به گزارش افکارنیوز، حـضرت خدیجه کبری علیها السلام ۶۸ سـال قبل از هجرت، پنجاه و پنج سال قبل از بعثت و پانزده سال قبل از میلاد رسول اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) در خانواده ای اصـیل و شریف از قبیلۀ قریش به دنیا آمد. افراد خاندانش همگی اهل فضل، فداکاری و حـمایت کننده از خانۀ کعبه بـودند.
ایـشان با چند واسطه، عموزادۀ پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) بوده است؛ چرا که دختر خویلد، فرزند اسد، فرزند عبد العزی، فرزند قصی، فرزند کلاب است، که قصی جدّ چهارم رسول خدا(صلی الله علیه و آله وسلم)است. اسد، فـرزند عبد العزی، جدّ پدری حضرت خدیجه علیها السلام در زمرۀ شخصیتهای برجستۀ عصر خود به شمار می رفت. خویلد پدر حضرت خدیجه علیها السلام از دلیری و شجاعت بهره های وافری داشت و در میان خاندانش به عنوان فردی سلحشور معروف بود، یک بـار «تـبّع» فرمانروای با اقتدار یمن با لشکری گران وارد مکه گردید و این دیار را تحت سیطرۀ خود درآورد وتصمیم گرفت حجر الاسود را با خود به یمن ببرد، مردم مکه در این باره با تبّع بـه مـخالفت و اعتراض برخاستند که خویلد در رأس معترضان دیده می شد، او برای حفظ یکی از نمادهای مناسک دینی فداکارانه در برابر این زورگویی مقاومت کرد و در این باره آن چنان صلابتی از خود بروز داد که این فرمانروای طـغیان گـر را وادار ساخت از تصمیم خود منصرف گردد و آن سنگ مقدس را از جای خودش حرکت ندهد، این دلاوری و پایداری خویلد در آن زمان زبانزد مردم گردید.(۱)
خویلد در جنگ فجار دوم در روزی که به نام «شمطه» معروف اسـت و در آن مـوقع قریش آمادۀ نبرد با قـبیلۀ کـنانه گـردید، مهتر طایفۀ خود بود و ریاست تیرۀ اسد را عهده دار بود.(۲) از طرف مادری حضرت خدیجه علیها السلام دختر فاطمه، دختر زائده، فرزند اصم، فرزند رواحه مـی باشد کـه ادامـه نسبیش از طریق مادر به «لوی بن غالب» جدّ هـشتم رسـول اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) می رسد، با این توصیف نسب حضرت خدیجه علیها السلام از سوی مادر و پدر به حضرت اسماعیل و ابراهیم خلیل می رسد.(۳)
حضرت خدیجه علیها السلام قبل از ولادت، در کتاب انجیل به عنوان بانوی مبارکه و همدم مریم در بـهشت مـعرفی گـردیده است، در این کتاب حضرت مسیح علیه السلام در وصف رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) آمده است: «نـسل او از مـبارکه می باشد که همدم مادرت مریم است.»(۴)
در دوران سیاه جاهلیت که یافتن زنهای پاک دامن بسیار سخت بود، حـضرت خدیجه علیها السلام بـه دلیل پاکی و خلق و خوی پسندیده به طاهره معروف گردید.(۵) در همان عصر شـخصیت او چـنان مـورد تکریم خاص و عام قرار داشت که او را سیّده نسوان (سرور بانوان) لقب دادند و با چـنین عـنوانی مـورد خطاب واقع می گردید و مورد مدح و تجلیل واقع می شد.(۶) این بانو آن چنان کمالات و مقام های والا و ارجـمندی را بـه خود اختصاص داد که رسول اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) پس از ازدواج با ویف او را خدیجۀ کبری خطاب کرد.(۷)
در دعای نـدبه کـه از نـاحیۀ مقدّسه امام عصر علیه السلام روایت گردیده، از خدیجه به عنوان «غرّا»؛ یعنی روشنی و درخشنده یاد شـده اسـت، بر اساس برخی روایات جناب ابوطالب در خطبه ازدواج حضرت خدیجه علیها السلام ایشان را کریمه و دارای مقام شـامخ و بـرخوردار از شـأنی ارجمند معرفی کرد.(۸)
با آنکه حضرت خدیجه علیها السلام بانوی بانوان قریش و ملکه حجاز است و آن چـنان نـفوذ اجتماعی دارد که اشراف و اعیان مکه سر بر آستانش فرو می بستند و در خانه مجلل و قـصر سـبزش افـراد صاحب نفوذ در حال رفت و آمد بودند؛ اما نسبت به محرومان و یتیمان و سرپرستی و دستگیری از این اقشار تـوجهی ویـژه و اهـتمامی فوق العاده دارد و به همین دلیل از لقب امّ الایتام بهره می برد و خود ایـن عـنوان را بر سایر القاب ترجیح می دهد.(۹)
وقتی حضرت به عقد ازدواج رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) درآمد، به امّ المـؤمنین (مـادر اهل ایمان) معروف گردید، «امّ هـند، «ام الزهراء» نیز دیگر کنیه های او مـی باشند.(۱۰)
کرامت أم المؤمنین حضرت خدیجه کبری علیها السلام:
حضرت خدیجه(س) که از زنان نامدار و ثروتمند قریش بود پانزده سال قبل از بعثت با پیامبر اسلام(ص) ازدواج کرد. این بانوی بزرگوار اولین فردی بود که به رسالت پیامبر ایمان آورد و با تمام توان و ثروت خود به یاری دین اسلام برخاست. وجود حضرت خدیجه برای پیامبر اسلام به قدری اهمیت داشت که پیامبر اکرم(ص) رحلت این بانوی بزرگ را مصیبتی عظیم خواند و سال رحلت حضرت خدیجه حامی بزرگ دیگر خود یعنی حضرت ابوطالب را عام الحزن یعنی سال اندوه نامید.
مقام حضرت خدیجه در پیشگاه خدا:
ابوسعید خدری میگوید: رسول خدا فرمود: وقتی که در شب معراج ، جبرئیل مرا به سوی آسمانها برد سیر داد، هنگام مراجعت به جبرئیل گفتم : «آیا حاجتی داری؟» جبرئیل گفت: « حاجت من این است که سلام خدا و سلام مرا به خدیجه برسانی »پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) وقتی که به زمین رسید ، سلام خدا و جبرئیل را به خدیجه ابلاغ کرد. خدیجه گفت «ان الله هو السلام ، وفیه السلام ، الیه السلام ، وعل جبرئیل السلام ؛ همانا ذات پاک خدا سلام است، و از او است سلام ، وسلام به سوی او باز گردد و برجبرئیل سلام باد.»
پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)فرمود:
جبرئیل نزد من آمد و گفت: ای رسول خدا! این خدیجه است ، هرگاه نزد تو آمد، بر او از سوی پروردگارش و از طرف من ، سلام برسان:
« و بشرها ببیت فی الجنة من قصب لاصخب و لانصب»
«و او را به خانهای از یک قطعه (از زبرجد ) در بهشت که در آن رنج و ناآرامی نیست ، مژده بده »
صحبت حضرت زهرا (س) با مادر قبل از تولد
حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: چون حضرت خدیجه سلام اللَّه علیه با پیامبر صلى اللَّه علیه و آله وسلم ازدواج کرد، زنان قریش مکه، از حضرت خدیجه سلام اللَّه علیه دورى گرفتند و دیگر به منزل او رفت و آمد نمى کردند و مانع رفتن زنان دیگر هم مى شدند، حضرت خدیجه سلام اللَّه علیه در وحشت و تنهایى بسر مى بردند و دلخوشى ایشان فقط به رسول خدا(صلى اللَّه علیه و آله وسلم)بود، تا حضرت فاطمه سلام اللَّه علیه را حامله شدند، حضرت فاطمه سلام اللَّه علیه با مادر در وحشت و تنهائى حدیث مى کرد، و در شکم تکلم مى نمود و مادر را امر به صبر و بردبارى و تحمل در تنهائى مى نمود به طورى که یک روز رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله وسلم وارد خانه شدند، دیدند حضرت خدیجه سلام اللَّه علیه با کسى سخن مى گوید فرمودند: خدیجه جان: با چه کسى تکلم مى کنى عرض کرد: با این فرزند که در شکم من است و انیس تنهایى و مونس دوره ى وحشت و شبهاى تاریک من است. پیامبر صلى اللَّه علیه و آله وسلم فرمودند: اى خدیجه اکنون جبرئیل به من خبر داد که این فرزند دختر است و نسل طاهرهٔ، میمونهٔ، سادات از رحم اوست. و او مادر ذریه من خواهد بود و ائمه دوازده‌گانه مسلمین که خلفاء و جانشینان حق در زمین هستند از نسل او خواهند بود و این ائمه پس از انقضاى وحى حجت خدا بر خلق مى‌باشند.(۱۱)
در کتاب «الخصائص الفاطمیه» نقل شده:
طبق روایت مشهور هنگامی که حضرت خدیجه(س) رحلت کرد، فرشتگان رحمت از جانب خداوند کفن مخصوصی برای خدیجه(س) نزد رسول خدا(ص) آوردند و این علاوه بر اینکه مایه برکت برای خدیجه(س) بود، مایه تسلی خاطر رسول خدا(ص) گردید. و به این عنوان تقدیر و تجلی جالبی از طرف خداوند؟ نسبت به حضرت خدیجه (سلام اللَّه علیه) به عمل آمد.
پیامبر اکرم(صلى اللَّه علیه و آله وسلم) پیکر مطهرحضرت خدیجه(س) را با آن کفن پوشانید.سپس جنازه او را با همراهان به سوی قبرستان معلی بردند تا در کنار مادرش حضرت آمنه به خاک بسپارند. درآنجا قبری برای حضرت خدیجه(س)آماده کردند، رسول خدا (صلى اللَّه علیه و آله وسلم) در میان آن قبر رفت و خوابید ، سپس بیرون آمد و آن گوهر پاک را در آنجا به خاک سپرد.
منابع؛
۱- سیرۀ ابن هـشام، ج اول، ص ۲۰۱؛ مـنتخب التـواریخ، محمد هاشم خراسانی، ص ۸۲
۲- الکامل فی التاریخ، عز الدین ابن اثـیر، ج اول، ص ۵۹۳
۳- تذکره الخواص، سبط ابن جوزی، ص ۱۷۰
۴- بحار الانوار، علامه مجلسی، ج ۲۱، ص ۳۵۲؛ کحل البصر، محدث قمی، ص ۷۰
۵- خدیجه بـنت خـویلد، سید جعفر حایری، ص ۱۱۹
۶- ریاحین الشریعه، شیخ ذبـیح الله مـحلاتی، ج ۲، ص ۲۰۷
۷- خـیرات حسان، محمد حسن خان اعتماد السلطنه، چ اول، ص ۱۱۱؛ لغـت نـامه دهخدا، ج ۷، ص ۹۶۰۹
۸- بحار الانوار، ج ۱۶، ص ۷۹
۹- مادر نمونه اسلام، غلامعلی رحیمیان، ص ۵ و ۶
۱۰- خـدیجه بنت خویلد، ص ۵۶ و ۱۱۹
۱۱- بحار الانوار، علامه مجلسی،جلد ۱۶ ص ۸۰
