سرطان نامی است که به مجموعه بیماری‌هایی اطلاق می‌شود که از تکثیر مهار نشده سلول‌ها پدید می‌آیند، سلول‌های سرطانی از سازوکارهای عادی تقسیم و رشد سلول‌ها جدا می‌افتند. علت دقیق این پدیده نامشخص است ولی احتمال دارد عوامل ژنتیکی یا مواردی که موجب اختلال در فعالیت سلول‌ها می‌شوند در هسته سلول اشکال وارد کنند، مانند مواد رادیو اکتیو، مواد شیمیایی و سمی یا تابش بیش از حد اشعه‌هایی مانند نور آفتاب.
یک سلول طبیعی ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی به یک سلول سرطانی تبدیل شود، ولی در اغلب موارد، تبدیل در اثر مواجهه مکرر با مواد سرطانزا مانند الکل و دخانیات صورت می‌گیرد. احتمال بروز سرطان در سنین مختلف وجود دارد ولی احتمال بروز سرطان با افزایش سن زیادتر می‌شود.
سرطان به طور فزاینده‌ای عامل مهم در بار جهانی بیماری در دهه‌های آینده خواهد بود و انتظار می‌رود تعداد موارد جدید به 15 میلیون نفر در سال 2020 افزایش یابد که حدود 60 درصد این موارد جدید در کشورهای کمتر توسعه یافته جهان ایجاد می‌شوند. سرطان دومین عامل شایع مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته و سومین عامل مرگ در کشورهای کمتر توسعه یافته است. در حال حاضر سرطان عامل 12 درصد مرگ ومیر در سرتاسر جهان است که در سال‌های آینده روند روبه رشدی خواهد داشت. چرا که با افزایش متوسط سنی جمعیت، کنترل نسبی بیماریهای واگیر و افزایش عوامل خطر محیطی، با افزایش بروز سرطان روبرو هستیم.
شایع‌ترین نوع سرطان در بین زنان و مردان یزدی
رئیس مرکز تحقیقات خون، سرطان و ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در مصاحبه با خبرنگار یزد آوا، با بیان اینکه شایع‌ترین سرطان در گروه زنان در ایران سرطان پستان، پوست ، روده و معده است و در مردان سرطان پوست، معده ، مثانه و پروستات است، اظهار کرد: در استان یزد، شایع ترین تیپ سرطان در گروه زنان سرطان پستان، پوست، خون و معده و در گروه مردان پوست، مثانه، معده و خون است.
وی شایع ترین بدخیمی در طب اطفال را لوسمی یا سرطان خون عنوان کرد و ادامه داد: خوشبختانه نزدیک به 80 درصد این بیماری قابل درمان است؛ البته مشروط بر اینکه علایم بالینی، تشخیص به موقع، درمان بجا و به موقع و بسیاری از عوامل موثر در درمان مانند کنترل پرستاری، وجود دارد و... همه با هم مهیا باشند.
دکتر اعظم السادات هاشمی با بیان اینکه تفاوت زیادی بین روش های درمانی در ایران و نتایج حاصل از آن با کشورهای پیشرفته وجود ندارد، افزود: متاسفانه آمار دقیقی از میزان شیوع سرطان اطفال در ایران نداریم اما پروتکل درمانی در ایران به روز و مطابق با کشورهای پیشرفته دنیاست؛ از نظر پیشرفت های علمی، روش های درمانی و نوع داروها هم هیچ فاصله ای نیست و از نظر مطالعات، روش های تحقیقی، کنگره های علمی و... نیز از جمله کشورهای به روز هستیم.
وی تصریح کرد: در ایران سرطان، سومین عامل مرگ و میر است و سالانه بیش از 30هزار نفر از هموطنان در اثر سرطان جان خود را از دست می‌دهند و تخمین زده می‌شود بیش از 70 هزار مورد جدید سرطان در کشور اتفاق می‌افتد. از طرفی با افزایش امید به زندگی و افزایش درصد سالمندی در جمعیت کشور، انتظار می‌رود موارد بروز سرطان در دو دهه آینده به دوبرابر افزایش یابد.
سالانه 1200 نفر به افراد سرطانی در یزد افزوده می‌شود
کارشناس مسول بیماریهای غیر واگیردار مرکز بهداشت استان یزد نیز در مصاحبه با خبرنگار یزد آوا، با بیان اینکه برآوردها نشان می دهد سالانه حداقل یک هزار تا یک هزار و 200 نفر به آمار مبتلایان به سرطان در استان یزد افزوده می شود، اظهار کرد: بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده از سوی وزارت بهداشت طی سال 1389 یک هزار و 494 نفر در این استان به سرطان مبتلا شدند که از این تعداد 55 درصد مرد و معادل 45 درصد زن بودند.
دکتر محمد رضا صادقیان ادامه داد: در جمعیت زنان استان یزد سرطان سینه، شایع‌ترین سرطان با تعداد 140 مورد است که 20 درصد سرطان‌ها در زنان استان یزد را تشکیل می دهد و شایع‌ترین سرطان در جمعیت مردان نیز سرطان پوست با 99 مورد و پس از آن پروستات با 91 مورد است که 11 درصد سرطان ها در بین این گروه به سرطان پروستات مربوط است.
تا 15 سال آینده تعداد مبتلایان به سرطان دو برابر می‌شود
وی با اشاره به سیر صعودی مبتلایان به سرطان و با بیان اینکه پیش بینی می‌شود که تا 15 سال آینده تعداد افراد مبتلا به سرطانی به دو برابر برسد، تصریح کرد: استان یزد از نظر بروز سرطان‌ها در رتبه اول تا پنجم کشوری قرار دارد و طی سال‌های 87، 88 و 89 بروز سرطان‌ها در استان یزد از میانگین کشوری بالاتر گزارش شده است.
دکتر صادقیان با بیان اینکه کمیت و کیفیت ثبت سرطان در استان یزد در این آمارها بی تاثیر نیست، ادامه داد: در سال 1388 استان یزد رتبه دوم را از لحاظ کمیت و کیفیت ثبت اطلاعات بیماران سرطانی به خود اختصاص داده است و این بدین معنی است که ثبت بهتر اطلاعات در استان یزد خود به خود رتبه این استان را در بروز سرطان‌ها افزایش خواهد داشت.
وی در خصوص برنامه‌های وزارت بهداشت برای غربالگری و تشخیص زودرس سرطان های شایع گفت: با تدابیر اندیشیده شده طی ماه‌های آتی دو سرطان سینه و دهانه رحم در خانم‌ها و سرطان روده بزرگ در خانم‌ها و آقایان غربالگری می‌شود.
کارشناس مسول بیماریهای غیر واگیردار مرکز بهداشت استان تغییر سبک زندگی، روی آوردن افراد به غذاهای آماده و انواع فست فودها و استعمال دخانیات را از جمله عوامل بیماری سرطان عنوان و خاطرنشان کرد: با کاهش مصرف غذاهای فوری و روی آوردن به غذاهای سنتی و انجام فعالیت بدنی می‌توان از این بیماری کشنده جلوگیری کرد.
وی ضمن ابراز نگرانی از شیوع مصرف دخانیات بخصوص مصرف قلیان از افزایش بروز سرطانهای مرتبط با دخانیات در آینده نزدیک ابراز نگرانی نمود و یادآور شد: سرطان علاوه بر اینکه از نظر روحی و روانی بر روی اطرافیان بیمار اثر می گذارد بار اقتصادی هنگفتی نیز بر سیستم بهداشتی کشور وارد می کند.
