این سوره به دلیل اشاره به ۱۵ صفت از صفات مومنان، سوره مومنون نامیده شده است.
اخبار مذهبی _ روی‌گردانی از کار و سخن بیهوده، پیشتاز بودن در کار‌های خیر، اشاره به داستان حضرت موسی (ع) و حضرت نوح (ع)، خلقت انسان و معاد از مباحث این سوره است.
آیات ۹۹ و ۱۰۰ درباره آرزوی کافران هنگام مرگ برای بازگشت به دنیا و انجام اعمال صالح از آیات مشهور سوره مومنون است.
در فضیلت تلاوت این سوره آمده، فرشتگان الهی قاری این سوره را به راحتی و آسایش در روز قیامت و دست‌یابی به آنچه مایه چشم روشنی آن‌ها هنگام نزول فرشته مرگ است، بشارت می‌دهند.
از امام صادق (ع) نیز نقل شده است: اگر کسی سوره مومنون را تلاوت کند، خداوند آخر کار او را به سعادت و خوشبختی ختم می‌کند و اگر همواره در روز‌های جمعه بر قرائت سوره مومنون مداومت ورزد، جایگاه او در بهشت خواهد بود.
متن آیاتی از سوره مومنون همراه با ترجمه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
یَا أَیُّهَا الرُّ‌سُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَ اعْمَلُوا صَالِحًا ۖ إِنِّی بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ ﴿٥١﴾
اى پیامبران از چیزهاى پاکیزه بخورید و کار شایسته کنید که من به آنچه انجام مى‌دهید دانایم (۵۱)
وَ إِنَّ هَـٰذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ أَنَا رَ‌بُّکُمْ فَاتَّقُونِ ﴿٥٢﴾
و در حقیقت این امت شماست که امتى یگانه است و من پروردگار شمایم؛ پس از من پروا دارید (۵۲)
فَتَقَطَّعُوا أَمْرَ‌هُم بَیْنَهُمْ زُبُرً‌ا ۖ کُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَیْهِمْ فَرِ‌حُونَ ﴿٥٣﴾
تا کار دین‌شان را میان خود قطعه قطعه کردند و دسته دسته شدند: هر دسته‌اى به آنچه نزدشان بود دل خوش کردند (۵۳)
فَذَرْ‌هُمْ فِی غَمْرَ‌تِهِمْ حَتَّىٰ حِینٍ ﴿٥٤﴾
پس آن‌ها را در ورطه گمراهى‌شان تا چندى واگذار (۵۴)
أَیَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِ مِن مَّالٍ وَ بَنِینَ ﴿٥٥﴾
آیا مى‌پندارند که آنچه از مال و پسران که بدیشان مدد مى‌دهیم (۵۵)
نُسَارِ‌عُ لَهُمْ فِی الْخَیْرَ‌اتِ ۚ بَل لَّا یَشْعُرُ‌ونَ ﴿٥٦﴾
از آن روى است که مى‌خواهیم به سودشان در خیرات شتاب ورزیم؟ نه، بلکه نمى‌فهمند (۵۶)
إِنَّ الَّذِینَ هُم مِّنْ خَشْیَةِ رَ‌بِّهِم مُّشْفِقُونَ ﴿٥٧﴾
در حقیقت کسانى که از بیم پروردگارشان هراسانند (۵۷)
وَ الَّذِینَ هُم بِآیَاتِ رَ‌بِّهِمْ یُؤْمِنُونَ ﴿٥٨﴾
و کسانى که به نشانه‌هاى پروردگارشان ایمان مى‌آورند (۵۸)
وَ الَّذِینَ هُم بِرَ‌بِّهِمْ لَا یُشْرِ‌کُونَ ﴿٥٩﴾
و آنان که به پروردگارشان شرک نمى‌آورند (۵۹)
وَ الَّذِینَ یُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّ قُلُوبُهُمْ وَ جِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَىٰ رَ‌بِّهِمْ رَ‌اجِعُونَ ﴿٦٠﴾
و کسانى که آنچه را دادنددر راه خدا مى‌دهند در حالى که دلهایشان ترسان است و مى‌دانند که به سوى پروردگارشان بازخواهند گشت (۶۰)
أُولَـٰئِکَ یُسَارِ‌عُونَ فِی الْخَیْرَ‌اتِ وَ هُمْ لَهَا سَابِقُونَ ﴿٦١﴾
آنانند که در کارهاى نیک شتاب مى‌ورزند و آنانند که در انجام آن‌ها سبقت مى‌جویند (۶۱)
وَلَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۖ وَلَدَیْنَا کِتَابٌ یَنطِقُ بِالْحَقِّ ۚ وَ هُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿٦٢﴾
و هیچ کس را جز به قدر توانش تکلیف نمى‌کنیم و نزد ما کتابى است که به حق سخن مى‌گوید و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت (۶۲)
