درست چند لحظه بعد از حذف تیم نفت از لیگ قهرمانان آسیا در تهران مدیرعامل این باشگاه حرفهای دردناکی بر زبان آورد و گفت: «برای تهیه پول شام و هتل بازیکنان با مشکل مواجه بودیم.»
مدیران عامل دیگر باشگاههای لیگ برتری نیز بارها در مورد مشکلات مالی تیمهایشان صحبتهای مشابهای را مطرح کردهاند. برخی از تیمهای محبوب و بزرگ فوتبال ایران حتی مشکل داشتند.
با این شرایط به نظر میرسد فوتبال ایران با بحران مالی مواجه است اما در این اوضاع اسفبار مالی باشگاهها، شاهد اتفاقی حیرتانگیز در لیگ برتر هستیم. رایگان شدن مسابقات فوتبال برای هواداران!
فوتبالی که باشگاههایش برای تامین شام بازیکنان پول قرض میگیرد چطور چوب حراج بر تنها راه درآمدزایی خود میزند؟! مگر یکی از منابع درآمدزایی باشگاهها از فوتبال بلیت فروشی نیست؟ پس چگونه باشگاههای ایرانی خیلی راحت اقدام به خودزنی میکنند و به اسم آنکه میخواهند خدمتی به هوادارانشان ارایه کنند تماشای مسابقههای حساس و مهم خود را رایگان اعلام میکنند؟
فوتبال حرفهای در سراسر جهان تعریفی مشخصی دارد. باشگاههایی حرفهای و خصوصی هستند که بتوانند از طریق حق پخش تلویزیونی، فروش پیراهن و البسه، فروش بلیت مسابقات، انتقال بازیکنان به باشگاههای دیگر و تبلیغات روی پیراهن و محیطی هزینههایشان را تامین کنند.
آیا چنین باشگاهی در بین 16 تیم لیگ برتر ایران سراغ دارید؟! همه باشگاهها متکی به پولهای دولتی هستند! آن هم در حالیکه ما روی کاغذ به AFC اعلام کردهایم که هر 16 باشگاه لیگ برترمان در آمدزا هستند!؟
در فوتبال حرفهای هوادار هم تعریف مشخصی دارد و صرف اینکه یک فرد تیم خاصی را دوست دارد و شبانه روز در محل کار و زندگی برای دوستان و اقوام خود کریخوانی بکند به او هوادار نمیگویند.
در فوتبال دنیا شخصی را هوادار یک باشگاه مینامند که بلیت تماشای مسابقات باشگاه مورد علاقهاش را در ابتدای فصل پیشخرید میکند، پیراهن، شال و کلاه و... سایر البسه و اقلام تولیدی باشگاهش را میخرد زیرا میداند با خرید این البسه هم خودش را طرفدار یک تیم خاص نشان میدهد و هم با پرداخت این پول به باشگاهش کمک کرده است.
با این تعریف باشگاههای بزرگ و پرطرفدار فوتبال ایران مثل پرسپولیس، استقلال، تراکتورسازی، سپاهان، ملوان و... چند هوادار دارند؟ هواداران فوتبال ایرانی معمولا پیراهنهای تقلبی باشگاه مورد علاقهشان را میخرند بدون آنکه از پول پرداخت شده سودی به جیب باشگاه برود و این پول مستقیم نصیب شرکت تولید کننده غیرقانونی البسه ورزشی میشود. بنابراین میتوان همان عده معدودی که به ورزشگاه میروند را هوادار نامید زیرا آنها حاضرند برای عشق و علاقه ورزشیشان هزینه کنند و پول پرداخت کنند که این یکی هم به لطف تصمیم عجیب و غریب مدیران باشگاهها فوتبال و تایید سازمان لیگ در حال از بین رفتن است.
در لیگ برتر انگلیس هواداران لیورپول به دلیل اینکه باشگاه تنها 7 پوند بلیت مسابقاتش را گران کرد به نشانه اعتراض به این تصمیم باشگاه در دقیقه 77 ورزشگاه را ترک کردند. آنها معتقد بودند که همان بلیت 70 پوندی( رقمی در حدود 350 هزار تومان) هم خیلی ارزان نیست و باشگاه نباید به هوادارانش به چشم مشتری نگاه کند و نباید بلیت مسابقات را بازهم گران کند در چنین شرایطی شاهد هستیم که در فوتبال ایران تماشای مسابقات لیگ برتر حرفهای با بلیت 10- 15 هزار تومانی رایگان اعلام میشود. از پرشدن ورزشگاهها در دیدارهای حساس و مهم لیگ برتر هم خرسند می شویم و به خودمان میبالیم که فوتبال ایران هنوز هم طرفدار و هوادار بیشماری دارد!
در حالیکه واقعیت چیز دیگری است. پرشدن ورزشگاهها در دیدارهای رایگان اگر چه نشانگر شرایط اقتصادی بد مردم است که حتی قدرت خرید بلیت 10-15 هزار تومانی هم ندارند اما گویایی حقیقتی تلختر هم هست اینکه همان هوادار در برخی دیدارها هم که رایگان اعلام شده روی خوشی به فوتبال نشان نداده است. نمونهاش همین بازی هفته گذشته در بازی تراکتورسازی و پدیده که تماشایش رایگان بود کمتر از 3 هزار تماشاگر به ورزشگاه یادگار امام تبریز رفتند. در هفته بیستم لیگ برتر هم در دیدار استقلال خوزستان و تراکتورسازی با وجود مجانی بودن تماشای مسابقه فقط 5 هزار تماشاگر به ورزشگاه رفتند. این اتفاقها معنایش آن است که فوتبال ما هر روز از بیشتر از روز قبل از چشم فوتبالدوستان میافتد بنابراین مشکل اقتصادی مردم نمیتواند تنها دلیل خالی بودن ورزشگاههای ایران باشد.
باید خالی بودن ورزشگاههای فوتبال را در عوامل دیگر جستجو کرد. از کیفیت پایین فنی بازیها گرفته تا رفتارهای خارج از عرف برخی از بازیکنان سرشناس فوتبال و شایعهها و حرف و حدیثهایی از دستهای پشت پرده در فوتبال که هر روز مردم را از فوتبال بیزارتر میکند!
در دهه 60 و 70 هم قیمت بلیت مسابقات به نسبت درآمد مردم خیلی ارزان نبود اما مردم برای دیدن مسابقه تیمهای محبوب خود از ساعتهای قبل از شروع مسابقه در گرما و سرما مشتاقانه در ورزشگاهها حاضر میشدند و پول هم میدادند تا بلیت بخرند اما اکنون وقتی یک کارگر و کارمند و مهندس و حتی پزشک میبینید که یک فوتبالیست سوار بر خودرو چند صد میلیونی برای هوادارش فخر فروشی می کند و در برخی موارد حتی مسایل اخلاقی را هم رعایت نمیکند از فوتبال زده میشود. مردم دیگر ستارههای فوتبال را از خودشان نمیدانند و به آنها علاقهای نشان نمیدهند.
با این شرایط اگر باشگاههای ایرانی همه بازیهایشان را هم مجانی کنند شاید روزی برسد که هواداری در ورزشگاه پیدا نشود و در آنصورت باشگاهها باید از جیب خود هم هزینه پرداخت کنند تا شاید با اهدای هدیههایی مثل تیشرت و آبمیوه مجانی تماشاگران را به ورزشگاه بیاورند!
انگار مدیران باشگاههایی که امروز بازیهای حساس خود در لیگ برتر را رایگان اعلام میکنند زنگ خطر را نشنیدهاند. حتی اگر آنها ندانند که اقدامشان برای رایگان شدن مسابقات خلاف قانون تجارت و درآمدزایی باشگاهها باشد.
فوتبال حرفهای ایران با این شرایطی که پیدا کرده شاید به زودی تبدیل به فوتبالی آماتور شود. البته فوتبال آماتوری که غبطه فوتبال آماتور دهه 60 و 70 را بخورد و دیگر مردم حتی حاضر به دیدن بازیهای رایگان هم نشوند.
حیرت انگیز است که مسئولان سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال هم خیلی راحت با رایگان شدن مسابقات موافقت میکنند آیا آنها نمیدانند که این اقدامها خلاف رفتار فوتبال حرفهای است؟ آیا فوتبال حرفهای یعنی اینکه نشستهای خبری یک روز قبل از بازی برگزار شود؟! فوتبال بدون هوادار میمیرد و مشخص نیست که ما چند سال یا حتی چند ماه دیگر بتوانیم هواداران را به دیدن فوتبال مجانی دعوت کنیم شاید روزی برسد که مردم به دیدن فوتبال مجانی هم اشتیاقی از خود نشان ندهند.