پس از انتخاب محرم نویدکیا و مهدی رحمتی به ترتیب به عنوان سرمربیان تیمهای فوتبال سپاهان و شهرخودرو، بحث سر حضور مربیان جوان روی نیمکت تیمهای لیگ برتری داغ شده است. عدهای موافق و تعدادی هم در مقابل این انتخابهای ناگهانی به شدت موضع گیری کرده اند.
شاید دلخوری تعدادی از کارشناسان فوتبال کشورمان بابت این انتخابها به حق باشد، زیرا امثال محرم نویدکیا، مهدی رحمتی، علی کریمی و فرهاد مجیدی از سرمایههای فوتبال ایران هستند که بعضاً با سپردن سکان هدایت تیم ها به چنین افرادی، در صورت موفق نشدن این ستاره های سال های نه چندان دور خطرات جبران ناپذیری آنها را تهدید می کند. این اتفاق در آینده صدمات زیادی را به پیکره فوتبال کشورمان وارد خواهد کرد و کار ورود مربیان جوان به چرخه مربیگری در لیگ برتر را هم سخت میکند.
طی سالهای اخیر عادت کردهایم ستارههای لیگ برتری را در قامت مربی ببینیم. علی دایی ، یحیی گلمحمدی، علی کریمی، فرهاد مجیدی و ... نفراتی از این دست هستند که بدون پشت سر گذاشتن دورههای مربیگری یا دستیاری کنار مربیان برجسته و کار کردن در لیگهای پایینتر یا ردههای پایه، تنها با حضور در کلاسهای فدراسیون فوتبال مجوز مربیگری در لیگ برتر را کسب کرده اند.
نتایج این انتخاب ها کاملا در فوتبال ما قابل مشاهد است. در سالهای اخیر، فوتبال ایران در رده باشگاهی و ملی افتخاری کسب نکرده و برای حل چنین مشکلی باید گاهی اوقات مشکلات به ظاهر کوچک، اما بزرگ را برطرف کرد. یکی از مواردی که در انتخاب بازیکنان برای مربیگری در تیمها قابل توجه است، بحث دخل و خرج است. مدیران با جذب این بازیکنان مشهور، اما کم تجربه به نوعی بار مسئولیت را از روی شانه خود بر میدارند. ضمن اینکه در باشگاه سپاهان به نظر میرسد که محرم نویدکیا در مقایسه با امیر قلعه نویی به بودجه کمتری نیاز داشته باشد.
شرایط در فوتبال روز دنیا چگونه است؟
در فوتبال روز دنیا کمتر چنین مسائلی را می بینیم و حتی بزرگان این رشته هم اگر بخواهند به دنیای مربیگری وارد شوند، باید از گذرگاههای سختی عبور کنند. به طور مثال زیدان یکی از بزرگان رئال مادرید قبل از قبول هدایت تیم بزرگسالان این باشگاه، در تیمهای پایه رئال مادرید فعالیت داشت و حتی مدتی هم به عنوان دستیار کارلو آنجلوتی در تیم بزرگسالان فعالیت کرد. نتایج این مراحل، اکنون قابل مشاهده است و رئال مادرید با هدایت زیدان ۳ سال متوالی لیگ قهرمانان اروپا را فتح کرد.
به غیر از رحمتی و نویدکیا، طی فصل گذشته حداقل ۴ مورد مشابه را شاهد بوده ایم که با شکست مواجه شده اند.
مهدی رحمتی - شهرخودرو
اولین مربی - دروازه بان فوتبال ایران در نخستین تجربه مربیگری خود هدایت شهرخودرو را که در آن بازی میکرد، پذیرفت. او با تیم فجر سپاسی شیراز به فوتبال ایران معرفی شد. بعد از درخشش در این تیم به سپاهان اصفهان پیوست و در سال ۸۴ پیراهن استقلال را بر تن کرد. رحمتی طی ۱۹ سال حضور در لیگ برتر فوتبال ایران ۵ بار قهرمانی در لیگ را تجربه کرده است. در کارنامه ورزشی رحمتی ۲ قهرمانی با سپاهان و ۳ قهرمانی با استقلال در لیگ برتر دیده میشود. ضمن اینکه رحمتی ۶ بار قهرمان جام حذفی شده است.
با این وجود از شانس بد رحمتی لیگ قهرمانان آسیا اولین رقابت او در قامت مربی بود. رحمتی زیر نظر مربیان بزرگی مثل کارلوس کی روش، علی دایی، امیر قلعه نویی و برانکو ایوانکوویچ بازی کرده و حتما درسهای قابل توجهی از آنها آموخته است، اما هدایت شهرخودرو در لیگ قهرمانان آسیا یک نمره منفی را در کارنامه یکی از بهترین دروازه بانهای تاریخ فوتبال ایران ثبت کرد.
محرم نویدکیا - سپاهان
یکی از بهترین بازیکنان سپاهان حالا به عنوان سرمربی این تیم انتخاب شده تا افتخارات خود را این بار در عرصه مربیگری تکرار کند. به عقیده کارشناسان نویدکیا با توجه به هوش فوق العادهای که دارد، در این آزمون هم موفق خواهد شد. نویدکیا پس از بازنشستگی چند سالی از فوتبال دور بود تا اینکه جای امیر قلعه نویی را در سپاهان گرفت.
اولین سنگ محک نویدکیا لیگ قهرمانان آسیا بود که با ۲ شکست متوالی برابر النصر عربستان همراه شد. تیم نویدکیا با وجود ایجاد موقعیتهای زیاد گلزنی توفیقی کسب نکرد و نتوانست دروازه رقبا را باز کند. آنها در فاز دفاعی هم مشکلاتی دارند.
ابراهیم صادقی - سایپا
اسطوره باشگاه سایپا که مدت زیادی در این تیم کاپیتان بود، پس از بازنشستگی بلافاصله هدایت نارنجی پوشان را بر عهده گرفت. اولین فصل حضور صادقی در سایپا درخشان نبود و این تیم تا یک قدمی سقوط به لیگ دسته یک پیش رفت. سایپا در لیگ نوزدهم با ۲۹ امتیاز چهاردهم شد و تنها ۲ امتیاز بیشتر از پارس جنوبی سقوط کرده کسب کرد. فارغ از بحث نتیجه گیری صادقی در سایپا، این تیم از نظر فنی هم فوتبال قابل قبولی را ارائه نداد و با ۲۴ گل زده به طور مشترک با نفت مسجدسلیمان دومین خط حمله ضعیف لیگ را به نام خود ثبت کرد.
فرهاد مجیدی - استقلال تهران
شماره ۷ محبوب آبی پوشان پایتخت پس از اینکه کفش هایش را آویخت، یکی از گزینههای هدایت استقلال بود. او با اینکه کلاسهایی را گذرانده، اما بدون هیچ گونه تجربه مربیگری، پس از برکناری وینفرد شفر آلمانی، هدایت استقلال را در اواخر لیگ هجدهم پذیرفت. استقلال در آن سال سوم شد و سهمیه آسیایی گرفت، اما مجیدی این تیم را ترک کرد.
پس از اینکه در لیگ نوزدهم استراماچونی سرمربی ایتالیایی استقلال از این تیم جدا شد، بار دیگر فرهاد مجیدی از اواسط فصل، سکان هدایت آبی پوشان را بر عهده گرفت. استقلال در پایان فصل عنوان نایب قهرمانی لیگ برتر و جام حذفی را کسب کرد، اما مجیدی دوباره استعفا کرد. به اعتقاد برخی از اهالی فوتبال شاید مجیدی اگر با صبر بیشتر و در زمان بهتری هدایت استقلال را قبول میکرد، شرایط به گونه دیگری برای این مربی جوان و محبوب آبیها پیش میرفت. در هر ۲ مقطع، مجیدی از ابتدای فصل تیم خود را تشکیل نداد پس نمیتوان کیفیت فنی او را مورد بررسی قرار داد.
مهرداد کریمیان - شاهین بوشهر
کریمیان مدت زیادی را به عنوان بازیکن در فجر سپاسی شیراز بازی و پس از خداحافظی از فوتبال مدت کوتاهی را به عنوان دستیار در شاهین بوشهر فعالیت کرد. پس از اینکه عبدالله ویسی از این تیم جدا شد، کریمیان هدایت شاهین را در لیگ نوزدهم بر عهده گرفت. وضعیت، اما برای کریمیان خوب پیش نرفت و پس از مدتی جای خود را به "میشو" داد. پس از جدایی این مربی خارجی بار دیگر قرعه به نام کریمیان افتاد تا سکان هدایت بوشهریها را قبول کند، اما شکست سنگین برابر ذوب آهن باعث اخراج او شد و مهدی پاشازاده در چند بازی آخر فصل، سرمربی شاهین بود.
محمد نصرتی - گل ریحان البرز
مدافع سابق تیم ملی ایران که بیش از ۲۰۰ بار با پیراهن تیمهای مختلف در لیگ برتر به میدان رفته پس از بازنشستگی بلافاصله وارد دنیای مربیگری شد. او که اواخر عمر فوتبالی خود را در نفت تهران گذراند، هدایت تیم دسته اولی گل ریحان البرز را پذیرفت. او در اتفاقی عجیب فصل گذشته ۲ بار برکنار شد. نصرتی بار اول اسفند ۹۸ با تغییر کادر مدیریتی از تیم کنار رفت، اما دوباره به گل ریحان بازگشت. او سپس در تیرماه برای دومین مرتبه طی یک فصل از هدایت گل ریحان البرز کنار گذاشته شد تا فصل عجیبی را سپری کرده باشد.
جواد نکونام - از تیم ملی تا فولاد
یکی از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران که مدت زیادی کاپیتان تیم ملی بود، بی شک از معدود چهره های موفقی به حساب میآید که به صورت ناگهانی وارد عرصه مربیگری شده است. او پس از اینکه سال ۱۳۹۵ کفش هایش را آویخت راهی تیم ملی شد تا دستیار اصلی کارلوس کی روش شود، اما پس از مدتی هدایت تیم دسته اولی خونه به خونه بابل را پذیرفت. او پس از هفته هجدهم استعفا کرد. نکونام سپس موفق شد آرزوی مردم مازندران را برآورده کند و نساجی را لیگ برتری کند، اما در لیگ برتر تجربه موفقی نداشت و از هدایت این تیم هم استعفا کرد. فصل گذشته، اما برای نکونام فوق العاده پیش رفت و با فولاد خوزستان رتبه سوم لیگ برتر را کسب کرد تا این تیم را آسیایی کند.
کربکندی: ستاره سوزی در فوتبال ایران با مربیگری نویدکیا و رحمتی رخ داد
رسول کربکندی کارشناس فوتبال کشورمان درباره سرمربیگری نویدکیا و رحمتی اظهار داشت: نویدکیا ۲ - ۳ سال بازی نمی کرد و رحمتی هم درون دروازه شهرخودرو بود که یک دفعه به عنوان سرمربی سپاهان و شهرخودرو انتخاب شدند. به نظرم ما ستاره سوزی میکنیم. متاسفانه بازیکنان قدیمی میخواهند کار مربیگری را از لیگ برتر شروع کنند تا به شهرت برسند.