محتوای این سوره دلداری پیامبر (ص) در مقابل تهمت‌های مشرکان و دعوت به صبر و نهی او از پیروی مشرکان و یادآوری عذاب مشرکان در روز قیامت است. از آیات مشهور این سوره، آیه «و ان یکاد» و آیه خُلق عظیم است که پیامبر (ص) را دارای اخلاقی والا معرفی می‌کند.
اخبار مذهبی - امام صادق (ع) درباره فضیلت سوره قلم می‌فرماید: هر کس سوره قلم را در نماز واجب یا مستحب بخواند، خداوند او را از فقر در امان نگه می‌دارد و از فشار قبر در امان خواهد بود.
ثواب قرائت سوره قلم معادل اجر کسانی است که خداوند صبر (یا خِرَد) آنان را بزرگ داشته است. اگر این سوره را بر چیزی نوشته و بر دندان آسیب‌دیده بگذارند، درد دندان آرام می‌گیرد.
متن سوره قلم همراه با ترجمه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
ن ۚ وَ الْقَلَمِ وَ مَا یسْطُرُونَ ﴿۱﴾
سوگند به قلم و آنچه می‌نویسند (۱)
مَا أَنتَ بِنِعْمَةِ رَبِّک بِمَجْنُونٍ ﴿۲﴾
که تو به لطف پروردگارت دیوانه نیستی (۲)
وَ إِنَّ لَک لَأَجْرًا غَیرَ مَمْنُونٍ ﴿۳﴾
و بی‌گمان تو را پاداشی بی‌منت خواهد بود (۳)
وَ إِنَّک لَعَلَیٰ خُلُقٍ عَظِیمٍ ﴿۴﴾
و راستی که تو را خویی والاست (۴)
فَسَتُبْصِرُ وَ یبْصِرُونَ ﴿۵﴾
به زودی خواهی دید و خواهند دید (۵)
بِأَییکمُ الْمَفْتُونُ ﴿۶﴾
که کدام یک از شما دستخوش جنونید (۶)
إِنَّ رَبَّک هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ ﴿۷﴾
پروردگارت خود بهتر می‌داند چه کسی از راه او منحرف شده و هم او به راه یافتگان داناتر است (۷)
فَلَا تُطِعِ الْمُکذِّبِینَ ﴿۸﴾
پس از دروغ‌زنان فرمان مبر (۸)
وَ دُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیدْهِنُونَ ﴿۹﴾
دوست دارند که نرمی کنی تا نرمی نمایند (۹)
وَ لَا تُطِعْ کلَّ حَلَّافٍ مَّهِینٍ ﴿۱۰﴾
و از هر قسم خورنده فرو مایه‌ای فرمان مبر (۱۰)
هَمَّازٍ مَّشَّاءٍ بِنَمِیمٍ ﴿۱۱﴾
که عیب‌جوست و برای خبرچینی گام برمی‌دارد (۱۱)
مَّنَّاعٍ لِّلْخَیرِ مُعْتَدٍ أَثِیمٍ ﴿۱۲﴾
مانع خیر، متجاوز، گناه پیشه (۱۲)
عُتُلٍّ بَعْدَ ذَٰلِک زَنِیمٍ ﴿۱۳﴾
گستاخ و گذشته از آن زنازاده است (۱۳)
أَن کانَ ذَا مَالٍ وَبَنِینَ ﴿۱۴﴾
به صرف اینکه مالدار و پسردار است (۱۴)
إِذَا تُتْلَیٰ عَلَیهِ آیاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ﴿۱۵﴾
چون آیات ما بر او خوانده شود، گوید: افسانه‌های پیشینیان است (۱۵)
سَنَسِمُهُ عَلَی الْخُرْطُومِ ﴿۱۶﴾
زودا که بر بینی‌اش داغ نهیم و رسوایش کنیم (۱۶)
إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ کمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَیصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِینَ ﴿۱۷﴾
ما آنان را همان گونه که باغداران را آزمودیم مورد آزمایش قرار دادیم آنگاه که سوگند خوردند که صبح برخیزند و میوه آن باغ را حتما بچینند (۱۷)
وَ لَا یسْتَثْنُونَ ﴿۱۸﴾
ولی ان شاء الله نگفتند (۱۸)
فَطَافَ عَلَیهَا طَائِفٌ مِّن رَّبِّک وَ هُمْ نَائِمُونَ ﴿۱۹﴾
پس در حالی که آنان غنوده بودند بلایی از جانب پروردگارت بر آن باغ به گردش در آمد (۱۹)
فَأَصْبَحَتْ کالصَّرِیمِ ﴿۲۰﴾
و باغ آفت زده و زمین بایر گردید (۲۰)
فَتَنَادَوْا مُصْبِحِینَ ﴿۲۱﴾
پس باغداران بامدادان یکدیگر را صدا زدند (۲۱)
أَنِ اغْدُوا عَلَیٰ حَرْثِکمْ إِن کنتُمْ صَارِمِینَ ﴿۲۲﴾
که: اگر میوه می‌چینید، بامدادان به سوی کشت خویش روید (۲۲)
فَانطَلَقُوا وَ هُمْ یتَخَافَتُونَ ﴿۲۳﴾
پس به راه افتادند و آهسته به هم می‌گفتند (۲۳)
أَن لَّا یدْخُلَنَّهَا الْیوْمَ عَلَیکم مِّسْکینٌ ﴿۲۴﴾
که: امروز نباید در باغ بینوایی بر شما در آید (۲۴)
وَ غَدَوْا عَلَیٰ حَرْدٍ قَادِرِینَ ﴿۲۵﴾
و صبحگاهان در حالی که خود را بر منع بینوایان توانا می‌دیدند، رفتند (۲۵)
فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ ﴿۲۶﴾
و چون باغ را دیدند، گفتند: قطعا ما راه گم کرده‌ایم (۲۶)
بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ ﴿۲۷﴾
نه بلکه ما محرومیم (۲۷)
قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُل لَّکمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ ﴿۲۸﴾
خردمندترینشان گفت: آیا به شما نگفتم: چرا خدا را به پاکی نمی‌ستایید؟ (۲۸)
قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا کنَّا ظَالِمِینَ ﴿۲۹﴾
گفتند: پروردگارا، تو را به پاکی می‌ستاییم، ما واقعا ستمگر بودیم (۲۹)
فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَیٰ بَعْضٍ یتَلَاوَمُونَ ﴿۳۰﴾
پس بعضی‌شان رو به بعضی دیگر آوردند و همدیگر را به نکوهش گرفتند (۳۰)
قَالُوا یا وَیلَنَا إِنَّا کنَّا طَاغِینَ ﴿۳۱﴾
گفتند:ای وای بر ما که سرکش بوده‌ایم (۳۱)
عَسَیٰ رَبُّنَا أَن یبْدِلَنَا خَیرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَیٰ رَبِّنَا رَاغِبُونَ ﴿۳۲﴾
امید است که پروردگار ما بهتر از آن را به ما عوض دهد زیرا ما به پروردگارمان مشتاقیم (۳۲)
کذَٰلِک الْعَذَابُ ۖ وَ لَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَکبَرُ ۚ لَوْ کانُوا یعْلَمُونَ ﴿۳۳﴾
عذاب دنیا چنین است و عذاب آخرت اگر می‌دانستند قطعا بزرگتر خواهد بود (۳۳)
إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِیمِ ﴿۳۴﴾
برای پرهیزگاران، نزد پروردگارشان باغستان‌های پر ناز و نعمت است (۳۴)
أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِینَ کالْمُجْرِمِینَ ﴿۳۵﴾
پس آیا فرمانبرداران را چون بدکاران قرار خواهیم داد؟ (۳۵)
مَا لَکمْ کیفَ تَحْکمُونَ ﴿۳۶﴾
شما را چه شده؟ چگونه داوری می‌کنید؟ (۳۶)
أَمْ لَکمْ کتَابٌ فِیهِ تَدْرُسُونَ ﴿۳۷﴾
یا شما را کتابی هست که در آن فرا می‌گیرید (۳۷)
إِنَّ لَکمْ فِیهِ لَمَا تَخَیرُونَ ﴿۳۸﴾
که هر چه را برمی‌گزینید برای شما در آن خواهد بود؟ (۳۸)
أَمْ لَکمْ أَیمَانٌ عَلَینَا بَالِغَةٌ إِلَیٰ یوْمِ الْقِیامَةِ ۙ إِنَّ لَکمْ لَمَا تَحْکمُونَ ﴿۳۹﴾
یا اینکه شما تا روز قیامت از ما سوگند‌هایی رسا گرفته‌اید که هر چه دلتان خواست حکم کنید؟ (۳۹)
سَلْهُمْ أَیهُم بِذَٰلِک زَعِیمٌ ﴿۴۰﴾
از آنان بپرس: کدامشان ضامن این ادعایند؟ (۴۰)
أَمْ لَهُمْ شُرَکاءُ فَلْیأْتُوا بِشُرَکائِهِمْ إِن کانُوا صَادِقِینَ ﴿۴۱﴾
یا شریکانی دارند؟ پس اگر راست می‌گویند شریکانشان را بیاورند (۴۱)
یوْمَ یکشَفُ عَن سَاقٍ وَ یدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ فَلَا یسْتَطِیعُونَ ﴿۴۲﴾
روزی که کار، زار و رهایی دشوار شود و به سجده فرا خوانده شوند و در خود توانایی نیابند (۴۲)
خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ۖ وَ قَدْ کانُوا یدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ وَ هُمْ سَالِمُونَ ﴿۴۳﴾
دیدگانشان به زیر افتاده، خواری آنان را فرو می‌گیرد در حالی که پیش از این به سجده دعوت می‌شدند و تندرست بودند (۴۳)
فَذَرْنِی وَ مَن یکذِّبُ بِهَٰذَا الْحَدِیثِ ۖ سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَیثُ لَا یعْلَمُونَ ﴿۴۴﴾
پس مرا با کسی که این گفتار را تکذیب می‌کند واگذار به تدریج آنان را به گونه‌ای که در نیابند گریبان خواهیم گرفت(۴۴)
وَ أُمْلِی لَهُمْ ۚ إِنَّ کیدِی مَتِینٌ ﴿۴۵﴾
و مهلتشان می‌دهم زیرا تدبیر من سخت استوار است (۴۵)
أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُم مِّن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ ﴿۴۶﴾
آیا از آنان مزدی درخواست می‌کنی و آنان خود را زیر بار تاوان گرانبار می‌یابند؟ (۴۶)
أَمْ عِندَهُمُ الْغَیبُ فَهُمْ یکتُبُونَ ﴿۴۷﴾
یا علم غیب پیش آنهاست و آن‌ها می‌نویسند؟ (۴۷)
فَاصْبِرْ لِحُکمِ رَبِّک وَ لَا تَکن کصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَیٰ وَ هُوَ مَکظُومٌ ﴿۴۸﴾
پس در امتثال حکم پروردگارت شکیبایی ورز و مانند همدم ماهی یونس مباش آنگاه که اندوه‌زده ندا درداد (۴۸)
لَّوْلَا أَن تَدَارَکهُ نِعْمَةٌ مِّن رَّبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاءِ وَ هُوَ مَذْمُومٌ ﴿۴۹﴾
اگر لطفی از جانب پروردگارش تدارک حال او نمیکرد قطعا نکوهش شده بر زمین خشک انداخته می‌شد (۴۹)
فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿۵۰﴾
پس پروردگارش وی را برگزید و از شایستگانش گردانید (۵۰)
وَ إِن یکادُ الَّذِینَ کفَرُوا لَیزْلِقُونَک بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکرَ وَ یقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ ﴿۵۱﴾
و آنان که کافر شدند چون قرآن را شنیدند چیزی نمانده بود که تو را چشم بزنند و می‌گفتند: او واقعا دیوانه‌ای است (۵۱)
وَ مَا هُوَ إِلَّا ذِکرٌ لِّلْعَالَمِینَ ﴿۵۲﴾
و حال آنکه قرآن جز تذکاری برای جهانیان نیست (۵۲)
