این سوره درباره معاد، مسئله آفرینش انسان و چند دستور اخلاقی و اجتماعی مانند توکل به خدا، پسندیدگی قرض الحسنه و پرهیز از بُخل سخن میگوید.
اخبار مذهبی - آیه پانزدهم از آیات مشهور سوره تغابن است و اموال و فرزندان را مایه آزمایش آدمی معرفی میکند. آیه هفدهم نیز انفاق در راه خدا را قرض به خدا توصیف میکند که خداوند آن را چندین برابر لحاظ میکند و پاداش میدهد.
پیامبر (ص) درباره فضیلت خواندن سوره تغابن میفرماید: اگر کسى سوره تغابن را تلاوت کند، مرگ ناگهانی از او دفع میشود.
امام صادق (ع) نیز در این باره میفرماید: هر کس سوره تغابن را در نمازهای واجب قرائت کند، این سوره در روز قیامت شفیع او میشود و شهادتدهنده عادلی است که نزد خداوند در روز قیامت به سود قاری شهادت میدهد. آن گاه از او جدا نمیشود تا اینکه او را وارد بهشت سازد.
متن سوره تغابن همراه با ترجمه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
یُسَبِّحُ لِلَّـهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِی الْأَرْضِ ۖ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ ۖ وَ هُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿١﴾
هر چه در آسمانها و هر چه در زمین است خدا را تسبیح مىگویند او راست فرمانروایى و او راست سپاس و او بر هر چیزى تواناست (۱)
هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ فَمِنکُمْ کَافِرٌ وَ مِنکُم مُّؤْمِنٌ ۚ وَ اللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿٢﴾
اوست آن کس که شما را آفرید؛ برخى از شما کافرند و برخى مؤمن و خدا به آنچه مىکنید بیناست. (۲)
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ صَوَّرَکُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکُمْ ۖ وَ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ ﴿٣﴾
آسمانها و زمین را به حق آفرید و شما را صورتگرى کرد و صورتهایتان را نیکوآراست و فرجام به سوى اوست (۳)
یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ یَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَ مَا تُعْلِنُونَ ۚ وَ اللَّـهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿٤﴾
آنچه را که در آسمانها و زمین است مىداند و آنچه را که پنهان مىکنید و آنچه را که آشکار مىدارید نیز مىداند و خدا به راز دلها داناست (۴)
أَلَمْ یَأْتِکُمْ نَبَأُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِن قَبْلُ فَذَاقُوا وَ بَالَ أَمْرِهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿٥﴾
آیا خبر کسانى که پیش از این کفر ورزیدند و فرجام بد کارشان را چشیدند و عذاب پر دردى خواهند داشت به شما نرسیده است؟ (۵)
ذَٰلِکَ بِأَنَّهُ کَانَت تَّأْتِیهِمْ رُسُلُهُم بِالْبَیِّنَاتِ فَقَالُوا أَبَشَرٌ یَهْدُونَنَا فَکَفَرُوا وَ تَوَلَّوا ۚ وَّ اسْتَغْنَى اللَّـهُ ۚ وَ اللَّـهُ غَنِیٌّ حَمِیدٌ ﴿٦﴾
این بدفرجامى از آن روى بود که پیامبرانشان دلایل آشکار برایشان مىآوردند ولى آنان مى گفتند: آیا بشرى ما را هدایت مىکند؟ پس کافر شدند و روى گردانیدند و خدا بىنیازى نمود و خدا بىنیاز ستودهاست (۶)
زَعَمَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَن لَّن یُبْعَثُوا ۚ قُلْ بَلَىٰ وَ رَبِّی لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ ۚ وَ ذَٰلِکَ عَلَى اللَّـهِ یَسِیرٌ ﴿٧﴾
کسانى که کفر ورزیدند، پنداشتند که هرگز برانگیخته نخواهند شد بگو: آرى، سوگند به پروردگارم، حتما برانگیخته خواهید شد سپس شما را به حقیقت آنچه کردهاید قطعاًواقف خواهند ساخت و این بر خدا آسان است (۷)
فَآمِنُوا بِاللَّـهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِی أَنزَلْنَا ۚ وَ اللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿٨﴾
پس به خدا و پیامبر او و آن نورى که ما فرو فرستادیم ایمان آورید و خدا به آنچه مىکنید آگاه است (۸)
یَوْمَ یَجْمَعُکُمْ لِیَوْمِ الْجَمْعِ ۖ ذَٰلِکَ یَوْمُ التَّغَابُنِ ۗ وَ مَن یُؤْمِن بِاللَّـهِ وَ یَعْمَلْ صَالِحًا یُکَفِّرْ عَنْهُ سَیِّئَاتِهِ وَ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا ۚ ذَٰلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ﴿٩﴾
روزى که شما را براى روز گردآورى گرد مىآورد آن روز، روز حسرت خوردن است و هر کس به خدا ایمان آورده و کار شایستهاى کرده باشد بدیهایش را از او بسترد و او را در بهشتهایى که از زیر درختان آن جویبارها روان است درآورد در آنجا بمانند این است همان کامیابى بزرگ (۹)
وَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا أُولَـٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ خَالِدِینَ فِیهَا ۖ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿١٠﴾
و کسانى که کفر ورزیده و آیات ما را تکذیب کردهاند آنان اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود و چه بد سرانجامى است (۱۰)
مَا أَصَابَ مِن مُّصِیبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّـهِ ۗ وَ مَن یُؤْمِن بِاللَّـهِ یَهْدِ قَلْبَهُ ۚ وَ اللَّـهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿١١﴾
هیچ مصیبتى جز به اذن خدا نرسد و کسى که به خدا بگرود دلش را به راه آورد و خداست که به هر چیزى داناست (۱۱)
وَ أَطِیعُوا اللَّـهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ ۚ فَإِن تَوَلَّیْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِینُ ﴿١٢﴾
و خدا را فرمان برید و پیامبر او را اطاعت نمایید و اگر روى بگردانید بر پیامبر ما فقط پیامرسانى آشکار است (۱۲)
اللَّـهُ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ وَ عَلَى اللَّـهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿١٣﴾
خداست که جز او معبودى نیست و مومنان باید تنها بر خدا اعتماد کنند (۱۳)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِکُمْ وَ أَوْلَادِکُمْ عَدُوًّا لَّکُمْ فَاحْذَرُوهُمْ ۚ وَ إِن تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿١٤﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید در حقیقت برخى از همسران شما و فرزندان شما دشمن شمایند از آنان بر حذر باشید و اگر ببخشایید و درگذرید و بیامرزید به راستى خدا آمرزنده مهربان است (۱۴)
إِنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَ أَوْلَادُکُمْ فِتْنَةٌ ۚ وَ اللَّـهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ ﴿١٥﴾
اموال شما و فرزندانتان صرفا وسیله آزمایشى براى شمایند و خداست که نزد او پاداشى بزرگ است (۱۵)
فَاتَّقُوا اللَّـهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ اسْمَعُوا وَ أَطِیعُوا وَ أَنفِقُوا خَیْرًا لِّأَنفُسِکُمْ ۗ وَ مَن یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَـٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿١٦﴾
پس تا مىتوانید از خدا پروا بدارید و بشنوید و فرمان ببرید و مالى براى خودتان در راه خدا انفاق کنید و کسانى که از خسّت نفس خویش مصون مانند آنان رستگارانند (۱۶)
إِن تُقْرِضُوا اللَّـهَ قَرْضًا حَسَنًا یُضَاعِفْهُ لَکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ۚ وَ اللَّـهُ شَکُورٌ حَلِیمٌ ﴿١٧﴾
اگر خدا را وامى نیکو دهید آن را براى شما دو چندان مىگرداند و بر شما مىبخشاید و خداست که سپاسپذیر بردبار است (۱۷)
عَالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَةِ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿١٨﴾
داناى نهان و آشکار و ارجمند سنجیدهکار است (۱۸)