سقط جنین عبارت است از پایان دادن به بارداری قبل از تولد نوزاد. گاهی مواقع سقط جنین به صورت خود به خودی انجام می شود. این سقط جنین را خود به خودی مینامند. البته گاهی اوقات به دلایل مختلفی سقط جنین از طریق جراحی و یا مصرف دارو و گاهی نیز به دلیل اختلالهای جسمانی انجام میشود؛ اختلالهای تیروئیدی، بیماری دیابت، اختلالهای سیستم ایمنی، عارضههای جسمانی و اختلالهای انعقاد خون از جمله این اختلالها محسوب میشود.
سقط جنین در هر کشوری قوانین مخصوص به خود را دارد و در ایران نیز قوانین و محدودیتهای ویژهای برای آن در شرع و قانون در نظر گرفته شده است.
در ادامه به برخی احکام شرعی رایج درباره سقط جنین بر اساس استفئائات رهبر معظم انقلاب اشاره میشود.
س 1261: آیا سقط جنین بر اثر مشکلات اقتصادی جایز است؟
ج: سقط جنین به مجرّد وجود مشکلات و سختیهای اقتصادی جایز نمیشود.
س 1262: پزشک بعد از معاینه در ماههای اول حاملگی به زن گفته است که استمرار بارداری احتمال خطر جانی برای او دارد و در صورتی که حاملگی ادامه پیدا کند، فرزندش ناقصالخلقه متولد خواهد شد و به همین دلیل پزشک دستور سقط جنین داده است، آیا این کار جایز است؟ و آیا سقط جنین قبل از دمیده شدن روح به آن جایز است؟
ج: ناقصالخلقه بودن جنین، مجوّز شرعی برای سقط جنین حتّی قبل از ولوج روح در آن محسوب نمیشود، ولی اگر تهدید حیات مادر بر اثر استمرار حاملگی مستند به نظر پزشک متخصص و مورد اطمینان باشد، سقط جنین قبل از ولوج روح در آن اشکال ندارد.
س 1263: پزشکان متخصص میتوانند از طریق استفاده از روشها و دستگاههای جدید، نواقص جنین در دوران بارداری را تشخیص دهند و با توجه به مشکلاتی که افراد ناقصالخلقه بعد از تولد در دوران زندگی با آن مواجه میشوند، آیا سقط جنینی که پزشک متخصص و مورد اطمینان آن را ناقصالخلقه تشخیص داده، جایز است؟
ج: سقط جنین در هر سنّی به مجرّد ناقصالخلقه بودن آن و یا مشکلاتی که در زندگی با آن مواجه میشود، جایز نمیشود.
س 1264: آیا از بین بردن نطفه منعقدشدهای که در رحم مستقر شده، قبل رسیدن به مرحله علقه که تقریباً چهل روز طول میکشد، جایز است؟ و اصولاً در کدامیک از مراحل ذیل سقط جنین حرام است: 1 ـ نطفه استقرار یافته در رحم، 2 ـ علقه، 3 ـ مضغه، 4 ـ عظام (قبل از دمیدن روح).
ج: از بین بردن نطفه بعد از استقرار آن در رحم و همچنین سقط جنین در هیچیک از مراحل بعدی جایز نیست.
س 1265: بعضی از زوجها، مبتلا به بیماریهای خونی بوده و دارای ژن معیوب میباشند و در نتیجه ناقل بیماری به فرزندان خود هستند و احتمال این که این فرزندان مبتلا به بیماریهای شدید باشند، بسیار زیاد است و چنین کودکانی از بدو تولّد تا پایان عمر، دائما در وضع مشقّت باری به سر خواهند برد. مثلاً بیماران هموفیلی همواره ممکن است با کوچکترین ضربهای دچار خونریزی شدید منجر به فوت و فلج شوند. حال آیا با توجّه به این که تشخیص این بیماری در هفتههای اوّل بارداری ممکن است آیا سقط جنین در چنین مواردی جایز است؟
ج: اگر تشخیص بیماری در جنین قطعی است و داشتن و نگهداشتن چنین فرزندی موجب حرج است، در این صورت جایز است قبل از دمیده شدن روح، جنین را اسقاط کنند ولی بنا بر احتیاط، دیه آن باید پرداخت شود.
س 1267: زنی جنین هفت ماهه خود را که ناشی از زنا بوده بنا به درخواست پدرش سقط کردهاست، آیا دیه بر او واجب است؟ و بر فرض ثبوت دیه، پرداخت آن بر عهده مادر است یا پدر او؟ و در حال حاضر به نظر شما مقدار آن چقدر است؟
ج: سقط جنین حرام است هرچند بر اثر زنا باشد و درخواست پدر باعث جواز آن نمیشود و در صورتی که مادر مباشر در سقط جنین باشد دیه بر عهده مادر است امّا در مقدار دیه جنین در فرض سؤال تردید وجود دارد و احوط این است که مصالحه شود و این دیه در حکم ارث کسی است که وارث ندارد.
س: اینجانب زنى باردار هستم با توجه به وضعیت نامناسب جسمانى و ترس از تشدید کمخونى، ناراحتى معده و ضعف کلى بدن مایل به سقط جنین هستم. لطفاً حکم شرعى را بیان کنید.
ج) سقط جنین جایز نیست و موارد مذکور موجب حلیت آن نمىباشد.