مواردی که باید با آن، در برابر دشمنت مسلّح شوی تا زمینگیرش کنی

امام صادق علیه السلام:

در سفارش‌های لقمان به پسرش ناتان، این است که به او گفت: «پسرم! از چیزهایی که باید با آن، در برابر دشمنت مسلّح شوی تا زمینگیرش کنی، نرمی با او و اظهار خشنودی از اوست؛ ولی با کناره ‌گیری، خود را از او دور نکن، که رازت برای او آشکار می‌شود و برای [سرنگونیِ] تو تدارک می‌بیند.

پسرم! از خدا چنان بترس که اگر با نیکیِ دو جهان به او برخوردی، [باز هم] بترسی که خدا کیفرت دهد، و چنان به خدا امیدوار باش که اگر با گناهان دو جهان به او برخوردی، [باز هم] امیدوار باشی که خدا تو را بیامرزد.

پسرم! صخره بزرگ و آهن و هر بار سنگینی را بر دوش کشیدم؛ ولی چیزی سنگین‌تر از همسایه بد، بر دوش نکشیدم. همه تلخی‌ها را چشیدم؛ ولی چیزی تلخ‌تر از فقر نچشیدم».

متن حدیث:

عنه علیه السلام:

کانَ فیما أوصی بِهِ لُقمانُ ابنَهُ ناتانَ أن قالَ لَهُ: یا بُنَیَّ، لِیَکُن مِمّا تَتَسَلَّحُ بِهِ عَلی عَدُوِّکَ فَتَصرَعُهُ المُماسَحَةُ وإعلانُ الرِّضا عَنهُ، ولا تُزاوِلهُ بِالمُجانَبَةِ فَیَبدُوَ لَهُ ما فی نَفسِکَ فَیَتَأَهَّبَ لَکَ.

یا بُنَیَّ، خَفِ اللّه‌َ خَوفا لَو وافَیتَهُ بِبِرِّ الثَّقَلَینِ خِفتَ أن یُعَذِّبَکَ اللّه‌ُ، وَارجُ اللّه‌َ رَجاءً لَو وافَیتَهُ بِذُنوبِ الثَّقَلَینِ رَجَوتَ أن یَغفِرَ اللّه‌ُ لَکَ.

یا بُنَیَّ، حَمَلتُ الجَندَلَ وَالحَدیدَ وکُلَّ حِملٍ ثَقیلٍ فَلَم أحمِل شَیئا أثقَلَ مِن جارِ السَّوءِ، وذُقتُ المَراراتِ کُلَّها فَلَم أذُق شَیئا أمَرَّ مِنَ الفَقرِ.

«امالی صدوق، ص ۷۶۶- بحارالانوار، ج ۱۳، ص ۴۱۳»