بهروز محمدی نوشت؛در سالهای آغازین دهه هشتاد که تمدن جیرفت سر از خاک برآورد کمتر کسی فکر می کرد که روزی حوزه تمدنی جیرفت با نام و آوازه درخشان در جامعه جهانی شناخته شود.
کاوش های غیر قانونی در آن زمان و بعضاً سکوت مسئولان وقت موجب شد تا قاچاقچیان اشیاء عتیقه با قیمت های بسیار ناچیز میراث ملی ،تاریخی و کهن این دیار را به تاراج ببرند.
اگرچه در ابتدای پیدا شدن اشیاء باستانی ، گروه های مردمی به واسطه حفر گودال به دنبال گنج بودند ولی باید گفت : ساماندهی قاچاقچیان اشیاء عتیقه و خروج صدها شی گرانبها که تاریخ و هویت ملی ما بود به صورت سامان یافته از کشور خارج شد و ان زمان ها فقط سکوت بود و سکوت و مسئولان نظاره گر این اتفاق تلخ ونامیمون بودند.
وقتی صدها شی تاریخی از جیرفت خارج شد می توان به سادگی فهمید این اشیاء توسط مردم عادی و ساده که به لقمه نانی محتاج بودند از کشور خارج نشده است و حتما دست های پشت پرده ای در راستای خروج اشیاء از جیرفت و ورود آنها به بازارهای بین المللی اشیاء عتیقه فعال بوده است.
وقتی جنجال اشیاء عتیقه و فروش انها در کشورهای حوزه خلیج فارس ، انگلیس ، فرانسه و … بر سر زبان ها افتاد تازه مسئولان بفکر افتادند که جلوی تاراج اشیای تاریخی را بگیرند.
بعدها با پیگیری نماینده وقت بخشی از اشیاء به کشور بازگشت ولی باید گفت : این تعداد شی برگشته همانند قطره ای در مقابل دریا بود و قطعا مقامات دولتی نتوانستند عمده میراث به غارت رفته را به کشور باز گردانند.
اما وقتی حضور باستان شناسان معروف ایرانی و خارجی و کشفیات باستان شناسی حوزه تمدن جیرفت ، دنیا را انگشت به دهان کرد انتظار می رفت این فعالیت ها ادامه یابد و مسیر روشنی را مشخص نماید که متاسفانه بعد از چند فصل کاوش در جیرفت ، فعالیت ها متوقف شد. و دلیل اصلی آن نبود اعتبارات اعلام شد.
احداث موزه جیرفت که قرار بود مأمنی برای اشیاء تاریخی باشد سالهاست که بر سر زبان هاست و هرگز موزه ای احداث نشد و این حکایت تلخ همچنان باقی است .
میراث تاریخی و ملی جیرفت و کشفیات باستان شناسی از جمله پیدا شدن الواح خطی که تاریخ مصر و بین النهرین را تحت تاثیر قرار داده است، موقعیت مناسبی بود تا عزم ملی برای کشف سایر ماوقع تاریخی در این منطقه شود که متاسفانه ضعف مدیریتی در سازمان میراث فرهنگی کشور، استان کرمان موجب شد تا قصه تلخ تخریب میراث ملی در جیرفت و حوزه تمدنی آن ادامه داشته باشد.
تخریب شهر قدیم جیرفت (دقیانوس) و کنار صندل ادعایی است که کسی نمی تواند منکر آن شود و متاسفانه بر اثر غفلت مسئولان ، میراث ملی و تاریخی ما در حال تخریب است و انگار نه انگار که ما کهن ترین تمدن شرق را داریم .اما سالهاست که از توقف کاوش های باستان شناسی در جیرفت می گذرد و همین آثار بدست آمده در حال تخریب هستند که این موضوع بسیار شرم آور است .
جیرفت در حالی عنوان کهن ترین تمدن شرق را به یدک می کشد که متاسفانه نبود اداره ی مستقل میراث فرهنگی در این منطقه موجب شده تا ابتدایی ترین اقدامات در خصوص انجام امور محوله صورت نگیرد.
واقعا جای بسی تاسف و تامل است که جیرفت به عنوان خاستگاه تمدن بشری معرفی شود ولی اداره ی مستقل میراث فرهنگی در این حوزه تمدنی وجود نداشته باشد و اگر متولیان امر بگویند که ما به دنبال معرفی موقعیت تاریخی جیرفت هستیم ، باید بگوییم که این مسخره کردن و گول زدن خود ماست که با نبود اداره مستقل میراث فرهنگی در منطقه می خواهیم این امور را انجام بدهیم .
در کجای دنیا چنین موقعیت تاریخی وجود دارد که امروز ما با داشتن این پتانسیل حتی از وجود اداره میراث فرهنگی محروم هستیم و به متولیان امر باید گفت : که حکایت پیگیری شما در خصوص تمدن تاریخی جیرفت حکایت همان آب در هاون کوبیدن است .
وقت آن رسیده است که متولیان امر از خواب بیدار شده تا اهمیت میراث تاریخی جیرفت را در یابند و در جهت نجات حوزه تمدنی جیرفت اقدام لازم را به عمل آورد.
در سفری که دو سال پبش سلطانی فر معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور به جیرفت داشتند قول دادند تا اداره ای مستقل در جیرفت تاسیس شود که متاسفانه هنوز چنین چیزی اجرایی و عملی نشده است .
مهندس وفایی رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان در ایام نوروز به این منطقه سفری داشت و در بازدید از شهر قدیم جیرفت به خبرنگار استدلال گفت : در سال ۹۵ اداره مستقل میراث فرهنگی در جیرفت راه اندازی می شود که امیدواریم این وعده هم مثل وعده های سابق نباشد.
وی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص نبود امکانات رفاهی در اماکن تاریخی جیرفت مانند شهر قدیم و کنار صندل افزود: اعتبارات میراث فرهنگی پاسخگو نیست و وظیفه دهیاری ها ، بخشداری ها و همکاری مدیران شهرستان است تا امکانات رفاهی را برای گردشگران بوجود آورند.
خانم دکتر حمیده چوبک از باستان شناسان و فعالان در عرصه تمدنی جیرفت به خبرنگار استدلال گفت : متاسفانه شهر قدیم جیرفت در حال تخریب است و نبود اعتبارات کافی و عدم حفاظت از بقایای بدست آمده از شهر قدیم موجب تخریب آن شده است و مسئولان باید در این خصوص فکری کنند.
چوبک تصریح کرد : شهر قدیم جیرفت و کنار صندل می تواند با توسعه و تجهیز به عنوان یک پارک شهر تاریخی تبدیل شده و این به عنوان یک قطب گردشگری بزرگ معرفی شوند.
در پایان امید می رود تا مسئولان استان ، سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری کشور با استقرار اداره میراث فرهنگی در جیرفت ، توجه به اهمیت تاریخی حوزه تمدنی جیرفت ، حفاظت از آثار بدست آمده و احداث موزه سرو سامانی به این وضعیت نابسامان بدهند.
در ادامه تصاویری از تخریب آثار باستانی جیرفت که در حال تخریب است را مشاهده می کنید:
