برخی سوالات و موضوعات مربوط به دوران غیبت، ظهور، انتظار و به طور کل مباحث مهدویت گویی ملکه ذهنها شده، اما شنیدن پاسخهای متفاوت درباره این موضوعات برای یک منتظر حائز اهمیت است، زیرا میخواهد نکات تازه و جدیدی را در این راستا به اندوخته خود اضافه کند؛ به همین خاطر در آستانه نیمه شعبان و میلاد ولی عصر امام زمان (عج) و در راستای آگاهی بخشی نسبت به این مسائل، مصاحبه کوتاهی را با کارشناس مسائل دینی حجت الاسلام محمد امین امامی ترتیب دادهایم.
منتظر واقعی چه کسی است؟
امام راحل انقلاب میفرمایند که «منتظران مصلح خود باید «صالح» باشند». یعنی از «اعتقاد» و «عمل درست» برخوردار باشند. یکی از آیات مرتبط با این مطلب، آیه کریمه ۵۴ از سوره مائده است. وقتی به پیغمبر خبر داده شد که امت تو بعد از تو دچار یک اختلاف و تفرقه شدیدی میشوند تا جایی که از امیرالمومنین (ع) گرفته تا امام عسکری علیهم السلام، همه جانشینان بعد از تو را تنها خواهند گذاشت، این آیه بشارتی شد بر قلب مبارک پیغمبر که میفرماید: «یحبهم و یحبونه اذله علی المومنین اعزه علی الکافرین یجهدون فی سبیل الله و لایخافون لومه لائم؛ از امت تو هر کس مرتد شود و از دینش برگردد، خداوند کسانی را خواهد آورد که هم آنها خدا را دوست دارند و هم خدا آنها را». در مواجهه با مومنین فروتن و متواضع و در برابر دشمنان خدا محکم و قاطعاند. موانع رشد و رسیدن مردم به آزادی و کمال را با انگیزه الهی و تلاش حداکثری از میان بر میدارند و در راه دفاع از حق و حقیقت و اجرای عدالت و ترویج فضیلت و ارزشها از سرزنش و متلک هیچ کس باکی ندارند. به شأن نزول این آیه اگر مراجعه بشود، متوجه خواهیم شد که مصداق این آیه چه کسانی هستند.
چه کنیم تا آتش انتظار و امیدمان به ظهور در زمان غیبت سرد نشود؟
شکر خدا در میان آتش نمرودیان، مردم ما در امنیت بالایی هستند و همه ما این امنیت را حس و لمس میکنیم؛ اما مردان خدا هیچ وقت احساس امنیت نمیکنند. چون به واسطه اعمال ما هر لحظه امکان عقاب وجود دارد. در دعای عهد میخوانیم که «ظهر الفساد فی البر و البحر بما کسبت ایدی الناس؛ این فسادی که در عالم موج میزند، دستاورد این جانور دو پا، این انسان مدرن است». بنابراین ما نباید خود را در ساحل امن و آرام ببینیم بلکه باید در دریای مواج و طوفان زده و در میان گردابهای وحشی ببینیم که هر لحظه امکان دارد غرق بشویم. وقتی خودمان را در این شرایط دیدیم دائماً منتظر یک غریق نجات هستیم. چشم ما دائماً به یک منجی است تا بیاید و دست ما را بگیرد و از این مهلکه نجات دهد؛ و او فقط امام زمان ارواحنا فداه است که نمونه کامل یک انسان و صاحب همه کمالات است.
اگر امام زمان و حجت خدا شناخته نشود، غدیر به سقیفه تبدیل خواهد شد
نسبت به امام زمان (عج) چطور معرفت پیدا کنیم؟
محمد بن عثمان که از نواب اربعه امام عصر علیه السلام است، میگوید: «از پدرم شنیدم که میگفت در خدمت امام عسکری علیه السلام بودم. از ایشان پرسیدم: آیا این سخن پیامبر خدا که هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است، درست است؟ حضرت فرمودند: بله درست است و هیچ تردیدی در آن نیست و این مثل روز روشن است. بعد عرض کردم: پس از اینکه شما رحلت فرمودید امام بعد از شما کیست؟ امام به نام مبارک حضرت ولی عصر اشاره کردند و فرمودند: او غیبتی طولانی دارد که در آن عدهای متحیر و سرگردان و بعضی هلاک و بدبخت و دستهای هم مشکوک و مردد میشوند».
این حیرت و سرگردانی، این هلاکت و بدبختی و این شکاکیت و تردید ناشی از طولانیشدن دوران غیبت و سختی دوران غیبت است. عدهای در اصل ولادت شک میکنند؛ عدهای در طول عمر حضرت شبهه میکنند؛ عدهای در مساله نیابت و قرائتهای گوناگون از حکومت و ولایت در دوران غیبت حضرت گرفتار میشوند. بنابراین شبهات افزایش پیدا میکند و چونان سم مهلکی اذهان بسیاری را مسموم مینماید. تنها راه نجات از این مهلکه، امامشناسی و شناخت حجت خداست که جز با مجاهدت علمی و عملی ممکن نیست. اگر امام زمان (عج) و حجت خدا شناخته نشود، غدیر به سقیفه تبدیل خواهد شد؛ اگر امام زمان (عج) و حجت خدا شناخته نشود، صلح با معاویه بر او تحمیل خواهد شد؛ اگر امام زمان (عج) و حجت خدا شناخته نشود، حسین بن علی بر مسلخ نیزهها خواهد نشست؛ اگر امام زمان (عج) و حجت خدا شناخته نشود، جام زهر بر او نوشانده خواهد شد؛ اگر امام زمان (عج) و حجت خدا شناخته نشود، جامعه انسانی هیچگاه طعم شیرین عدالت و آزادی را نخواهد چشید.
ارتقای سطح شناخت و معرفت نسبت به امام زمان انگیزه ما را برای نصرت و یاریاش در ظهور بالا خواهد برد
چیکار کنیم تا زمینه ظهور حضرت فراهم شود؟
ابتدا باید بدانیم که انتظار یعنی چه؟ انتظار حقیقی چیست؟ ما منتظر که و چه هستیم؟ منجی بشریت قرار است بشریت را از چه چیزی نجات دهد؟ پاسخ به این گونه سوالات و ارتقای سطح شناخت و معرفت نسبت به او که خواهد آمد، انگیزه ما را برای نصرت و یاریاش در پروژه ظهور زیبایش بالا خواهد برد. ما را برای پاسخ به چه کنیم بیقرار خواهد کرد. آنوقت برای خود وظایفی را تعریف خواهیم کرد فراتر از آنچه در متون دینی و منابع روایی آمده است. مثلا در دورهای که عدهای تلاش میکنند تا باورهای مردم را دستکاری کنند و تغییر بدهند؛ مثلا با آب و تاب خاصی میگویند: «کربلا مظهر مذاکره است، نه مقاومت» تا از این دریچه باب فرهنگ مقاومت، فرهنگ جهاد و ایثار و شهادت، ظلمستیزی و مبارزه با استکبار را ببندند و شعارهای مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل و هیهات منا الذله را ور بیندازند، در این دوره، منتظر امام زمان (عج) تلاش بیوقفه میکند تا ضمن پاسداری و صیانت از این فرهنگ، آن را «عمومی» کند. چون با عمومیشدن این فرهنگ، شکست دشمن، سریع و قطعی خواهد شد. اساساً، چون در کربلا این فرهنگ عمومی نشده بود، دست دشمن فوراً به امام زمان (عج) رسید و اباعبدالله علیه السلام را به طرز غیرقابل درک و وصفی به شهادت رساند.
به عنوان مطلب پایانی عرض میکنم، یکی دیگر از کارهایی که زمینه ظهور را فراهم میکند این است که گرههای کوچک، از گرههای فکری و فرهنگی و عقیدتی گرفته، تا گرههای مادی و معیشتی که در جامعه وجود دارد را پیدا کنیم و آنها را باز نماییم. بر اساس این بیان نورانی حضرت امیر علیه السلام که فرمودند: فلما رأی الله صدقنا انزل علینا النصر؛ اگر خدای متعال تلاش ما و صداقت ما را برای بازشدن گرههای کوچک موجود در جامعه ببیند، آن وقت نصرتش را شامل حال ما کرده و گره بزرگ عالم را که «عدالت» است به دست یداللهی امام عصر (عج) باز خواهد کرد.