محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بعد از برد پرسپولیس مقابل گلگهر با نتیجه ۵ بر صفر یک استوری جنجالی منتشر کرد. او نوشت:«گلگهر یه گل دیگه خورده بود به رکورد استقلال میرسید. ولی خب رکورد استقلالیا دستیافتنی نیست.» آذریجهرمی هرگز ابایی نداشته که همه بدانند یک پرسپولیسی دوآتشه است و همیشه بخشی از پستها و کامنتهایش به کلکل بین سرخابی اختصاص یافته است. او این بار هم با اشاره به کری قدیمی پرسپولیسیها علیه رقیب، فوتبالی بودن خودش را به نمایش گذاشت. با این تفاوت که استقلالیها خیلی بیشتر از دفعات قبل علیه او جبهه گرفتند و در عرض چند ساعت چند ده هزار کامنت زیر آخرین پست او که مربوط به راهاندازی اینترنت نسل جدید در شیراز بود، درج کردند. کامنتهایی عموما حاوی الفاظ رکیک، خشونتآمیز و البته سیاسی.
سوال اصلی این است که کریخوانی آذریجهرمی آن هم به این شکل کار درستی است یا خیر؟ این سوالی است که از چند منظر میتوان به آن نگاه کرد. در ادامه نظرات مختلف را با هم بررسی میکنیم.
در وهله اول جایگاه حقوقی وزیر ارتباط مسالهساز است. همه میدانیم که فوتبال در ایران به شدت با سیاست پیوند خورده و اکثر طرفداران فوتبال معتقدند که مقامات سیاسی از این ورزش بهرهبرداریهای خاص خودشان را میکنند.
هواداران استقلال به شدت معتقدند که پرسپولیس در چند سال اخیر با کمک وزیر ورزش ۴ بار پیاپی قهرمان شده و پرسپولیسیها هم به همان اندازه بر طبل کمکهای وزارت ورزش به رقیب میکوبند. در چنین شرایطی کریخوانی یک نفر از بدنه دولت، آن هم در حد وزیر طبیعتا نتیجهای جز دامن زدن هرچه بیشتر به آتش اختلافات نخواهد داشت. ولو اینکه وزیر ارتباطات کوچکترین ارتباطی با حوزه ورزش نداشته باشد. در واقع میتوان گفت فوتبال آنقدر در سالهای اخیر از ذات خودش فاصله گرفته و به مسائلی خارج از مستطیل سبز گره خورده که وجود چنین فضایی ناگزیر است.
وضعیت سخت زندگی مردم و به طور مشخص شرایط بد اینترنت که در حوزه کاری آذری جهرمی است هم یکی از فاکتورهای تاثیرگذار است. خیلیها برای وزیر نوشتند «به جای کری خوندن وضعیت اینترنت رو درست کن» یا «عوض خوشمزهبازی دستتو از روی دکمه فیلتر بردار». برخی پا را فراتر گذاشتند و با محور قرار دادن آذری جهرمی تمامیت دولت روحانی را به خاطر وضعیت بد این روزهای کشور از لحاظ معیشت را با نوشتن جملاتی نظیر «انشاءالله چند ماه دیگه میرین از دستتون راحت میشیم» زیر سوال بردند.
در این بین برخی معتقدند آذری جهرمی به عنوان یک انسان و یک هوادار فوتبال حق دارد از تیم محبوبش طرفداری کند و در صفحه شخصیاش کری بخواند. این منطبق بر اصل آزادی بیان است. اینکه هواداران تیم رقیب ناراحت و عصبانی میشوند هم طبیعی است. کدام هواداری از موفقیت تیم رقیب و زیر سوال رفتن توسط هوادارانش خوشحال میشود؟ البته بعضی از این افراد به وزیر جوان توصیه کردند که وقتی میبینی شرایط به اینگونه است یعنی فوتبال سیاسی است، مردم عصبانی هستند و همه منتظر یک جرقهاند که عصبانیتشان را بروز دهند، بیخیال شو! یا حداقل اگر کری میخوانی، کریهای استادیومی و کف خیابانی نخوان.
این توصیه و توصیههای مشابه میتواند در شرایط فعلی قابل قبول باشد اما از نظر برخی صاحبنظران این هم به نوعی میتواند مصداق سانسور در نظر گرفته شود. اینکه برای اظهارنظر آدمها در هر جایگاه و مقامی بند و تبصره قرار دهیم و به واسطه اینکه عدهای ناراحت میشوند یا شرایط مساعد نیست، کسی را دعوت به سکوت کنیم، در دورنمایی بزرگتر مشکلات بیشتری به وجود میآورد.
این به نوعی مجوز دادن به کسانی است که بنابر مصلحتهای مختلف و شرایط متفاوت اجازه اظهارنظر را از دیگران سلب میکنند. ما سالهاست با چنین رویکردی در همه زمینهها مواجه بودهایم و عدهای تلاش کردهاند به هر بهانهای جلوی ابراز عقیده آزادانه را بگیرند. دعوت از آذری جهرمی به سکوت در حوزه فوتبال هم به نوعی بازنشر همین تفکر است. صاحبنظران در این حوزه بدون در نظر گرفتن مصداقی که در حال حاضر مورد بحث است، میگویند عوض اینکه برای موارد گوناگون قوانین مختلف و تبصرههای متفاوت در نظر گرفته شود بهتر است همگی سعه صدرمان را بالا ببریم.
آخرین جنبه استوری آذری جهرمی هم برمیگردد به تلاش چند ساله او برای ساختن برند شخصی خودش. آذری جهرمی بنا به دلایل مختلف که عدهای معتقدند جنبه انتخاباتی دارد، در دو، سه سال گذشته برنامه جا انداختن نامش سر زبانها را پیش برده و در این راه از فضای مجازی و شبکههای اجتماعی نهایت استفاده را کرده است. انگار که وزیر ارتباطات میخواهد یک جو صمیمی و خودمانی ایجاد کند و به خوبی میداند که در این مسیر فوتبال چقدر موثر است. این شامل بازی کردن با بچههای محروم در زمین خاکی و کری خواندن سرخابیها هم میشود. مشکل اینجاست که این جو گاهی بیش از اندازه صمیمی میشود!
تلاش برای رسیدن به یک پاسخ صریح در رابطه با درست یا غلط بودن کری خواندن یک فرد حقوقی، خواه وزیر باشد یا مجری تلویزیون یا هر شخص دیگری کار طاقتفرسایی است و شاید هرگز به نتیجه مشخصی هم نرسد.
خود آذریجهرمی در رابطه با این مساله دیروز در گفتوگو با برنامه آفساید رادیو جوان گفت: «کری خوانی ربطی به وزیر و غیر وزیر ندارد. هر کسی میتواند کری بخواند و پاسخش کری است. وزیر که صبح تا شب در قالب لباس وزیری نیست، من در حوزه ارتباطات وزیرم و یک شهروندم در دیگر حوزهها. این تفکر پیرمندانه را بگذارید کنار.»
جهرمی در پاسخ به این سوال که آیا از کریخوانی بقیه ناراحت میشود؟ عنوان کرد: «نه مگر از دیروز تا حالا کری نخواندهاند؟ اینکه از شأن خارج شده به من مربوط نیست. بگذارید فضا باز باشد، بد و بیراه بگویند و تخلیه انرژی بشود. من نباید این حرف را بزنم که بعضیها شخصیت نامناسب نشان میدهند؟ نه آقا شخصیت آنها مناسب است فقط ناراحتند و یکی را گیر آوردهاند. اگر قرار است به ما بگویند، بگذارید بگویند و انرژیشان خالی شود.»
او درباره اینکه آیا از استقلالیها عذرخواهی میکند؟ اظهار کرد: «برای چی عذرخواهی کنم؟ مگر چه کردهام؟ خب ۶ گل خوردهاند دیگر مگر من تاریخ را رقم زدهام؟ آنها هم کری بخوانند و بگویند ما ۶ گل نخوردیم پنج و چهار تا خوردیم. مگر نمیگویند ما ستاره گرفتهایم؟ آقای خلیلزاده گفت که آرزوهای شما خاطرات ماست، مگر ناراحت شدم؟ دیشب هم زنگ زد و گفت من مطلبی میخواهم منتشر کنم، گفتم هرچه دوست دارید بنویسید. آقای فنونیزاده مطلبی نوشت و ما با او رفیق هستیم. آنقدر میگویید این را نگویید و آن را نگویید اما ورزش فضای جوانانه است. اگر بیادبی هم بگویند برای من منعی ندارد. اگر بیادبی هم بگویند برای من اشکالی ندارد. من هم یک جوانم مثل شما، یک وظیفه وزیری هم دارم، کری هم دوست داشتم بخوانم و خواندم. جمله دوم من هم ایهام داشت و یکسری گفتند بله دو ستاره استقلال دستنیافتنی است. اشکالی هم ندارد.»