منابع آگاه گفتهاند مقامهای عربستان سعودی و ایران قصد برگزاری دور جدیدی از گفتوگوهای مستقیم را در ماه جاری میلادی دارند.
رویترز به نقل از مقامهایی در غرب آسیا (خاورمیانه) و برخی منابع دیگر این خبر را گزارش داده و نوشته هدف از این مذاکرات کاستن از تنشها میان تهران و ریاض است.
ایران و عربستان سعودی که سال ۲۰۱۶ روابط دیپلماتیک خود را با یکدیگر قطع کردهاند هیچ یک برگزاری نخستین دیدار مستقیم در عراق را تأیید یا تکذیب نکردهاند.
روزنامه «فایننشال تایمز» چند روز پیش مدعی شده بود مقامهای ارشد ایران و عربستان سعودی برای بهبود روابط دو کشور در بغداد پایتخت عراق مذاکرات مستقیم برگزار کردند.
یک مقام در غرب آسیا امروز (چهارشنبه) به خبرگزاری رویترز گفت: «جلسه ماه آوریل، بسیار سازنده بود و در جریان آن درباره مسائل زیادی به خصوص بحران یمن و توافق هستهای ایران بحث شد.»
این گفتوگوهای ادعایی همزمان با مذاکراتی دیگر که در وین برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام در جریان است برگزار میشود.
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» علاوه بر بازگرداندن تحریمهای متوقفشده ذیل این توافق و اعمال تحریمهای جدید به سیاستهایی تحریکآمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد.
تئوری ترامپ این بود که این سیاستها میتواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند.
او روز ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بیمورد تنشها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.
دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» ضمن اعتراف به اینکه سیاست فشار حداکثری شکست خورده گفته قصد دارد ایالات متحده را به برجام بازگرداند.
منابع مطلع به خبرگزاری رویترز گفتهاند گفتوگوهای بیشتر میان ایران و عربستان سعودی ممکن است قبل از پایان ماه جاری برگزار شود، اما زمان آن به پیشرفت در گفتوگوهای وین بستگی دارد. یک دیپلمات در ریاض گفته انتظار میرود جلسه دوم، اواخر ماه آوریل یا اوایل ماه مه برگزار شود.
رویترز نوشته این گفتوگوها بعد از سفر نخستوزیر عراق به ریاض برگزار میشوند. هدایت این گفتوگوها را «خالد حمیدان»، رئیس دستگاه اطلاعات عربستان سعودی و «سعید ایروانی»، معاون دبیر شورای امنیت ملی ایران به عهده دارند.
محور اصلی این گفتوگوها را یمن تشکیل میدهد، جایی که ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی از ۶ سال پیش آن را هدف حملات سنگین هوایی، دریایی و زمینی قرار داده است.
یک منبع مدعی شده طرف ایرانی تعهد داده از نفوذش برای متوقف کردن حملات انصارالله به عربستان سعودی استفاده کند. ریاض، در مقابل متعهد شده از گفتوگوهای هستهای حمایت کند.
دو منبع دیگر مدعی شدهاند در این جلسه درباره لبنان هم بحث شده است. طبق این ادعا، ریاض از گسترش نفوذ حزبالله در این کشور نگران است.
دیپلمات مورد استناد رویترز گفت: «فکر نمیکنم در برهه فعلی آنها توافق حاصل کنند.» او اضافه کرد هدف از گفتوگوها جلوگیری از اقداماتی است که میتواند از شعلهور شدن تنشها جلوگیری کند.
یک مقام وزارت خارجه عربستان سعودی هم گفته حصول هر گونه توافق در وین باید نقطه شروعی برای مذاکرات گستردهتر از مسئله هستهای با ایران باشد.