اسماعیل شراهی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: اجرای طرح کاوش در چهار شهر زیر زمینی شهرستان خمین شامل شهر زیرزمینی منطقه قورچی باشی، رباط آغاچ و روستاهای نازی و فرنق در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: این کاوش ها با هدف شناسایی مختصات بیشتر از این مکان ها و نحوه زندگی مردم در دوره تاریخی صورت می گیرد و تحولات زمان احداث خود را به خوبی نمایان می کند.
رئیس گروه حفظ و احیای محوطه های تاریخی میراث فرهنگی استان مرکزی بیان کرد: شهرهای زیرزمینی رابطه تنگاتنگی با تحولات عصر خود دارند چرا که اکثر این دستکند ها برای در امان قرار گرفتن از خطرات مختلف و پناه بردن به زیر زمین ایجاد شده اند.
برای کاوش ۴میلیارد ریال اعتبار لازم است
شراهی خاطرنشان کرد: بیش از چهار میلیارد ریال اعتبار برای انجام این کاوش ها مورد نیاز است که پیگیر تامین این اعتبار هستیم تا کار اجرایی کاوش سریعتر کلید بخورد.
وی تصریح کرد: تاکنون بیش از ده شهر زیرزمینی در شهرستان خمین کشف شده که نشان از قدمت سکونت انسانی در این منطقه دارد و قدمت بیشتر این دستکندها به بیش از ۸۰۰سال قبل می رسد.
رئیس گروه حفظ و احیای محوطه های تاریخی میراث فرهنگی استان مرکزی گفت: تاکنون شهرهای زیرزمینی روستاهای تهیق، کندها، دانیان، آشناخور، طیب آباد، قورچی باشی، رباط آغاچ، نازی، فرنق، برفیان و قره کهریز در شهرستان خمین شناسایی شده اند.
وی بیان داشت: شهر زیر زمینی روستای تهیق سال ۹۳ مورد بررسی و کاوش باستان‌شناسی قرار گرفت که در این کاوش ۶۰۰مترمربع رمزگشایی شد و انواعی از اشیا از جمله سفالینه‌ها، ظروف فلزی و سکه یافت شد.
شراهی افزود: آخرین شهر زیرزمینی کشف شده در منطقه خمین، دستکن واقع شده در منطقه قورچی باشی است که در سال ۹۴ کشف شد و یکی از دستکن هایی است که کاوش آن در دستور کار است.
ایجاد پایگاه مدیریت دستکندهای خمین
رئیس گروه حفظ و احیای محوطه های تاریخی میراث فرهنگی استان مرکزی بیان کرد: مقرر است در شهرستان خمین پایگاهی به عنوان پایگاه مدیریت میراث فرهنگی بر شهرهای زیرزمینی راه‌اندازی شود.
شراهی با تاکید بر لزوم احداث سایت موزه شهرهای زیر زمینی خمین افزود: دستکندهای خمین این ظرفیت را دارد، به طور مثال شهر زیرزمینی روستای تهیق با انجام اقدامات حفاظتی و ساماندهی به منظور نمای بیرونی و نورپردازی، قابلیت تبدیل به یک سایت موزه را دارا است.
وی ادامه داد: در این موزه اشیای به دست آمده کاوش در دستکندها به نمایش در می‌آید و امکان بازدید برای عموم گردشگران و علاقمندان مهیا می‌شود.
شهرهای زیرزمینی که در گذر تاریخ، با هدف ایجاد سرپناه و محافظت جان ساکنان شهرها ایجاد شده‌اند، رمز و رازهای بسیاری در دل خود دارند که پرده برداشتن از این رازها تصویری شفاف از زندگی تاریخی بر روی ما می‌گشاید.
گفتنی است خمین رتبه اول کشور از نظر وجود شهرهای زیرزمینی را دارا است و دستکن های این منطقه یکی از بهترین مکان‌ها برای تحقیق و کاوش درباره زندگی تاریخی انسان است.
