افزایش استفاده از شبکه های اینترنتی و آثار آن بر زندگی اجتماعی و فردی افراد برهیچ کس پوشیده نیست به همین علت جهت برسی فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی و جرائم حاصل از این فضا در جامعه مصاحبه ای با سرهنگ اکبر امینی، رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات فرماندهی انتظامی استان همدان انجام دادم که در ذیل ماحصل این گفت و گو را می خوانید:
صبح الوند: نظرتان راجع به فضای مجازی را بفرمایید؟
سرهنگ امینی، نظر بنده در این مورد این است که باید به فضای مجازی همانند هر مقوله دیگری که در عالم واقع وجود دارد از منظر تهدید و فرصت تواما دیده شود. فضای مجازی سکه ای است که باید دو روی آن را با هم دید رویی که ناظر به فرصت ها و نقاط قوت آن بوده و روی دیگر که ناظر به تهدیدهای این فضا می باشد. باید دانست شناخت صحیح فضای مجازی و به تبع آن استفاده صحیح و در عین حال حداکثری از این پدیده دنیای مدرن مستلزم شناخت و سپس لحاظ کردن هر دو روی سکه است و می توان گفت فضای سایبری چاقویی دولبه است که ما می توانیم از آن به سود یا ضرر خود مدد بگیریم.
همانطور که میدانید امروزه در کنار فضای حقیقی که زندگی می کنیم یک فضای مجازی شکل گرفته است که یک تعداد افراد وقتشان را در آن فضا می گذرانند و هر جا یک جمعی تجمع بکنند قطعا یک سری ناهنجاری ها در آن گروهها به وجود می آید که اینترنت هم مستثنی از این قضیه نیست بالاخره افرادی جمع شدند و یک سری ناهنجاری ها را ایجاد می کنند.
ببینید اگراستاد دانشگاهی بخواهد یک کرسی را در دست بگیرد باید مراحل زیادی را بگذراند ولی الان متاسفانه اینترنت در بحث موبایل ها آمده است ومی شود گفت هرکسی یک رسانه شخصی با خودش دارد و می تواند نظراتش را در آنجا بگذار و گروه تشکیل بدهد و اخبارش را رصد کند.
بنده به عنوان پلیس فتا نمی گویم از این تکنولوژی استفاده نکنید چرا که تکنولوژی آمده است و باید استفاده کنیم ولی چطوری از این تکنولوژی استفاده بکنیم را باید یاد بگیریم و آنکه فرهنگ استفاده از آن را داشته باشیم. هدف پلیس فتا هم این است که از ناهنجاری های ایجادشده در این فضا جلوگیری کند به این علت که شما هر جرمی در فضای حقیقی می بینید همان جرم رادر فضای سایبری داریم وصرفا حضور پلیس برای برقرای امنیت برای کاربران حوزه فضای مجازی است.
صبح الوند: فرصت های فضای مجازی را بیان کنید؟
سرهنگ امینی، ببینید همانطور که گفتم فضای مجازی فرصت ها یا تهدیدهایی دارد که مستلزم استفاده صحیح از آن می باشد از فرصتهای این فضا می توان به جهانی و فرامرزی بودن و دستیابی آسان به آخرین اطلاعات اشاره کرد که هر فردی در هر نقطه از جهان به راحتی به جدیدترین اطلاعات دستیابی پیدا می کند و دیگری جذابیت و تنوع است که از ابزارهایی همچون عکس، متن و یا هر هنر دیگری برای جذاب کردن خودش استفاه می کند.
همچنین از دیگر فرصت های آن آزادی اطلاعات و ارتباطات است و شما هراطلاعاتی بخواهید اعم از فرهنگی و سیاسی اقتصادی وبدون محدودیت های حاکم بر دیگر رسانه ها در فضای سایبری قابل دسترسی است.دیگر فرصت کاهش هزینه های اقتصادی، اجتماعی است و از آنجایی که فضای مجازی فواصل مکانی و تا حد زیادی فواصل زمانی را در نوردیده است و لذا در بسیاری از موارد دیگری نیازی به مراجعه برای خرید کالا نیست و این امر نقش مهمی در کاهش مصرف منابع سوختی برای وسایل نقلیه و کاهش آلودگی هوا خواهد داشت ودیگر فرصت آن هم گسترش عدالت رسانه ای است که با وجود این فضا دسرسی همه به اطلاعات یکسان است و گسترش تعاملات و تبادل نظرها با سرعت بالا است.
ناگفته نماند شبکه های اجتماعی در عین داشتن این مزیت و مزایای مشابه دارای عیوب بزرگی دیگری نیز هستند که به آن ها هم اشاره خواهد شد
صبح الوند: تهدیدهای فضای مجازی را بیان کنید؟
سرهنگ امینی، دراینجا لازم است بدانید شناخت تهدیدها ، آسیب ها ، معایب و مضرات فضای مجازی و شبکه سایبری موجب خواهد شد تا با اشراف کامل و دقت نطر بالا نگاهی جامع تر به موضوعات داشته باشیم و در هنگام برنامه ریزی ، طراحی و اجرای برنامه ها و فعالیت های مختلف دچار اشتباه نشویم در زیر می توان به اختصار از مهمترین گزاره هایی نام بر د که در فضای سایبری هر کدام تهدیدی را بر زندگی بشر تحمیل کرده است.
به نظر بنده از تهدیدهای اجتماعی، فرهنگی و رسانه ای فضای مجازی می توان رواج تفرد و کاهش شدید روحیه مسئولیت پذیری در بین جوانان اشاره کرد. چرا که جوانان ما به خاطر جذابیت های انکار ناپذیر فضای مجازی، ساعت های طولانی را به تنهایی در فضای سایبر سپری می کنند و بعد از خروج از آن فضا و ورود به محیط خانواده دیگر نه از لحاظ جسمی و نه روحی رمقی برای پذیرش مسئولیت هایشان در جامعه ندارند.
همچنین از دیگر تهدیدات می توان به تضعیف اعتقادات و گسترش شبهات فکری اشاره کرد که در این فضا افراد مختلف با طرح و نشر انواع شبهات موجب تزلزل در باورهای کاربران سست عقیده وک م اطلاع می گردد و دیگری رواج سطحی نگری فکری است و کاربران بدون بررسی و تحقیق در مبانی و زوایای پنهان اندیشه های نو ظهور به سب کثرت و رواج بی حد و حصر آن در فضای سایبر از آن متاثر می شوند.
از دیگر تهدیدات این فضا می توان به گسترش محصولات فرهنگی فرهنگ منحط به ویژه فرهنگ غربی، اعتیاد مجازی، انحرافات اخلاقی(جنسی) است که متاسفانه اینترنت به دلیل داشتن رویکرد آزاد اندیشی در روابط جنسی از سوی گردانندگان اصلی آن غرب و به ویژه آمریکا و نگرش تجاری نسبت به مسائل جنسی موجب پدید آمدن پدیده شومی به نام هرزه نگاری شده است و از عوارض این فضا بر کودکان و نوجوانان می توان به عوارضی همچون هیجان و تیک های عصبی، کم توجهی، پرخاش گری، ضعف بینایی و خستگی چشم اشاره کرد.
صبح الوند: میانگین کشوری استان همدان در میزان استفاده ازفضای مجازی چگونه است؟
سرهنگ امینی، ضریب نفوذ میانگین استفاده از اینترنت در کشو در سال گذشته 53 بود یعنی از هر 100 نفر 53 نفر از اینترنت استفاده می کنند که در استان این ضریب نفوذ 42/6 است که همدان در کشور رتبه نوزدهم ضریب نفوذ استفاده از اینترنت را دارد.
صبح الوند: موارد مصداقی از عوارض منفی فضای مجازی در استان همدان را بیان کنید؟
سرهنگ امینی، ببینید همدان شهری است که به دارالمومنین شهرت دارد و بحث ضریب نفوذ اینترنت در آن کم است واقعیت این است که جرایم در این حوزه خیلی کم است ولی جرائم غیر اخلاقی همچون مزاحمت های اینترنتی، پخش عکس در شبکه های اجتماعی و تهمت و ناروا در این فضاها و همچنین ارتباطات نامشروع که سبب برهم پاشی خانواده شده است داشته ایم اما آمار اینها خیلی کم است البته جهت دانستن بیشتر تاثیر این فضاها در همدان بر میزان طلاق نیازمند یک کار پژوهشی هستیم چرا که خیلی از خانواده ها بخاطر حفظ آبرو اصلا به پلیس مراجعه نمی کنند.
به نظربنده ،در خصوص جلوگیری ا زسرقت عکس ها در شبکه های اجتماعی ما نیازمند آگاهی دهی به مردم هستیم چرا که خیلی از مردم به علت بی اطلاعی اطلاعات شصی خود را دراختیار دیگران می گذارند که متاسفانه در همدان از این طیف پرونده ها و جرائم مالی بسیار فراوان است.
به عنوان مثال فردی بود که استاد دانشگاه بود و کار تجارت انجام میداد که به علت ناآگاهی حساب کاربری اش دست فردی سودجو افتاده بود و ازدوستان وی درخواست پول کرده بود که با هوشیاری وی و پلیس فتا از اقدام این فرد سودجو پیشگیری شد.
صبح الوند: سخن پایانی شما راجع به نقش اقشار مختلف در پیشگیری از عوارض منفی فضای مجازی چیست؟
سرهنگ امینی، به نطر بنده در این فضا، زمین زمین بازی دشمن است و اگر کسی بخواهد در این زمینه وارد شود باید سواد داشته باشد چرا که این دام شیطان است و همانطور که مقام معظم رهبری گفتند افراد باسواد در این زمینه باید نفوذ پیدا کنند و جلوی عوارض منفی این فضا را بگیرند.
متاسفانه شما می بینید که در ایران سونامی استفاده ازاینترنت یا نوعی اعتیاداینترنتی رواج یافته است و هیچ کس به آن توجه نمی کند و این در حالی است که در کشورهایی همچون ژاپن کلینیک ترک اعتیاد اینترنتی راه انداخته اند اما در ایران هنوز اقدامی صورت نگرفته است.
در نهایت می توان گفت این یک رسالت سنگین است که نیازمند همکاری همه دستگاه های اجرایی و مردم هست.