه با علائم زیاد دیگری هم باشد، مثلاً یک درد تقریباً غیرقابل تحمل، حالت تهوع ، استفراغ و مشکلاتی در بینایی. گاهی این درد کوتاه‌مدت است و مثلاً در عرض نیم ساعت برطرف می‌شود؛ اما گاهی و برای عده‌ای این درد می‌تواند یک هفته یا حتی بیشتر هم تداوم پیدا کند. برای بیشتر افرادی که از سردردهای مکرر رنج می‌برند، ماه‌های تابستان فقط موقعیت را بدتر می‌کند.
ماه‌های تابستان معمولاً زمانی برای تعطیلات بچه‌هاست که اغلب انتظار می‌رود در فضای باز به تفریح مشغول شوند. ضمن اینکه در این زمان روزها هم بلند هستند و برای خیلی از افراد موقعیتی فراهم می‌شود تا وقت آزاد بیشتری پیدا کرده و ساعاتی را در بیرون از خانه سپری کنند. اما عده‌ای هم هستند که ماه‌های تابستان برایشان چندان خوشایند نیست و دلایلی هم برای آن وجود دارد؛ بیش از 20 درصد از خانم‌ها و 10 درصد از آقایان و بعضی از کودکان حتی دچار سردردهای مرتبط با هوای گرم می‌شوند.
چرا هوای گرم باعث سردرد می‌شود؟
بدن شما مانند هر ماشین دیگری جوری ساخته شده که بتواند در شرایط ایده آل، دمای خود را تنظیم نماید. بدن به واسطه‌ی تعریق، لرز و تطبیق جریان خون، ابزارهایی دارد که می‌تواند دمای بدن را در سطح مناسبی تنظیم و حفظ کند. اگر دمای بدن خیلی زیاد شود جوری که این ابزارهای طبیعی قادر به تنظیم دما نباشند، گرما نمی‌تواند با سرعتی که باید دفع شده و جذب بدن می‌شود و در نتیجه گرمازدگی رخ می‌دهد. گرمازدگی مراحلی دارد و اگر اقدامی برای پایین آوردن دمای بدن نشود می‌تواند کُشنده باشد. سردرد علامتی است که هشدار می‌دهد در مرحله‌ی گرمازدگی هستید و باید هر چه سریع‌تر کاری کنید تا دمای بدن پایین بیاید.
بدن به سختی می‌تواند دمای بالا را پایین بیاورد، به همین دلیل سردردها در ماه‌های تابستان تکرار می‌شوند. سردردهای تابستانی دلایل زیادی دارند.
معمول‌ترین دلایل سردردهای تابستانی شامل موارد زیر می‌شوند:
. دهیدراته شدن بدن: بدن می‌تواند در هوای گرم به سرعت آب از دست بدهد که در موارد شدید می‌تواند باعث شود مغز دچار کم‌آبی شده و جمع شود. تعجبی ندارد که این اتفاق با درد شدیدی همراه است!
. آلودگی محیط: با گرم شدن هوا، مواد شیمیایی و آلاینده‌هایی که در هوا هستند، مقدار قابل توجهی گاز ازون تولید می‌کنند که خیلی از افراد به آن فوق‌العاده حساس‌اند.
. رطوبت بالا و تغییر شرایط آب و هوایی: هرچند هنوز کاملاً مشخص نیست اما تئوری که در حال حاضر وجود دارد می‌گوید تغییرات سریع آب و هوایی می‌تواند برانگیزاننده‌ی واکنش‌های شیمیایی و الکتریکی در مغز باشد که نتیجه‌ی آن سردرد خواهد بود.
. زیاد در معرض نور قرار گرفتن: به این حالت فتوفوبیا می‌گویند که عده‌ای دچارش هستند. این افراد اگر زیاد در معرض نور درخشان قرار بگیرند دچار سردرد می‌شوند.
چگونه از خود در برابر هوای خیلی گرم مراقبت کنید؟
هرچند روش خاصی وجود ندارد که بتواند از شما در برابر سردردهای تابستانی محافظت کند اما نکات زیر به شما کمک می‌کنند این احتمال را به حداقل برسانید:
. نوشیدن آب کافی در اولویتتان باشد: به فواصل منظم آب بنوشید تا بدنتان هیدراته باشد. اگر احساس تشنگی کردید، یعنی بدنتان در حال حاضر کم آب شده است. شما باید آن‌قدر آب بنوشید تا هرگز تشنه نشوید، البته حتماً این موضوع را می‌دانید اما یادآوری لازم است. برای هیدراته نگه داشتن بدن باید مصرف نوشیدنی‌های کافئینی را به حداقل برسانید.
. مستقیماً زیر نور خورشید نباشید: هرچند مقداری نور خورشید برای سلامتی لازم است اما زیاد در معرض نور مستقیم خورشید قرار گرفتن هم باعث می‌شود دمای بدن به سرعت بالا برود. کلاه لبه پهن و چتر آفتابی کمک می‌کنند در سایه باشید. لباس‌های خنک و سبُک هم می‌تواند مکانیسم تنظیم طبیعی دمای بدن را حفظ کند.
. از شرایط آب و هوا مطلع باشید: به اخبار هواشناسی توجه کنید. اگر خبرها حاکی از تغییراتی در دمای هوا هستند برای اقدامات لازم برنامه‌ریزی کنید یا حتی اگر لازم است برنامه‌ی فضای بیرون خود را تغییر دهید.
. اگر به نور حساسیت دارید حتماً در محیط‌های پُرنور از عینک آفتابی مناسب استفاده نمایید.
. روتین فعالیت‌های خود را تنظیم کنید: اگر مرتباً در فضای باز ورزش می‌کنید حتماً برنامه‌تان را با توجه به ساعات گرم روز جوری تنظیم کنید که دچار گرمازدگی نشوید. اگر کارها و فعالیت‌های روزانه‌تان ایجاب می‌کنند ساعت‌های طولانی بیرون باشید، حتماً اقدامات و تغییراتی انجام دهید که در صورت امکان ساعات گرم روز را بیرون نباشید. نوشیدن آب فراوان فراموش نشود.
چه کارهایی باید انجام دهید اگر دچار سردرد شدید؟
راه‌های زیادی برای تسکین سردرد ناشی از گرما وجود دارد؛ اما رفتن به جای خنک و نوشیدن مایعات قطعاً ضروری‌ترین کاری است که باید انجام دهید.
داروهای مسکن و برخی از روغن‌های طبیعی مانند روغن نعنا فلفلی، روغن اسطوخودوس، روغن ریحان و یا روغن اکالیپتوس نیز احتمالاً می‌توانند تا حدودی سردردتان را تخفیف دهند.
برای سردردهای شدید ممکن است نیاز به یک درمان پزشکی داشته باشید تا از درد و ناراحتی نجات پیدا کنید.
رویکردهای مناسبی به شما پیشنهاد می‌کنیم که می‌توانند علائم سردرد ناشی از گرما را تسکین دهند. متداول‌ترین رویکردها شامل موارد زیر می‌شوند:
. پیلاتس: اگر دردتان ادامه‌دار شد، انجام چند حرکت ساده و سبُک می‌تواند با افزایش ذهن‌آگاهی، تسکین تنش و استرس و بهبود وضعیت بدن و تراز کردن آن، دردتان را کم کند. تمرینات ساده‌ی پیلاتس حتی می‌توانند در بلندمدت به شما کمک کنند از بروز سردردهای بعدی پیشگیری کنید.
. ماساژ: مطالعات نشان داده‌اند تکنیک‌های مناسب ماساژ نه تنها علائم سردرد و میگرن را کاهش می‌دهند بلکه می‌توانند از تکرار سردرد نیز جلوگیری کنند.
. طب سوزنی: طب سوزنی نیز مانند ماساژ نه تنها می‌تواند تسکین فوری ایجاد کند بلکه از تکرار سردردها در آینده نیز پیشگیری می‌نماید.
