هشتمین ماه قمری سال، ماه شعبان است. فضایل این ماه به دلیل توصیفاتی که رسول گرامی اسلام (ص) و سایر ائمه (ع) از آن بیان فرمودند، به قدری است که آن را مدخلی برای ورود به ماه نزول قرآن و پر برکت‌ترین ماه سال یعنی ماه مبارک رمضان معرفی کرده‌اند. ا
اهل‌بیت (ع) به دلیل این ویژگی خاص، اعمال و آدابی را برای این ماه بیان فرموده‌اند. به عنوان نمونه پیامبر اکرم (ص) در روایتی فرمود: «شعبان ماه من است و هر کس یک روز از ماه مرا روزه بدارد، بهشت بر او واجب است؛ شعبان شهری، رحم اللّه من اعاننی علی شهری» (مصباح المجتهد، ج ۲، ص ۷۲۸).
درباره ثواب اولین روزه ماه شعبان عبدالله بن مرحوم ازدی نقل کرده که از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود:
«هر کس روز اول ماه شعبان را روزه بگیرد، حتماً بهشت بر او واجب می‌شود؛ و هر کس دو روز (از ماه شعبان) را روزه بگیرد خداوند متعال در عالم دنیا در هر روز و هر شب به او نظر می‌کند و نظر خداوند به او تا در بهشت نیز ادامه می‌یابد و هر کس سه روز روزه بگیرد هر روز از بهشت خدا را در عرش خود زیارت می‌کند؛ من صام أول یوم من شعبان وجبت له الجنة و من صام یومین نظر الله إلیه فی کل یوم و لیلة فی دار الدنیا و دام نظره إلیه فی الجنة و من صام ثلاثة أیام زار الله فی عرشه من جنته کل یوم».
منبع: المراقبات، ص ۱۷۷، مفاتیح الجنان؛ فصل دوم. در اعمال ماه شعبان)
حضرت فاطمه زهرا (س) در حدیثی درباره روزه می‌فرماید: «ما یَصنَعُ الصّائِمُ بِصِیامِهِ إذا لَم یَصُن لِسانَهُ وسَمعَهُ وبَصَرَهُ وجَوارِحَهُ؛ روزه دار، اگر زبان و گوش و چشم و اعضایش را نگه ندارد، با روزه اش می‌خواهد چه کند؟
دعائم الإسلام: ج ۱ ص ۲۶۸، بحارالأنوار: ج ۹۶ ص ۲۹۵ ح ۲۵
