فواید ورزش برای سلامتی افراد مسن

به گزارش افکار نیوز به نقل از ايسنا ، با تغيير شكل هرم سني و بالا رفتن ميانگين سني جامعه، متخصصان نگران افزايش قابل توجه بيماريهاي نظير ورم مفاصل يا پوكي استخوان هستند. با اين حال، شواهد بسيار زيادي وجود دارد كه نشان ميدهد به كمك ورزش ميتوان از بسياري از بيماريهاي مربوط به افزايش سن جلوگيري كرد.

سردیک بریانت یک کارشناس پزشکی ورزشی می‌گوید: داده‌های معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد افراد مسنی که فعالیت ورزشی دارند. دارای توانایی‌های بدنی بالاتر نسبت به سایرین هستند.

متخصصان عقیده دارند که علت بسیاری از بیماری‌های افراد مسن صرفا عدم برخورداری تحرک و فعالیت کافی است. با وجود مزایای شناخته شده ورزش تنها پنج درصد از افراد مسن دارای برنامه ورزشی مداوم هستند(۳۰ دقیقه ورزش ملایم در بیشتر روزها)، میریام نلسون مدیر مرکز تحقیقاتی جان هانکوک که روی فعالیت بدنی، تغذیه و پیشگیری از چاقی در دانشگاه تافتس تحقیق می‌کند در این رابطه می‌گوید: سطح فعالیت بدنی افراد بالای ۶۵ سال در چند دهه اخیر تغییری نداشته است.

حتی اگر این افراد تاکنون ورزش نکرده باشند، هنوز دیر نشده است، زیرا متخصصان معتقدند افرادی که ورزش را از صفر شروع کنند نسبت به افرادی که پیش از این برنامه ورزشی داشته‌اند، فایده بیشتری از ورزش کسب خواهند کرد. کولین میلز یک کارشناس ورزشی در ونکوور کانادا می‌گوید: فرقی نمی‌کند که چند سال سن دارید، هیچ وقت برای شروع ورزش دیر نیست.

ورزش برای سلامتی بدن فوایدی دارد که ممکن استبه چشم نیاید، اما روی سلول‌های بدن تاثیر می‌گذارد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ورزش روی عملکرد DNA تاثیر دارد و باعثبهبود کارکرد آن‌ می‌شود. به عنوان مثال بر اساس پژوهش جدیدی که در نشریه «سل متابولیسم» منتشر شد.

یک ورزش ملایم ۲۰ دقیقه‌ای DNA را تقویت می‌کند و باعثمی‌شود عضلات بهتر و موثرتر کار کنند. علاوه بر این پژوهش دیگری که سال گذشته منتشر شده بود، نشان می‌دهد افرادی که دارای چاقی ژنتیکی هستند، می‌توانند با ۳۰ دقیقه ورزش در پنج روز از هفته‌، وضعیت DNA خود را تغییر داده و به چاقی خود غلبه کنند.

بنابراین سوالی که ایجاد می‌شود این است که آیا ورزش کردن باعثافزایش طول عمر خواهد شد؟ پاسخ دادن به این سوال مشکلی است، اما افرادی که به طور دائم ورزش می‌کنند، احتمال کمتری برای ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و ناتوانی‌های مرتبط با افزایش سن دارند.

** ورم مفاصل:

اگر مبتلا به درد ناشی از ورم مفاصل باشید، ورزش کردن آخرین کاری است که به آن تمایل پیدا می‌کنید، اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که ورزش کردن یکی از بهترین راهبردهای ممکن برای کاهش درد است، مخصوصا درد مفاصل زانو که در بین افراد مسن پدیده شایعی است.

جان بوسوم‌ورثکه در دانشگاه بریتیش کلمبیا ونکوور به فعالیت پژوهشی مشغول است، عقیده دارد: تقریبا همه تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش اگر به اندازه مناسب و با روش صحیح انجام شود، باعثکاهش درد خواهد شد. هیچ داده ای که نشان دهنده مضر بودن ورزش باشد، وجود ندارد. وی می‌گوید که نتیجه‌ تحقیقات او نشان می‌دهد که ورزش به اندازه مصرف مداوم داروهای دارای ضدتورم نظیر ایبوبروفن مفید خواهد بود.

**‌حفظ سلامتی مغز

میلنر می‌گوید: «ورزش باعثتندرستی مغز می‌شود.» در واقع پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که ورزش چه تاثیر مهمی روی حفظ سلامتی مغز دارد.

بر اساس پژوهشی که توسط یک موسسه تحقیقاتی در سال ۲۰۰۶ در سیاتل برگزار شد، افزایش سطح فعالیت‌های بدنی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد خطر ابتلا به جنون و آلزایمر را در افراد بالای ۶۵ سال کاهش می‌دهد. اریک لارسون که یک پزشک داخلی و از جمله پژوهشگران این پروژه تحقیقاتی بود می‌گوید: در تحقیق ما مشخص شد که ۱۵ دقیقه ورزش در طول روز که سه بار در هفته‌ انجام شود، باعثحفظ سلامتی مغز خواهد شد.

**پیشگیری از پوکی استخوان

سقوط و شکسته شدن استخوان‌ها باعثمی‌شود که یک فرد مسن استقلال خود را از دست بدهد و تا آخر عمر به کمک اطرافیانش وابسته شود.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ورزش با تقویت استخوان‌ها باعثکاهش خطر شکسته شدن آن‌ها می‌شود. در پژوهشی که در سال ۲۰۱۰ انجام شد، پژوهشگران زنان بالای ۶۵ سالی را که فعالیت ورزشی مداوم داشتند با گروه دیگری که صرفا در کلاس‌های عمومی سلامتی شرکت کرده بودند، مقایسه کردند.

در بین ۲۲۷ زنی که در این طرح تحقیقاتی شرکت داشتند، آن دسته که دارای فعالیت بدنی بودند، سطح تراکم استخوان بالاتری داشتند و خطر شکستگی استخوان در آن‌ها ۶۶ درصد کمتر بود.

علاوه بر این شکستگی استخوان ناشی از سقوط در گروهی که ورزش می‌کردند، نصف گروه دیگر بود، به طور کلی می‌توان گفت فعالیت‌های هوازی نظیر پیاده روی، دویدن و بالا رفتن از پله‌ها و همچنین ورزش‌های مقاومتی که مستلزم مقاومت فرد در برابر نیرو است، نظیر کشیدن کش پلاستیکی یا بلند کردن دمبل در افزایش سطح تراکم استخوان موثر هستند.

** کنترل دیابت نوع ۲

ورزش کردن نه تنها باعثکنترل سطح قند خون می‌شود، بلکه میزان ضربان قلب و فشار خون را تنظیم کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های و عصبی را که در بین بیماران دیابتی شایع است، کاهش می‌دهد. موسسه ملی سلامت آمریکا در پژوهشی که در سال ۲۰۰۱ به پایان رسید، سه هزار و ۲۰۰ بیمار مبتلا به دیابت را در یک برنامه دو ساله تحت نظر قرار دادند.

در این پژوهش از یک گروه خواسته شد که در سبک زندگی خود تغییراتی را ایجاد کنند، از جمله این تغییرات می‌توان به کاهش هفت درصدی وزن بدن به کمک رژیم غذایی و ورزش کردن به مدت دست کم ۱۵۰ دقیقه در هفته‌ اشاره کرد به گروه دوم داروهایی برای کنترل دیابت داده شد و گروه سوم نیز به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد.

پس از سه سال اثرات دیابت در گروهی که در سبک زندگی خود تغییر ایجاد کرده بودند، ۵۸ درصد و در گروه دوم که دارو مصرف کرده بودند، ۳۱ درصد کمتر از گروه سوم بود.

یک پژوهش دیگر که پس از این پژوهش به مدت ۱۰ سال انجام شد، نتایج تحقیقی قبلی را تایید می‌کند. در پژوهش دوم گروهی که به ورزش و رژیم غذایی روی آوردن ۳۴ درصد و گروهی که دارو مصرف کرده بودند، ۱۸ درصد کمتر از گروه سوم دارای اثرات دیابت بودند.

** یشگیری از بیماریهای قلبی:

مدت‌ها است که اثرات مثبت ورزش برای سیستم‌ قلبی و عروقی بدن مشخص شده است. پژوهشی که در سال ۲۰۰۷ در بوستون آمریکا منتشر شد، نشان می‌دهد که هر چه سطح فعالیت بدنی افزایش پیدا کند، این اثرات نیز زیاد می‌شود.

پژوهشگران سوابق بیش از ۲۷ هزار زن را در یک بازه زمانی ۱۰ ساله مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که خطر حمله قلبی در آن دسته از افرادی که در طول هفته دسته کم پنج ساعت فعالیت ورزشی مداوم داشتند، ۴۱ درصد کمتر است.

همچنین دو تا پنج ساعت فعالیت ورزشی در طول هفته‌ باعثکاهش ۳۲ درصدی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود و همچنین یک یا دو ساعت ورزش در هفته‌ نیز خطر حمله قلبی را ۲۷ درصد کاهش می‌دهد.

پژوهش‌ها همچنین نشان دادند که داشتن برنامه ورزشی مداوم می‌تواند فشار خون و سطح چربی‌های مضر نظیر تیریگلسیرید را کاهش داده و باعثافزایش سطح کلسترول‌های HDL مفید شود که این موضوع باعثافزایش محافظت بدن مقابل تصلب شریان شده و خطر حمله قلبی را کاهش می‌دهد.

** سکته:

وقتی در مسیر رگ‌هایی که خون را به مغز منتقل می‌کنند، گرفتگی ایجاد شود فرد در معرض ابتلا به سکته قرار می‌گیرد. فعالیت بدنی افراد مسن به طور قابل ملاحظه‌ای از وقوع این اتفاق جلوگیری خواهد کرد. تاثیرات ورزش در این زمینه به طور خاص برای افرادی که فعالیت‌های ورزشی ملایم تا شدید دارند، بیشتر قابل مشاهده است.

به گفته رالف ساکو که در دانشگاه میامی به تحقیق مشغول است، می‌گوید: افراد مسن می‌توانند ورزش خطر ابتلا به سکته را تا ۶۰ درصد کم کند. پژوهشگران دانشگاه کوپنهاگن دانمارک که روی ۲۶۵ بیمار مبتلا به سکته(با میانگین سنی ۶۸ سال) تحقیق کردند، اعلام کردند که بر اساس یافته‌های پژوهش آن‌ها فعالیت ورزشی نه تنها خطر ابتلا به سکته را کم می‌کند، بلکه پس از بروز سکته نیز در بازتوانی بیماران مفید است.

ساکو می‌گوید: ورزش با بهبود کلی کارایی قلبی و عروقی و همچنین افزایش سطح کلسترول HDL باعثمی‌شود که پلاکت‌های خون چسبندگی کمتری داشته باشند و این موضوع خطر گرفتگی رگ‌ها را کاهش داده و به بهبود جریان خون در بدن کمک می‌کند.

** افسردگی:

ثابت شده است که ورزش کردن راهکار بسیار موثری برای مقابله با اختلالات روانی در هر سنی است، اما برای افراد مسن اهمیت بیشتری دارد. پژوهشی که در سال ۱۹۹۹ در دانشگاه دوک برگزار شد، نشان داد که یک برنامه ورزش هوازی که به مدت ۱۶ هفته‌ برای افراد مبتلا به افسردگی در نظر گرفته شد در از بین رفتن افسردگی در افراد بالای ۵۰ سال تاثیر عمده‌ای داشت.

** مرگ ناگهانی:

در پژوهشی که با حمایت مالی موسسه ملی سلامت آمریکا برگزار شد، سطح سلامتی دو هزار و ۶۰۰ مرد و زن از لحاظ وزن، میزان چربی بدن و چربی دور کمر مورد بررسی قرار گرفت. پژوهشگران این افراد را به مدت ۱۲ سال تحت بررسی قرار دادند و به کشف مهمی دست یافتند.

بر اساس يافتههاي آنها افراد مسني كه از لحاظ سلامتي وضعيت مناسبي نداشتند نسبت به گروه افراد سالم، چهار برابر بيشتر در معرض خطر مرگ ناگهاني بودند. اين پژوهش كه در سال ۲۰۰۷ به چاپ رسيد، آنچه را كه پزشكان مدتها مطرح ميكردند، تاييد ميكند. اگر ميخواهيد عمر طولاني داشته باشيد، بهترين روش اين است كه از روي صندليتان برخيزيد و كمي ورزش كنيد.