بنای آسیاب آبی کوشک نو متعلق به دوران صفویه تا قاجار است که در عمق ۲۲ متری از سطح زمین قرار دارد و دارای سه بخش دستکند شامل انباری، کارگاهی و تنوره است.
این بنا یکی از آسیابهای ارزشمند استان است و حجم بالای دستکندها و تنوره آسیاب نسبت به نمونههای مشابه، قابل توجه بوده است.
آسیاب کوشک نو در گذشته از طریق قنات زارچ که که در حال حاضر یکی از قناتهای فعال و حائز اهمیت استان یزد است، تأمین و تغذیه میشده است.
قنات زارچ، از جمله جاذبههای تاریخی استان یزد و نشانه تلاش و پشتکار مردمان این استان است، که سال 93 در فهرست آثار ملی کشور ثبت و در حال حاضر پرونده آن در حال ارسال به یونسکو برای ثبت جهانی است.
وجود چهار راه قناتهای یزد، محل عبور قناتهای صدری، زارچ و اله آباد، عمیقترین تنوره با عمق 16 متر در دل زمین و تونلهای پیچ در پیچ، از جمله ویژگیهای آسیاب آبی کوشک نو یزد محسوب می‌شود.
"محسن ذاکری نیا" معاون میراث فرهنگی استان در مورد این بنای تاریخی در گفتوگو با خبرنگار ایسنا- منطقه یزد، اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر دو رشته آب گرم و آب شیرین آسیاب آبی کوشک نو خشک شده و تنها رشته آب جاری در آن آب شور است که هنور هم این آسیاب را قادر به فعالیت و آسیاب کردم گندم مورد نیاز کرده است.
وی با اشاره به ویژگی های شاخص آسیاب کوشک نو، گفت: راهروی ورودی، میانب، انتهایی، کانال تهویه، تونل دستکنده(مسیر قنات)، تنوره (تغار رستم)، مسیر تنوره و محل آسیاب از جمله بخشهای مختلف آسیاب آبی کوشک نو است.
ذاکری نیا در پایان نیز پایاب، آسیاب و آب انبار را از جمله عناصر معماری آسیاب کوشک نو عنوان کرد و یادآور شد: آسیاب آبی کوشک نو در خیابان سیدگلسرخ شهر یزد، ابتدای دروازه قدیمی و بافت تاریخی محله کوشک نو قرار دارد.
