بی تردید اتفاقاتی در زندگی و سیره عملی امام جواد (ع) رخ داد که برای هیچ یک از ائمه اطهار (س) اتفاق نیفتاده بود. فراز و نشیب‌های زندگی ایشان همراه با تهمت‌هایی همراه بود. این تهمت‌ها به شخص امام جواد (ع) و پدر بزرگوارشان امام رضا (ع) حتی بر سر حلال زاده بودن این امام معصوم بود. از آن دردناک‌تر این که شیعیان ناآگاه نیز در میان این تهمت زنندگان بودند.
حجت الاسلام و المسلمین مهدی آذر طوسی کارشناس مذهبی و پژوهشگر دینی در این باره ، گفت: در مورد ولادت حضرت امام جواد الأئمه (ع) و زندگی ایشان مسائلی وجود دارد که در ولادت هیچ یک از ائمه اطهار (ع) این مسئله وجود نداشت. ولادت امام جواد الأئمه (ع) دارای یک امتحان و ابتلای سخت شیعه درباره مسائل اعتقادی است. هم ولادتشان ویژگی خاصی دارد و هم دوره امامت ایشان. پس دو ویژگی در حضرت جواد الائمه هست که در هیچ یک از ائمه نمی‌توان یافت. درباره ولادت ایشان آن ویژگی خاص عبارت است از تعارض عقل آماریِ ظنیِ گمانی، با تعبد، وحی و اطاعت پذیری، نسبت به دستور امام معصوم. خدا نکند انسان مبتلی به این موضوع شود. گاهی بین شهوت و امر امام تعارض وجود دارد، گاهی اوقات بین تفکر و امر امام تعارض سطحی، ظاهری و صوری وجود دارد. اگر بحث شهوت باشد طرف می‌گوید من گناه کار هستم، اما اعتقادش پا برجا می‌ماند؛ اگر فرد بین امر امامت و یک تفکری در ظاهر و صورت تعارض به وجود بیاید، فرد دچار چالش جدی می‌شود.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: در عصر حضرت جواد الأئمه (ع) عقل ظنی و آماری مشکل ساز شد. به قول مولوی «عقل جزئی عقل را بد نام کرد کام دنیا مرد را ناکام کرد» ما یک عقل قطعی و متین داریم که دو دو تا چهارتاست و شکی در آن نیست؛ اگر کسی بخواهد آن را تعطیل کند توحید هم با آن تعطیل می‌شود. اما یک عقل ظنی و آماری داریم که خطا پذیر است و در مواردی که از جانب امام دستور رسیده باشد، ما حق نداریم آن عقل ظنی و آماری را بر کلام امام مقدم کنیم. شاید تعبیر عقل ظنی هم درست نباشد و باید از آن به عنوان یک تخیل نام ببریم. امام رضا (ع) تا سن ۵۰ سالگی صاحب اولاد نمی‌شدند. در ظاهر تمام گمانه‌ها بر این است که این فرد، دیگر تا آخر عمر صاحب فرزند نمی‌شود. گمانه دوم این است که اگر فردی در این سن صاحب فرزند نشد، تقریبا دیگر امکان بچه دار شدن، وجود ندارد.
وی افزود: از طرف دیگر اگر در شرایطی که سن انسان بالا رفته است، اولادی به دنیا بیاید و آن فرزند هیچ شباهتی هم به پدر نداشته باشد، گمانه‌ها دو چندان می‌شود. در روایات داریم که امام رضا (ع) سفید رو بودند و مو هایشان رشته رشته نبود. این در حالی است که امام جواد (ع) گندم گون بوده و مو‌های مجعد یا همان رشته رشته داشتند. همه این‌ها دست به دست هم می‌دهد که افراد اعتقاد خودشان به امام را از دست بدهند و به امور ظنی و گمانی تکیه کنند. این واقعا جای تاسف دارد. شیعیان آن عصر به دانشمندان علم قیافه متوسل شدند. علمی بود که در آن روز به عنوان تعیین کننده نَسَب مطرح می‌شد. یک روز هارون الرشید فرزندی را در بغل گرفته بود. علمای علم قیافه گفتند، این بچه اگرچه شباهت به تو دارد، اما فرزند تو نیست. هارون کنیز و مادر بچه را صدا زد تا علت این ماجرا را جویا شود. کنیز که آبرو و جان خود را در خطر دید، متوجه شد که راهی جز بیان آنچه واقعیت دارد، ندارد. گفت: فرزندی از تو آوردم، اما بسیار بد چهره بود. آن را مخفی کردم و این فرزند که مقداری شباهت به تو دارد، جایگزین شد. فرزند بد چهره را آوردند. دانشمندان به اصطلاح ژنتیک آن روز گفتند این طفل بر مبنای اشاره‌ها و نشانه‌ها فرزند توست.
حجت الاسلام و المسلمین آذر طوسی به موضوع تهمت به امام رضا (ع) درباره امام جواد (ع) اشاره کرد و گفت: این علما در آن عصر بر نظر امام رضا (ع) مقدم شدند. امام هشتم شیعه (ع) می‌فرمودند، امام جواد (ع) فرزند من است، اما برخی از شیعیان قبول نمی‌کردند و می‌گفتند که باید فرزند بودن امام جواد (ع) را دانشمندان تایید کنند. این یک نهیب است برای من و شما که بدانیم اگر امام زمان (عج) آمدند، گفتارشان با گزاره‌های صد در صد عقلی و آن هم عقل قطعی مخالف نیست، اما ممکن است که گزاره‌هایی داشته باشند که با عقل ظنی و خطا پذیر مغایرت داشته باشد. اتفاقی که در زمان امام جواد (ع) برای شیعیان به وجود آمد، یک امتحان و ابتلای خوبی بود، که باعث شد، نسبت به امام زمانشان و عقیده خود تجدید نظر کنند. به همین دلیل حضرت علی بن موسی الرضا (ع) فرمودند، تا به حال مولودی به این برکت پا به این دنیا نگذاشته است.
این پژوهشگر دینی درباره برکت وجود مقدس امام نهم (ع) اظهار کرد: تولد امام محمد تقی (ع) برای شیعیان بسیار ارزنده بود. هم از این نظر که امتحان شدند و هم از این نظر که امامت نسلش ادامه پیدا کرد. پیرامون امامت امام جواد (ع) در دوران کودکی، مقام معظم رهبری فرمودند: این اتفاق باعث شد، بر همگان ثابت شود که امامت، امری آسمانی است. وقتی امام علی (ع) به ولایت رسیدند، عده‌ای جسارت کردند و از وجود مقدس رسول اکرم (ص) پرسیدند، انتخاب امیر الامومنین (ع) از جانب شماست یا خدا. پیامبر (ص) فرمودند که من از روی هوا و هوس حرفی نمی‌زنم و این پیام از جانب خداست. امامت امری آسمانی است و این موضوع در زمان امام جواد (ع) بر همگان اثبات شد. شاید پیش از این فقط خواص آن را می‌دانستند. امام جواد (ع) فردی است که در کودکی کار‌هایی کرد که به هیچ وجه در توان بشر نبود. وقتی یحیی بن اکثم از علمای آن زمان از امام جواد (ع) سوالی می‌پرسد و حضرت فروع المتعدد را بیان می‌کنند نشان از الهی بودن نبوغ حضرت است.
حجت الاسلام و المسلمین آذر طوسی در پایان اضافه کرد: در کتاب امالی، اثر شیخ مفید از امام جواد (ع) آمده است که گفتگوی رو در رو برادران موجب باروری عقل می‌شود. شاید صد سال پیش جناب دورکیم فیلسوف و جامعه شناس مسئله خِرد جمعی را مطرح کرد، امام امام نهم شیعیان ۱۴۰۰ سال پیش فرمودند، خِرد جمعی به این است که افراد به گفتگوی مباحث علمی بنشینند که باعث می‌شود علم پویا شود و از نوشتار به کردار رسد.
