در پی انتشار خبری با عنوان «تخفیف‌های عجیب و کلان شرکت ملی نفت در فروش خارجی فرآورده‌های نفتی/ چرا دلیل تخفیف‌ها را شفاف نمی‌کنند؟ روابط عمومی وزارت نفت جوابیه ای سرشار از ادعاهای غیر واقعی را به تحریریه اداره کل اقتصادی این خبرگزاری ارسال کرده است که حکایت از ناآگاهی و بی خبری نگارنده این جوابیه نسبت به معاملات فراورده های نفتی در بورس انرژی دارد.
مطابق با عرف رایج خبری ابتدا این جوابیه منتشر اما در انتها پاسخ متقن و مستدل خبرگزرای فارس به این ادعاها آورده شده که برای کارشناسان صنعت نفت ایران قابل تامل است.
در جوابیه روابط عمومی وزارت نفت آمده است :« خبری با عنوان «تخفیف‌های عجیب و کلان شرکت ملی نفت در فروش خارجی فرآورده‌های نفتی/ چرا دلیل تخفیف‌ها را شفاف نمی‌کنند؟»سوم تیرماه امسال روی خط قرار گرفته و در بخشی از آن، از قول یک کارشناس بورس انرژی عنوان شده است: «دلیل مقاومت اداره امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در برابر عرضه شفاف و عادلانه محصولات نفتی در بازار صادراتی بورس انرژی هنوز معلوم نیست».
اداره کل روابط عمومی وزارت نفت، انتشار این خبر را ناشی از بی‌اطلاعی مصاحبه‌شونده و کم‌دقتی خبرگزاری در نظارت بر صحت مطالب می‌داند و ضمن تکذیب آن به اطلاع می‌رساند:
امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران مدت مدیدی است که عرضه نفت کوره در بورس انرژی را کلید زده و هم اکنون هر دو هفته یکبار نسبت به عرضه اقدام می‌کند که آخرین عرضه نیز مربوط به هفته گذشته است. بر این اساس، تاکنون میزان زیادی از این فرآورده در بورس انرژی عرضه شده است و مزید استحضار اینکه این فرآورده با هدف رونق در کسب و کار بورس حتی با قیمتی کمتر از میانگین قیمت فروش صادراتی مستقیم عرضه می‌شود که البته با این وجود تاکنون میزان زیادی از نفت کوره عرضه شده در بورس انرژی به فروش نرفته است.
همچنین در این خبر، بهای هر تن نفت کوره صادراتی شرکت پالایش نفت بندرعباس با استناد به نرخ ارز مبادله‌ای و نه دولتی محاسبه شده که این مبنای نادرست در محاسبه، منجر به اعلام اعداد و ارقام متناقضی شده است.
حال سئوال اینجاست در شرایطی که نفت کوره به طور منظم ماهانه 2 بار از سوی امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در بورس انرژی عرضه می‌شود، چگونه آن خبرگزاری با انتشار خبری کذب، مدیریت امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران را به مقاومت در برابر عرضه شفاف و عادلانه محصولات نفتی در بازار صادراتی بورس انرژی متهم کرده و اعلام می‌کند: «معلوم نیست چه منفعت و یا هدفی در بازارهای غیربورسی وجود دارد که در برابر ورود به بازار شفاف و متشکل بورس انرژی مقاومت کرده و از آن امتناع می‌کنند.»
و سؤال دوم؛ در شرایطی که محاسبه بهای هر تن نفت کوره صادراتی شرکت پالایش نفت بندرعباس بر مبنای نرخ دولتی نشان می‌دهد تخفیف‌های مذکور در خبر منتشر شده هیچ سندیتی ندارد، چگونه آن خبرگزاری با عنوان کردن مطالبی مانند حاتم‌بخشی نفت کوره صادراتی، پیگیری منافع نامعلوم، ارائه نرخ‌های غیرشفاف و پوشش هزینه‌های سازمانی از محل شکاف قیمتی فروش فراورده، مدیریت امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران را زیر سئوال می‌برد؟
بی‌تردید حق پیگرد حقوقی این شبهه‌افکنی‌ها و اتهامات، نزد مراجع ذیصلاح برای وزارت نفت محفوظ است. »
و اما پاسخ مستند به ادعاهای وزارت نفت:
جوابیه متقن و مستند به جوابیه روابط عمومی وزارت نفت که با هنرمندی کامل کلماتی را برای پاک کردن صورت مسئله در موضوع صنعت پالایشگاهی کشور در هم بافته به شرح زیر است:
در هیچ کجای مصاحبه منتشر شده عنوان نشده که نفت کوره در بورس انرژی عرضه نمی شود بلکه عنوان شده نرخ هایی که در بورس انرژی معامله می شود با آنچه که به عنوان نرخ اقلام صادراتی فراورده های نفتی در صورت های مالی پالایشگاه هاست مغایرت دارد.
محض اطلاع نگارنده جوابیه وزارت نفت و همچنین مسئولان روابط عمومی آن یادآور می شود ؛ نرخ تمام فرآورده های نفتی که در بورس انرژی در حال معامله است به نرخ ارز آزاد تسویه می شود.
حال سوال اینجاست ،دلیل اینکه پالایشگاه ها نتوانند بطور مستقیم محصولات خودشان را در بورس انرژی به نرخ ارز آزاد بفروشند چیست ؟ چرا مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران باید به نیابت از پالایشگاه ها فرآوده های نفتی را با نرخ ارز آزاد در بورس انرژی بفروشد ولی در صورت های مالی پالایشگاه های بورسی نرخ این محصولات با نرخ ارز دولتی افشاء شود؟
در حال حاضر دو معامله ای که بر روی نفت کوره در بورس انرژی انجام شده بر اساس اطلاعیه عرضه مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران به نرخ ارز آزاد بوده و بر خلاف ادعای مطرح شده از سوی روابط عمومی وزارت نفت فروش به نرخ ارز دولتی صورت نگرفته است.
مسئله اصلی که روابط عمومی وزارت نفت در جوابیه خود به آن اشاره نکرده این است که چرا مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران محصول نفت کوره را به نرخ ارز آزاد فروخته ولی در صورت های مالی پالایشگاه قیمت این محصول با ارز دولتی نشسته است؟ چه اتفاقی برای ما به التفاوت این نرخ می افتد؟
قدرمسلم هیچ کسی منکر عدم عرضه نفت کوره در بورس انرژی نیست اما شرایط بازار در روز عرضه به نحوی رقم خورده که معامله انجام نشود. این موضوع از اختلاف نرخی که بابت فروش محصول در صورت های مالی پالایشگاه ها است با تخفیفی که در تابلوی بورس انرژی مشاهده می شود به خوبی هویدا است.
مسئله اصلی این است که این اختلاف قیمتی ناشی از چیست و چه اتفاقی برای آن می افتد؟
وقتی فرآورده های نفتی با ارز آزاد در بورس انرژی قابل فروش است چرا بطور مستقیم به پالایشگاه اجازه داده نمی شود که آنرا فروخته و سود حاصله را صرف تحقیق و توسعه واحد پالایشی نماید تا هزینه های آلودگی محیط زیستی و بیماری های مختلف در جامعه کاهش یابد؟
از یک طرف مبلغ مابه التفاوت ارز از پالایشگاه ها گرفته می شود و از سویی دیگر با کاهش قدرت مانور آنها برای اجرای طرح های توسعه ای جدید ، به سمت ورشکستگی سوق داده می شوند که باعث عدم شرایط مطلوب تولید فرآورده و به تبع آن آلودگی و سرطان و هوای کثیف است.
در حال حاضر شرکت هایی همچون شرکت پالایش نفت لاوان در بورس انرژی محصولا خود را بطور مستقیم در رینگ داخلی می فروشد که بر مبنای ارز دولتی نبوده و حتی اگر چنین هم باشد مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار مبنای کشف قیمت خواهد بود.
آیا مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران هزینه‌هایی دارد برای پوشش آنها باید به نیابت از پالایشگاه ها اقدام به فروش محصولات تولیدیشان کند و اجازه ندهد رقابت در صنعت پالایشگاه بوجود آید؟
در حال حاضر وقتی نفت کوره از سوی مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران به فروش می رسد از کجا باید بدانیم این محصول برای کدام پالایشگاه است؟ چه کیفیتی دارد و اصلاً برقراری توازن میان نرخ محصولات همه پالایشگاه‌ها با توجه به نوع کیفیت به چه شکلی برقرار می شود؟
وزارت نفت باید بپذیرد که سهام شرکت های پالایشگاهی مطابق با قانون اصل 44 واگذار شده و دارای مالک هستند از اینرو این وزارتخانه نمی تواند همچون گذشته برای آینده این شرکت ها تصمیم گیری کند.
سهامداری که سهام پالایشگاه های مشمول اصل 44 قانون اساسی را در بازار سهام خریده نباید شریک سود یا زیان پالایشگاهی با محصول بی کیفیت شود. شاید این سرمایه گذار اقدام به خریداری سهام یک پالایشگاه با محصول با کیفیت و سرشار از سودآوری کرده در حالی که مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران نرخ محصولات را بطور یکسان به همه پالایشگاه‌ها تحمیل می کند.
مابه التفاوت این نرخ که به پالایشگاه ها داده نمی شود در آینده ای نه چندان دور به شکل دود های سرطان زا در ریه های مردم بیماری های لاعلاج را در شهرهای کشور رقم نمی زند؟
در نهایت مدارک و مستندات ذیل این جوابیه جهت تنویر افکار عمومی و اطلاع عموم مردم از نرخ ارز اعلام شده از سوی وزارت نفت در بورس انرژی منتشر می شود که در صورت های مالی شرکت های پالایشی بابت ارز دولتی ثبت شده است:
