"صله رحم" به معنای ارتباط و دیدار با خویشاوندان و کمک به آنها از آموزه‌های اخلاقی اسلام است. قرآن و احادیث بر صله رحم تأکید کرده‌اند، تا آنجا که قرآن ترک‌کنندگان آن را در شمار زیان‌کاران و لعنت‌شدگان معرفی می‌کند. در روایات نیز صله رحم به عنوان بهترین عمل پس از ایمان، اولین سخنگوی قیامت، بهترین خصلت مؤمن و مهم‌ترین عامل طولانی شدن عُمر معرفی شده است. بنابر حدیثی قدسی، صله رحم از رحمت خداست و هر کس آن را ترک کند، از رحمت او محروم خواهد ماند.
صله رحم گاهی واجب و گاهی مستحب است. قطع رحم یعنی ترک صله رحم واجب و عدم ارتباط لازم با خویشان، یکی از گناهان کبیره است و حتی درباره خویشاوندان بدخُلق یا گناهکار نیز مُجاز نیست.
در فرهنگ ایرانیان، صله رحم جایگاه ویژه‌ای داشته و به مناسبت‌های مختلفی مانند عید نوروز، ماه رمضان و عیدهای ملی یا مذهبی نمود بیشتری دارد."(ویکی شیعه)
حجت الاسلام و المسلمین کریم مومنی در رابطه با سفارش موکد ائمه(ع) نسبت به صله رحم عنوان کرد: در زمان امام صادق(ع)، گروهی نشسته بودند و در این رابطه اظهار نظر می کردند که در این دنیا همه چیز به جز مرگ چاره دارد، اما هیچ چاره ای برای مرگ نیست، در این هنگام، امام صادق(ع) به آن جمع وارد شدند و فرمودند "مرگ هم چاره دارد".
صله رحم، چاره مرگ است
وی افزود: زمانی که امام صادق(ع)، این مطلب را با آن گروه، مطرح کردند، اعضای آن جمع، با تعجب از امام(ع) پرسیدند که چاره مرگ چیست؟، امام صادق(ع) در جواب آن ها فرمودند "صله رحم، چاره مرگ است".
این کارشناس مذهبی بیان کرد: بر اساس روایات متقن و مستند، یکی از مهم ترین عواملی که عمر را زیاد می کند، موجب افزایش رزق و روزی می شود و هم چنین مرگ بد را دور می کند، صله رحم است.
مومنی با بیان اینکه رزق و روزی، همیشه به معنای رزق مادی و مالی نیست، گفت: در گذشته که نسبت به امروز، صله ر حم بسیار بیشتر انجام می شد، مزایا و منافع این امر مهم نیز بیشتر مشاهده می شد، معرفی دختر و پسر جوان به یکدیگر برای ازدواج یکی از مزایای بسیار مهمی بود که در گذشته از همین رفت و آمدها و صله رحم انجام می گرفت و امروزه این امر مهم کمتر دیده می شود.
سادگی و صمیمیت در رفت و آمدها از بین رفته است
وی با اشاره به اینکه ایام نوروز یکی از بهترین و مناسب ترین ایام برای انجام صله رحم است، عنوان کرد: یکی از مزایای ایام نوروز، دید و بازدید و رفت و آمدهایی است که در این مدت انجام می شود، هرچند امروزه از سادگی و صمیمیت آن کم شده و بیشتر به سمت تجمل گرایی سوق داده شده است.
این کارشناس مذهبی تاکید کرد: در گذشته، بسیاری از دشمنی ها، قهرها و اختلافات خانوادگی به بهانه دید و بازدید و صله رحم در ایام عید نوروز ازبین می رفت، اما متاسفانه این سنت حسنه، امروزه آنچنان که باید پررنگ نیست، در برخی موارد چشم و هم چشمی، حسادت ها و .. نیز نتیجه دید وبازدید و رفت و آمدهایی است که در فامیل شکل می گیرد در حالی که هدف از صله رحم و دید و بازدید رفع کدورت ها و صمیمیت بیشتر است.
وی با بیان اینکه قرآن کریم، به افرادی که موجب وصل دو گروه یا دونفر با یکدیگر می شوند، وعده بهشت داده است، گفت: خداوند متعال در برابر این وعده بهشت، به کسانی که موجب قطع ارتباط شده و اموری را که خدا تاکید به وصل آن کرده، را قطع می کنند، وعده عذاب داده است.
چشم و هم چشمی، آسیب برخی رفت و آمدهای فامیلی است
مومنی بیان کرد: کم شدن اختلافات فامیلی، وصلت و ازدواج فامیلی، از بین رفتن کدورت ها و ایجاد صمیمیت، دفع مرگ بد، افزایش طول عمر، افزودن و برکت رزق و روزی و... همگی از جمله منافع و مزایای صله رحم است اما همانطور که گفته شد امروزه به دلیل افزایش تجملات، برخی چشم و هم چشمی ها از آسیب های مهمی است که متوجه این امر می شود.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: صله رحم و دید و بازدید در ایام عید، قرار است که شادی آور باشد و غم ها را ازمیان ببرد اما متاسفانه امروزه افزایش تجملات و چشم و هم چشمی ها، باعث شده که صله رحم و رفت و آمد فامیلی، اختلافات و غم و غصه ها را بیشتر کند.
وی اظهار کرد: برخی زرق و برق ها و تجملاتی که امروزه، به اصطلاح دست و پا گیر شده است، بیهوده و بی دلیل توسط خود انسان به وجود آمده است و هیچ توجیه عقلی و شرعی برآن مترتب نیست و متاسفانه این امر، بر همه وجوه زندگی افراد تاثیر گذاشته است.
