یکی از کتابهای ارزنده در شناخت ماه رجب، کتاب «ماه رجب؛ ماه یگانه شدن با خدا» است که سخنرانیهای اصغر طاهرزاده درباره مقام ماه رجب و آداب و اذکار این ماه است. مطالعه این کتاب کم حجم در آغاز این ماه بزرگ و این فرصت بینظیر میتواند ما را با ظرفیت این ماه در زنده کردن جان و روحمان و همنشین شدن با خدا آمادهتر سازد.
این کتاب با استناد به روایتی زیبا از رسول خدا صلی الله علیه و آله آغاز میشود: خوشا به حال ذاکران! خوشا به حال اطاعت کنندگان! خداوند میفرماید: من همنشین کسی هستم که همنشین من باشد و مطیع کسی هستم که مرا اطاعت کند و آمرزنده کسی هستم که از من آمرزش بخواهد. ماه، ماه من و بنده، بنده من و رحمت، رحمت من است؛ پس هرکس در این ماه مرا بخواند اجابتش میکنم و هرکس از من بخواهد به او عطا میکنم و هر کس از من هدایت بخواهد هدایتش میکنم و این ماه را ریسمانی بین خود و بندگانم قرار داده ام که هر کس به آن چنگ زند به من میرسد.
مطابق این روایت گهربار، با آغاز ماه رجب، ندایی از آسمان در جانهای مومنان طنین انداز میشود، ندایی که به مدت یک ماه هر شب تا صبح ادامه دارد و دعوت پروردگار جان و جهان را به گوش اهل ایمان میرساند و آنها را به ذکر و همنشینی یاد حق و اطاعت و استغفار میخواند و مژده همنشینی با حق، بخشش الهی و اجابت را به آنها میدهد.ای قلب مأیوس مباش.
استاد طاهرزاده این ماه را فرصت عالی برای قلبهای ما میداند و متذکر نشدن نسبت به آن را یک خسران بزرگ توصیف میکند: «اى قلب! غافل مباش، در این ماه به خطاهاى تو نمى نگرند، مأیوس هم مباش، مى خواهند تو را وارد بنده هاى خاص گردانند. خودتان ملاحظه کنید، در شروع ماه رجب گویا حال و هواى روحى شما مستعد پذیرش الطاف خاصى شده است. پس معلوم است آن ندا، چون نسیمى بر جان مسلمانان مى وزد و پیامبر اکرم (صلوات الله علیه وآله) نیز این نور را مى بینند که دارند از آن خبر مى دهند و به ما توصیه مى فرمایند: خود را براى پذیرش آن الطاف خاص آماده کنید.»
ندای این فرشته از آغاز ماه سراسر برکت و رحمت رجب، برای قلبهای جویای انس با حضرت حق، بهترین خبر و بشارت است. در این کتاب توضیح داده میشود دلیل اینکه انسان گاه از خود خسته میشود، و حوصلهاش سر میرود به جهت این است که ارتباط قلب با حضرت حق قطع شده است و اگر انس با حق وارد زندگی و جان انسان شود، بی حوصلگی معنا ندارد. استاد طاهرزاده بر اساس این روایت ویژگیهای خاص ماه رجب را یادآور میشود و میگوید باید هنر استفاده از ماه رجب را داشته باشیم.
چگونه همنشین خدا شویم؟
مطابق روایت بالا، فرشته مأمور الهی هر شب تا صبح این بشارت را در گوش جان ما زمزمه میکند که خداوند مى فرماید: در این ماه من همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند.
مؤلف کتاب در توضیح ابن عبارت گفته است: «ﺑﺎ ذﮐﺮ و ﯾﺎد ﺧﺪا و رﻋﺎﯾﺖ دﻗﯿﻖ ﺣﺮام و ﺣﻼل ﺣﻀﺮت ﺣﻖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﯾﺎد ﺧﺪا ﻣﻰ ﮐﻨﯿﻢ و اﯾﻦ ﻫﺎ وﺳﯿﻠﻪ اى اﺳﺖ ﮐﻪ آدم زﻣﯿﻨﻪ اى ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺧﺪا ﺑﻨﺸﯿﻨﺪ. ﺧﺪاوﻧﺪ خبری را در این ماه خاص ﺑﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن اﻧﺲ ﺑﺎ ﺣﻖ ﻣﻰ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﻨﺪه ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﻨﺸﯿﻨﻰ خاص اﻟﻬﻰ را در اﯾﻦ ﻣﺎه ﺑﺮاى ﺧﻮد ﺗﻬﯿﻪ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ.»
در ادامه فرشته مأمور الهی از قول خداوند ندا میدهد: بدانید که من اطاعت مى کنم از کسى که از من پیروى کند. بر اساس این عبارت، ماه رجب فرصتی برای رهایی از موانعی است که در سیر الی الله ما را کُند و یا متوقف کرده است: «مگر ما گاهى نمى خواهیم از شرّ یک مشکل یا از یک فساد اخلاقى و از وسوسه هاى آزاردهنده، راحت شویم؟ مى فرماید: این ماه آن زمانى است که اگر یاد مرا در قلبت زنده کنى و از من اطاعت کنى، آن وقت هر چه بخواهى، من از تو اطاعت مى کنم و هر چه بخواهى به تو مى دهم. یعنى از دریچه رجبى شدن، مى شود حوائجى را که خداوند حاضر و مایل است به ما بدهد، به ما بدهد.»
متوجّه باشید مىگویید: به سوى او آمدم
ماه خوب رجب، ماه استغفار است و هر شب این فرصت خوب برای بازگشت سمت نگاه ما به درگاهش فراهم است: «غافِرُ مَنِ اسْتَغْفَرَنی» من بخشنده آنم که از من بخشش خواهد. به گفته نویسنده کتاب استغار ماه رجب، استغفار خاص است و در توضیح آن میگوید: «. در این استغفار؛ «الله» را براى قلب خود ترسیم مى کنى و یگانگى محض او را براى خود تفهیم مى کنى و سپس «وَ اتُوبُ الَیه» را مى گویى، یعنى من از حضرت «الله» که جامع جمیع اسماء الهى است، مى خواهم که مرا ببخشد، آن اللّهى که قطب قلب من است و جز او نمى شود کسى اله و معبود جان من باشد و من به سوى چنین خداى یگانه اى که تمام مقصد قلبم هست، آمدم. عجیب است اگر کمى به قلب خود عادت دهیم که این ذکر را با حضور بگو، مى بینید حال و هوایش عوض شد. روى «وَ اتُوبُ الَیْه» با حضور قلب تأکید کنید و متوجّه باشید دارید مى گویید: به سوى او آمدم.»
ماه رجب و ندای گرم این سفیر خوش خبر الهی، دل آدم را گرم میکند، وقتی از قول رب العالمین میگوید: «ماه، ماه من و بنده، بنده من و رحمت، رحمت من است».
چه قدر آدم دلش گرم مىشود که کجا آمده است
«چه قدر آدم دلش گرم مى شود که کجا آمده است و با چه شرایطى روبه رو است. به ما خبر مى دهد شرایط و مقامى است که من در این ماه بنده ام را براى خودم خالص مى کنم. من و شما را در این ماه به عنوان بنده خودش مى نگرد و آلودگىها و عصیان هایمان را نمى نگرد. زمینه یگانه شدن بنده با خدا در این ماه فراهم است، این ماه عجیب است.»
از زیباترین عبارتهایی که این فرشته الهی در شبهای ماه رجب در گوش جان ما میخواند این عبارت روح بخش است: «و جَعَلْتُ هذَا الشَّهْرَ حَبْلًا بَیْنی وَ بَیْنَ عِبادی» این ماه را، چون یک ریسمان قرار دادم بین خود و بندگانم. این ماه، ماه اتصال است، ماه پیوند بنده و پروردگار است و از همین رو مؤلف کتاب، آن را یک شرایط استثنائی برای اهل ایمان میداند:
«ماه رجب به عنوان یک شرایط استثنایى است تا انسان از آن استفاده کند و بالا برود، مثل یک طناب که یک سر آن در دست خدا است و یک سر آن را رها کرده تا ما بگیریم و بالا رویم، با اعمال و آداب مخصوص این ماه مى توان سرِ طناب را براى بالا رفتن گرفت. عمده آن است که متوجّه شویم این ماه یک رشته اى است بین ما و خدا، انسان عاقل به چنین طنابى محکم چنگ مى زند.»
«فَمَنِ اعْتَصَمَ بِه وَصَلَ الَیَّ» کسى که به ریسمان ماه رجب چنگ بزند به من وصل مى شود. به گفته مؤلف کتاب «ماه رجب؛ ماه یگانه شدن با خدا» چنگ زدن به این ماه یعنى آداب ماه رجب را قلباً و عملًا رعایت کند. در ادامه مؤلف روایت معروف امام موسی کاظم علیه السلام را که فرمودند: «رجب نام نهرى است در بهشت، از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر، هر که یک روزِ رجب را روزه دارد البته از آن نهر بیاشامد» نقل میکند و در توضیح آن میگوید، نهر به معنی مقام است و به عبارتی بهشت ظهور «عقاید» و «اعمال» و «اخلاق» ماست و به جان ما بسته است:
«بهشت از ما جدا نیست. آرى؛ به عنوان یک واقعیت در بیرون هست، امّا به جان ما بسته است. امام رضا (علیه السلام) مى فرمایند: هرکس بگوید بهشت بعد است، از ما نیست. پس این بهشت همین حالا هست. یعنى إن شاءالله همین امروز که تصمیم گرفتیم در این ماه، رجبى شویم، وارد بهشت شدیم، خدا مى داند که همین حالا وارد بهشت شدیم.»
حیف است این دعاها را از دست بدهید
از تاکیدات مهم مؤلف کتاب برای بهتر نتیجه گرفتن از ماه رجب، ایجاد زمینه نورانیت فکر و قلب به وسیله ادعیه است:
«اجازه بدهید تأکیداتى عرض کنیم تا إن شاءالله بتوانیم در این ماه نتیجه بهترى بگیریم. اوّل؛ ایجاد زمینه نورانیت فکرى و قلبى است به کمک ادعیه و تأمل در محتوا و فرهنگ آن ها، که عامل و زمینه نورانیت بسیار خوبى براى قلب است، و حیف است که این دعاها را از دست بدهید، پس با یک برنامه ریزى سعى بفرمایید از ادعیه ماه رجب استفاده کنید. دوم؛ ایجاد زمینه همّت عملى است از طریق روزه. در این ماه بالأخره هر کس به جایى رسید، نهایت استفاده را از ماه رجب کرد و نهایت استفاده آن این است که تصمیم بگیرد إن شاءالله همه ماه رجب را روزه باشد، کار مشکلى نیست، ولى برکات آن غیرقابل تصوّر است.»
یکی از نکات مهم دیگری که مؤلف آن را متذکر میشود و عدم رعایت آن ممکن است قلب ما را از انس با حضرت حق در این ماه بازدارد، توجه زیاد به میلهای زمینی است، باید روح را از میلهای فاسد حاکم برهانیم:
زیارت اباعبدالله علیه السلام را شروع ماه رجب قرار بدهید
«در این ماه بیایید آن وسعت آسمانى خود را از گم شدن در محدوده دنیا، نجات دهیم، بقیه اش هم به امید دعاها و ذکرها؛ و این که زیارت اباعبدالله (علیه السلام) را شروع ماه رجب قرار بدهید، چون خواستند ما به همه چیز برسیم، راه معاشقه با اباعبدالله (علیه السلام) را براى ما باز کردند، که شروع خوبى براى ورود به ماه رجب است.»