از وقتی شوهرش فوت کرده و مجبور بود یک تنه خرج زندگی اش را بدهد سختی های زیادی را تحمل کرده بود از کارگری در خانه ها گرفته تا دستفروشی اما هیچکدام جوابگوی مخارج زندگی اش نمی شد و نگاه های دیگران آزارش می داد و نه خانواده ای پشتیبانش باشد و نه مدرک و یا حرفه ای که با آن زندگی اش را تامین اما حالا فشار زندگی او را قانع کرده بود که پیشنهاد ازدواج موقت مردی که همسر داشت را قبول کند.
صیغه به عنوان یکی از موضوعات مهم زندگی امروز که برگرفته از آیین اسلام و به ویژه در شیعه مطرح می شود مورد ابهامات و حرف و حدیث های بسیاری است و برخی از منابع ان را مجاز و برخی دیگر آن را اشتباه می دانند اما همچنان در ایران بنا به دلایل فراوانی زنان تن به ازدواج های موقت می دهند و این جمعیت رو به افزایش است.
عوامل زیادی در تن دادن برخی زنان به عقد موقت وجود دارند مانند امنیت و عامل اقتصادی که در دوران حاضر بیشترین عامل مربوط به مسائل مالی و معیشتی می شود.گرانی و عدم تامین مایحتاج حتی اولیه زندگی بسیاری از زنان را وادار به ازدواج موقت می کند زنانی که گاه نه از طبقه فرو دست بلکه زنانی تحصیل کرده و یا از خانواده های متوسط هستند.
زنانی که تمایل دارند صیغه ی مردانی بشوند که وضع مالی خوبی دارند و می خواهند پنهان از نظر خانواده ای که قبلا تشکیل داده اند، به صورت شرعی و بدون دغدغه خاطر، ازدواج کنند.در مورد عامل امنیتی باید گفت ارتباط نا مشروع زن و مرد به دلیل سیطره دین بر جامعه همیشه در ایران در صورت فاش شدن مورد سرزنش و بازخواست قرار می گرفتو در واقع این عمل راه گریزی بود برای تنبیه و مورد سرزنش قرار نگرفتن جامعه و به علاوه با هر بار دستگیری و بازجوئی به اعتبار و آبروی اجتماعی آنها صدمه می خورد و در خانواده تنش ایجاد می شد و از این رو عامل امنیتی اثر گذاشت.
میترا یکی دیگر از زنانی است که تنها برای تامین خرج و مخارج زندگی خودش صیغه مردی شده که سه بچه دارد و پنهان از چشم همسرش با او زندگی می کند و زندگی که به قول خودش هر ثانیه اش پر از استرس است چون آن لحظه ای که همسر این مرد بفهمد تمام این خانه امن ویران می شود و مطمنا فرزندان این مرد او را راحت نخواهند گذاشت و مردی که سن پدرش را دارد و او را برای لذت های جنسی می خواهد خودش هم می داند که علاقه ای در کار نیست و روزی مانند کالایی که تاریخ مصرفش تمام شده دور انداخته می شود اما چاره ای نیست و باید با همین اوضاع زندگیش را حداقل تا زمانی تامین کند.
*ازدواج موقت، منطقی ترین راه مقابله با فحشا و خودفروشی در جامعه
مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیبهای اجتماعی بهزیستی کشور گفت: ازدواج در چارچوب استیجاری از پدیده های جدید اجتماعی در کشور است که به تازگی در سایه مطالعات و پژوهش ها نمایان شده است و الگوهای ازدواج در جامعه ایرانی رو به تغییر است و ازجمله آنها ازدواج در چارچوب استیجاری است که مردان متمول، خانه مستقل برای همسر دوم خود اجاره میکنند.
یک آسیب شناس اجتماعی با اشاره طرح موضوع ازدواج استیجاری در کشور گفت: پدیده اجتماعی که توسط این مقام مسئول در سازمان بهزیستی کشور تحت عنوان ازدواج استیجاری مطرح شده، پدیده جدیدی نیست، چون از چهار سال قبل، این مسله با عناوینی مانند: ازدواج از طریق اجاره ی خانه های مبله ساعتی یا ازدواج سفید و یا زندگی سایه، مطرح شد و درباره آن هشدارهای لازم داده می شد.برخی مسئولان کشور تصور می کنند با مطرح کردن آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی، می توانند بار سنگین مسوولیت خود را در بروز آسیب های اجتماعی در جامعه کاهش دهند، در حالی که اینطور نیست.وی با بیان اینکه حمایت از زنان بیوه به ویژه بیوه های جوان از مسوولیت های اصلی سازمان بهزیستی است، تصریح کرد: باتوجه به اینکه امروزه دو میلیون و پانصد هزار زن سرپرست خانوار در کشور وجود دارد و سالیانه60 هزار نفر به این آمار افزوده می شود و سن بیوه گی در کشور ایران به 16 سال رسیده است، ازدواج ها یا روابط جنسی غیرمتعارف هیچگونه پدیده عجیبی در کشور نیست.
وی با بیان اینکه متأسفانه این آسیب باعث گسترش خودفروشی در جامعه شده است، تأکید کرد: اینگونه روابط هیچگونه دوام و ضمانت اجرایی ندارد، و زنان اجاره ای مجبور می شوند بعد از پایان این نوع رابطه زناشویی، به شکلی آن را ادامه داده و با مردان دیگر در همان شهر و یا در شهرهای دیگر چنین اقدامی را تکرار کنند.
ثبت دو ازدواج موقت به ازای هر 10 ازدواج دائم در کشور
مجید ابهری در همین رابطه با بیان اینکه 20 درصد از ازدواج ها در ایران، ازدواج موقت است، تصریح کرد: ازدواج موقت، منطقی ترین راه مقابله با فحشا و خودفروشی در جامعه می باشد، چرا که از نظر شرعی و قانونی، وضعیت زن و آینده او روشن است.
این آسیب شناس اجتماعی اضافه کرد: بنابراین باید با فرهنگ سازی در جامعه، ازدواج موقت برای افراد مجرد و نه افراد متأهل و تنوع طلب، توسعه پیدا کند، و در شرایطی حتی می توان برای مردان متأهلی که با همسران خود دچار مشکل و یا در روابط زناشویی دچار مشکلاتی مانند وجود اختلال جنسی در همسر هستند، ازدواج موقت را توصیه کرد.
در شهرهای کوچکتر که هنوز سنت ها و عرف همچنان پا برجاست اما این موضوع کمی متفاوت است بندرعباس یکی از شهرهایی است که به عنوان یک شهر تجاری از آن یاد می شود شهری که به دلیل داشتن همین خصیصه مطمئنا روزانه مسافرهای زیادی را به خودش می بیند و اغلب افرادی که به این شهر رفت و امد می کنند برای مدت زمانی کوتاه و یا بلند مدت بدون خانواده در این شهر برای کار حضور دارند که همین امر تبعات زیادی را به همراه دارد و حتی بسیاری از زنانی که در این شهر تن به ازدواج های موقت می دهند هم برای کار و کسب در امد از این راه به بندرعباس مهاجرت می کنند که در این شرایط بازار بسیاری از این افراد گرم است.
افسانه زنی است که سالها از خانه فرار کرده و چند سالی است که در بندرعباس زندگی می کند و راه درامد این زن ازدواج موقت حتی چند ساعته و کسب در امد از این راه است و به قول خودش در برخی از فصول سال مانند زمستان درامد بیشتری دارد و بیشتر افرادی که او را برای صیغه انتخاب می کنند افرادی هستند که در این شهر کار می کنند و از خانواده شان دور هستند.
وقتی از او سوال کردم که برای او که درامدش از همین راه است چه فرقی می کند صیغه ای خوانده شود یا نه گفت: خیلی از مردهایی که هنوز اعتقادی به مذهب دارند به راحتی تن به این کار نمی دهند و بدون جاری شدن صیغه در کنارش نمی خوابند و همین افراد مهریه را هم پرداخت می کنند.
استان هرمزگان به دلیل وجود اقلیت سنی که صیغه را دراعمال خود نمی پذیرند کمتر با مشکلاتی مانند بی سامانی زنان صیغه ای مواجه اند اما در شهرهایی مانند قم و مشهد که در واقع به نوعی کانون این نوع ازدواج ها محسوب می شوند هنوز به دلیل وجود تفکرات سنتی صیغه انجام و رواج دارد.
نادر.میم که 38 سال سن دارد و یک فرزند در این باره گفت: من اعتقاد دارم که صیغه امر بد و ناپسندی نیست اما از آن استفاده های بدی می شود مانند مردانی که برای لذت بردن و برای کم کردن عذاب وجدان و به اصطلاح خودشان آلوده نشدن در گناه، صیغه را می خوانند در صورتی که نباید اینگونه باشد و دولت برای جلوگیری از این امر باید راه های قانونی سخت تری اعمال کند و بسیاری از مردانی که عقد موقت و یا صیغه را انجام می دهند و همسر دومی را انتخاب می کنند بر این گفته تکیه دارند که ما از همسر خود ناراضی هستیم و به دلیل شرایط خانوادگی و جامعه و یا آبرو نمی توانیم از همسردائم جدا شده مجبور به ازدواج موقت می شویم.
یک کارشناس بهزیستی هرمزگان در این مورد گفت: بسیاری از زنانی که ازدواج موقت می کنند به دلیل آشنا نبودن به شرایط و موارد قانونی به راحتی به خواسته مرد تن می دهند و بدون آنکه برگه و یا سندی را به ثبت برسانند این کار را انجام می دهند.
وی ادامه داد: اما از هر زاویه که به این نوع زناشویی بنگریم، باید به زنان یادآوری کنیم هرگاه به هر دلیل می خواهند به نکاح منقطع مردی تن بدهند، او را مجبور کنند تا با تنظیم سند رسمی و ثبت آن موافقت کند تا از مشکلات بعدی آن کم کنند.
این کارشناس در ادامه گفت: بسیاری از زنانی که به این مرکز مراجعه می کنند یا از طبقه پایین جامعه هستند و یا اینکه از حقوق خود آگاهی ندارند و حتی در بسیاری از موارد زن به دادگاه مراجعه کرده و با دست خالی به دلیل نداشتن برگه و یا سند صیغه به خانه باز می گردد.
وی افزود: استان هرمزگان هم مانند بسیاری از استان های دیگر با این پدیده مواجه است و باز هم مانند استان های دیگر آمار دقیقی در این رابطه وجود ندارد حتی زنانی با داشتن فرزند از مردی که صیغه اش بوده اند همچنان با مشکلات قانونی روبه رو هستند و در برخی موارد به سختی می تواند این موضوع را اثبات و یا به دلیل عدم حضور پدر فرزند با مشکلات حادتر دیگری برخورد می کند اما بر اساس تحقیقاتی که ما انجام داده ایم استان هرمزگان در این زمینه به نسبت برخی از استان های دیگر در این زمینه از رتبه پایین تری برخوردار است.
این کارشناس خاطر نشان کرد: از بزرگترین مشکلات ازدواج موقت و یا صیغه عدم ثبت و یا خواندن به راحتی آن و داشتن شرایط آسان است که انجام ان را برای همه افراد سهل کرده است و با توجه به شرایط حاکم بر جامعه و رشد بیش از اندازه این معضل قانون گذار باید بتواند برای ان راه حل مناسبی در نظر گرفته و از بیراهه رفتن ان جلوگیری کند زیرا همچنان علما بر سر این موضوع اختلاف نظر دارند و قانون ایران نیز نتوانسته در این رابطه به یک راه حل مناسب دست پیدا کند.
